TCMB, Ocak Ay? Fiyat Geli?meleri Raporu'nu aç?klad?. Rapora göre, y?ll?k enflasyon enerjide görece yatay seyrederken, di?er ana gruplarda gerileme gösterdi.
Ancak ayl?k enflasyon ald? ba??n? gitti. Aral?k ay?nda maa? zamlar?n?n belli olaca?? ayda yüzde 1,03 olarak aç?klan?rken, ocak ay?nda yüzde 5,03'e yükseldi. Ayl?k fiyat art???nda hizmetler sektörü öne ç?kt?. Merkez Bankas?, enflasyondaki yükseli?in suçlusunu buldu. TCMB'ye göre kira art??lar? ve sa?l?k hizmetlerindeki art?? enflasyonu yükselten etkenler.
Tüketici sepetindeki güncellemeyle hizmetler sektörünün pay? artarken, a??rl?k yap?s?ndaki de?i?imin ocak ay? enflasyonuna etkisinin yakla??k 0,3 puan art?r?c? yönde oldu?u hesapland?.
Bu görünüm alt?nda, B ve C göstergelerinin mevsim etkilerinden ar?nd?r?lm?? ayl?k art??lar? yükselirken, y?ll?k art??lar? gerilemeye devam etti. Tüm göstergeler birlikte de?erlendirildi?inde, enflasyonun ana e?iliminde ilk çeyre?e özgü geçici bir yükseli? gözlendi.
K?RALARDAK? ARTI? ETK?L? OLDU
Türkiye ?statistik Kurumu (TÜ?K), hane halk? tüketim kal?plar?ndaki de?i?imleri göz önüne alarak tüketim sepeti ve a??rl?k yap?s?n? her y?l?n ba??nda güncellerken, 2025 y?l?nda g?da grubunun sepet içindeki a??rl??? de?i?medi.
Hizmet grubunun a??rl??? ise kira ve di?er hizmetler kalemleri öncülü?ünde 3,11 puan artt?.
Bu do?rultuda, B ve C göstergelerinin a??rl?klar? 1,28'er puan yükseli?le s?ras?yla yüzde 74,10 ve yüzde 60,83'e ula?t?. Y?ll?k tüketici enflasyonuna katk?lar incelendi?inde; temel mal, g?da, alkol-tütün-alt?n, enerji ve hizmet gruplar?n?n katk?lar? bir önceki aya k?yasla s?ras?yla 1,30, 0,60, 0,23, 0,11 ve 0,02 puan azald?.
Mevsimsellikten ar?nd?r?lm?? verilerle incelendi?inde, tüketici fiyatlar?ndaki ayl?k art???n önceki aya k?yasla yükseldi?i gözlendi.
Ayl?k art??lar bir önceki aya k?yasla B'de daha belirgin olmak üzere B ve C göstergelerinde yükseli? kaydetti. Fiyat art??lar? B endeksini olu?turan gruplar?n geneline yay?l?rken, i?lenmi? g?da grubundaki art?? öne ç?kt?.
TCMB bünyesinde takip edilen göstergeler, ocak ay?nda enflasyonun ana e?iliminde yükseli?e i?aret etti. Hizmet fiyatlar? ocak ay?nda yüzde 10,26 ile önemli ölçüde yükselirken, grup y?ll?k enflasyonu ise 2,78 puan dü?ü? kaydederek yüzde 62,95 oldu.
Ayl?k fiyat art??lar? grup geneline yay?l?rken y?ll?k enflasyon, haberle?me ve di?er hizmetlerde yükseldi ve lokanta-otellerde daha belirgin olmak üzere di?er alt gruplarda geriledi.
SA?LIK H?ZMETLER? BEL?RG?N OLDU
Hizmetler grubu içinde di?er hizmetler grubu ayl?k yüzde 16,72'lik yüksek art??la öne ç?karken, bu geli?mede, geçmi? enflasyona endeksleme ve zamana ba?l? fiyatlama davran???n?n yayg?n oldu?u sa?l?k hizmetleri, yeniden de?erlemeye ba?l? kalemler, i? gücü giderlerini de içeren bak?m onar?m kalemleri ile özel sektör e?itim hizmetlerindeki yüksek fiyat art??lar?n?n etkileri hissedildi.
Sa?l?k hizmetlerinde, özel sektördeki tarife art??lar? yan?nda SGK Sa?l?k Uygulamalar? Tebli?i'ndeki (SUT) muayene kat?l?m pay? art??lar?n?n da etkisi belirgin oldu. SUT kapsam?nda, resmi sa?l?k hizmeti sunucular?nda ödenen muayene kat?l?m pay? tutarlar?nda 2017 y?l?ndan bu yana ilk defa art??a gidilirken, bu düzenlemenin ocak ay? tüketici fiyat art???na etkisi 0,56 puan oldu.
Rapora göre, yap?lan düzenlemenin ocak ay? ortas?ndan itibaren yürürlü?e girmesi nedeniyle, ?ubat ay? tüketici enflasyonuna sarkan etkileri olaca??n?n not edilmesi gerekiyor.
Ayl?k bazda kira grubu enflasyonu sözle?me yenileme oran?ndaki mevsimsel yükseli?in etkisiyle yüzde 8,66 artarken, bu grupta y?ll?k enflasyon 5,18 puan dü?ü?le yüzde 100,64 seviyesine geriledi. Ula?t?rma hizmetleri alt grubunda ayl?k enflasyon (yüzde 7,89) yönetilen kalemler öncülü?ünde güçlendi. Ocak ay?nda ücret geli?melerinin etkisinin hissedildi?i emek yo?un lokanta-otel fiyatlar? yüzde 6,50 artarken, haberle?me grubunda ayl?k fiyat art??? yüzde 2,82 ile görece s?n?rl? kald?.
ALT GRUPLARDA ENFLASYON GER?LED?
Temel mal grubu fiyatlar? yüzde 0,74 ile ?l?ml? bir oranda artarken, grup y?ll?k enflasyonu 3,48 puanl?k dü?ü?le yüzde 23,95 oldu. Ocak ay?nda y?ll?k enflasyon tüm alt gruplarda geriledi.
Dayan?kl? mal (alt?n hariç) fiyatlar? yüzde 2,74 oran?nda yükselirken, grup y?ll?k enflasyonu yüzde 20,05'e indi. Bu dönemde emek yo?un mobilya kalemi fiyatlar? yüzde 7,27 yükselirken, elektrikli ve elektriksiz ev aletleri yüzde 2,12, otomobil fiyatlar? yüzde 1,29 ile görece ?l?ml? fiyat art??lar? kaydetti. Mevsimsel etkilerle, giyim ve ayakkab? alt grubunda fiyatlarda yüzde 5,46 gerileme görülürken, y?ll?k enflasyon 4,84 puanl?k dü?ü?le yüzde 26,83 oldu.
Di?er temel mallarda ise fiyatlar yüzde 2,52 yükseldi. Enerji fiyatlar? ocak ay?nda yüzde 6,10 artarken, grup y?ll?k enflasyonu 0,06 puan dü?erek yüzde 43,05 oldu.
Bu geli?mede, ?ebeke suyundaki yükseli? (yüzde 20,30) öne ç?kt?.
Buna ek olarak, TL cinsi uluslararas? enerji fiyat geli?melerinin yan? s?ra maktu ÖTV art???n?n etkisiyle akaryak?t ve tüp gaz fiyatlar? s?ras?yla ayl?k yüzde 4,96 ve 4,05 oranlar?nda artt?. Alkollü içecekler ve tütün fiyatlar? yüzde 1,02 oran?nda yükselirken, bu grupta y?ll?k enflasyon 5,18 puan dü?ü?le yüzde 34,10'a geriledi.
Alkollü içeceklerde fiyatlar otomatik maktu vergi art???n? takiben yükselirken (yüzde 12,77), tütün ürünlerinde söz konusu vergi art???na ra?men fiyat de?i?ikli?i olmad?.
Ocak ay?nda, g?da ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlar? yüzde 3,86 artarken, y?ll?k enflasyon 1,82 puan gerileyerek yüzde 41,76 oldu.
Y?ll?k enflasyon, i?lenmi? g?da grubunda 1,77 puan yükselerek yüzde 39,44 oran?nda gerçekle?irken, i?lenmemi? g?dada 6,12 puan dü?ü?le yüzde 44,17 oldu.
Ocak ay?nda i?lenmemi? g?da fiyatlar? yüzde 2,66 yükseldi ve bu geli?mede taze meyve ve sebze (yüzde 3,41) ile k?rm?z? et (yüzde 3,32) fiyatlar? etkili oldu.
??lenmi? g?da grubu fiyatlar? ise ocak ay?nda yüzde 4,92 artt?. Bu alt grupta, ekmek ve tah?llar (yüzde 8,08) ile süt ve süt ürünleri öne ç?kan alt kalemler oldu. Yurt içi üretici fiyatlar? ocak ay?nda yüzde 3,06 artt? ve y?ll?k enflasyon 1,32 puan dü?erek yüzde 27,20'ye geriledi.
Bu dönemde ana sanayi gruplar? itibar?yla, dayan?kl?, dayan?ks?z tüketim mal? ve sermaye mal? gruplar?ndaki fiyat art??? s?ras?yla yüzde 6,39, yüzde 4,45 ve yüzde 3,25 olurken, enerji ve ara mallar? fiyatlar?nda ise s?ras?yla yüzde 2,27 ve yüzde 1,81 ile nispeten daha ?l?ml? bir art?? kaydedildi.
G?da grubu ayl?k fiyat art???nda, ekmek ve tah?llar kalemi öncülü?ünde i?lenmi? g?da alt grubunun etkisi daha belirgin hissedildi.
Enerji grubu fiyat art???n?, ?ebeke suyu tarifelerindeki yükseli?e ek olarak, küresel enerji emtia fiyat art???n?n yans?malar? sürükledi.
Rapora göre, temel mal enflasyonu ise ?l?ml? seyrini sürdürdü?ü belirtildi.
Ocakta ücret art???, yönetilen/yönlendirilen fiyat ve maktu vergi güncellemelerinin etkisiyle, dönemsel fiyatlamaya tabi ve geriye do?ru endeksleme davran???n?n yüksek oldu?u kalemler öncülü?ünde hizmet grubunda ayl?k enflasyon önemli ölçüde kuvvetlendi.
Fiyat art??lar? grup geneline yay?l?rken, sa?l?k hizmetlerindeki tarife güncellemeleri neticesinde di?er hizmetler alt grubu yüksek ayl?k enflasyonuyla dikkati çekti. SGK Sa?l?k Uygulamalar? Tebli?i çerçevesinde resmi sa?l?k hizmeti sunucular?nda ödenen muayene kat?l?m pay? tutarlar?nda 2017 y?l?ndan bu yana ilk defa güçlü bir art??a gidildi.
Rapora göre, düzenlemenin ?ubat ay? tüketici enflasyonuna sarkan etkilerinin olaca??n?n not edilmesi gerekirken, son aylarda üretici fiyatlar?nda hakim olan ?l?ml? art?? e?ilimi ocak ay?nda kesintiye u?rad?.