Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Dr. Fatih Karahan, Ankara’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezi'nde gerçekleştirilen Enflasyon Raporu 2024-IV Bilgilendirme Toplantısı’nda kamuoyuyla yılın son enflasyon raporunu paylaştı.
Banka, yüzde 38'lik yıl sonu, yüzde 14'lük 2025 sonu ve yüzde 9'luk 2026 sonu tahminlerini yükseltti. Gıda enflasyonu da yukarı yönlü revize edildi.
TCMB; bir önceki rapordaki yüzde 38'lik yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 44, 2025 için yüzde 14 seviyesinde olan yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 21 seviyesine çıkardı. 2026 sonu enflasyon tahmini ise yüzde 12'ye yükseltildi.
TCMB'nin gıda enflasyonu tahmini de 2024 sonu için yüzde 35,5'ten 41,8'e yükseltildi.
Karahan'ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
* Dezenflasyon sürecimiz devam ediyor.
* İç talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelere geldiğini değerlendiriyoruz. Bu yavaşlamanın da etkisiyle cari işlemler açığında düşüş sürüyor. Enflasyonun ana eğilimi öngördüğümüzden yavaş.
* Para politikasındaki sıkı duruşumuzu, dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde sürdüreceğiz.
* Küresel talep görünümü emtia fiyatları üzerinde belirleyici olmaya devam ediyor. Gelişmiş ülke merkez bankaları faiz indirim süreçlerine başladı.
* Üçüncü çeyreğe ilişkin veriler yurt içi talepte ılımlı seyrin devam ettiğini gösterdi. Üçüncü çeyrekteki arz göstergeleri iç taleple uyumlu seyretti.
* Üçüncü çeyrekte çıktı açığı geriledi. Çıktı açığının üçüncü çeyrekteki gerilemesini yılın son çeyreğinde de sürdürdüğünü değerlendiriyoruz. Talep koşullarındaki gerilemeyle fiyat artışının genele yayılımı zayıflıyor.
* Üçüncü çeyrekte birikimli cari açığın azalacağını öngörüyoruz.
* Hizmet enflasyonuna kira ve kira dışı olarak bakılmasının sağlıklı olduğunu düşünüyoruz.
* Kira dışındaki hizmetlerde fiyat artışları kademeli olarak güç kaybetmektedir. Son çeyrekte aylık kira enflasyonun yavaşlayacağına işaret ediyor. Kira enflasyonunda atalet öngörülerimizden yüksek.
* Sanayi sektöründe firmaların fiyatlama davranışları iyileşiyor. Üretici enflasyonundaki seyir TÜFE'de mal fiyatlarını olumlu etkiliyor. Temel mallarda fiyat artışları önemli ölçüde zayıfladı.
* Tüm sektörlerin enflasyon beklentileri kademeli bir şekilde geriliyor.
PARA POLİTİKASINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR
* Beklentilerdeki iyileşmenin hızı henüz arzu ettiğimiz seviyelerde değil. Sıkı para politikası duruşumuzla, beklentilerin dezenflasyon sürecine katkı verecek şekilde oluşmasını sağlamakta kararlıyız.
* Sıkı parasal duruşu makroihtiyati adımlarla destekliyoruz. Parasal aktarımın etkinliğini artırmak amacıyla, makroihtiyati politikaları uygulamaya devam ediyoruz.
* Uzun vadeli TL finansman maliyetlerinin azaldığını gözlemledik.
* Para politikası duruşumuz ve makroihtiyati çerçevemiz mevduat faizlerinin TL'ye geçişi ve tasarrufları destekleyici seviyelerde kalmasını sağlayacak.
* TL varlıklara olan ilgi arttı. TL mevduatın yüzde 56 seviyesine ulaştı, KKM payı yüzde 8'in altına indi.
ENFLASYON TAHMİNLERİ ARTIRILDI
* 2024 ham petrol varsayımlarımızı aşağı çektik. 2024 ortalama ham petrol tahmini 81,1 dolar oldu. Önceki 84,2 dolardı.
* TCMB'nin 2024 yıl sonu gıda enflasyon tahmini yüzde 35,5'ten yüzde 41,8'e çıkardık.
* 2024 ve 2025 enflasyon tahminlerini yüzde 44 ve yüzde 21 olarak yukarı yönlü güncelledik. 2026 sonunda yüzde 12'ye gerileyeceğini öngörüyoruz.
* 2024 tahmin aralığı da yüzde 34-42 bandından yüzde 42-46 bandına çıkarıldı.
* 2025 için tahmin aralığı da yüzde 7-21'den yüzde 16-26 seviyesine yükseltildi.
PARA POLİTİKASINDA DURUŞ DEĞİŞİYOR MU?
Soruları yanıtlayan Karahan, yıllık enflasyonun seyrine ilişkin olarak "Enflasyonda üst bant olan yüzde 42'ye yıl sonunda gelmeyi düşünüyorduk, en kötü ihtimalle, mevcut durumda baktığımızda buraya ocak ayında ulaşacağız, ama bizim hedefimiz orta nokta, 38'e de mart ayında ulaşacağımızı değerlendiriyoruz" dedi.
Faiz indirimine yönelik sorulan soruya başkan Fatih Karahan şöyle yanıt verdi:
"Talep koşullarının dezenflasyonist süreye gecikmeli olsa ulaştı. Beklentilerin de önemli ölçüde gerilediği düşünüyoruz. Bunun dışında takip ettiğimiz öncü göstergeleri dikkate alıyoruz. Enflasyonun ana eğilimindeki düşüşe bağlı olarak sıkı duruşumuzu koruyacağız. Gıda fiyatlarında ciddi oynaklık var. Ortaya çıkan verilerde bunun değiştiği görülüyor. Revizyonun yukarı yönlü olması herhangi bir şekilde para politikasında bir duruş değişikliğine işaret etmiyor."
ASGARİ ÜCRET AÇIKLAMASI
Karahan, ABD temaslarında yatırımcılara yüzde 25'lik asgari ücret artışının enflasyon görünümüyle tutarlı olduğu mesajını verdiğine yönelik iddialara da yanıt verdi.
Karahan konuya ilişkin şunları kaydetti:
"Asgari ücrette kapalı kapılar ardında bir şey söylediğimiz doğru değil. Bunu net bir şekilde yalanlamak istiyorum. Bizim bu konuda değerlendirme yapmamız söz konusu değil. Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor, süreçlerini işletiyor ve bir karar veriyor. Biz bu kurulun bir tarafı olmadığımız gibi resmi ya da resmi olmayan herhangi bir tavsiyede bulunmuyoruz.
Bununla birlikte raporumuzda bir enflasyonu tahmini vermek durumundayız. Dolayısıyla ücret gelişmeleri dahil çeşitli varsayımlar yapmamız gerekiyor. Varsayımları yaparken yetkili mercilerin açıklaması üzerinden tahminlerimizi oluşturuyoruz."
"Yüksek enflasyon ortamında ücretler reel olarak erir. Yani ücretlerin erimesine neden olan şey enflasyonun yüksek olması. Bizim yapmamız gereken enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürmek, fiyat istikrarını sağlamak. Bu konuda kararlıyız" diyen Karahan, "Enflasyonun net bir şekilde düştüğünde alım gücünün arttığını, kalıcı bir düzelme olduğunu ve refah artışının toplumun tüm kesimleri tarafından daha düzgün bir şekilde paylaşıldığını göreceğimizi düşünüyorum" ifadelerine yer verdi.