Ba?kan olduktan sonra ilk yüz yüze röportaj?n? Bloomberg’e veren Merkez Bankas? (TCMB) Ba?kan? Fatih Karahan, politika faizinde at?lacak ad?mlar?n 2025 ve ötesindeki enflasyon hedeflerine ula?mak için ayarlanmas? gerekti?ini belirtti.
Enflasyonun haziran ay?nda sekiz ay sonra ilk kez gerilemesi TCMB’nin yüzde 50 seviyesindeki politika faizini indirebilece?i spekülasyonlar?na yol açm??t?. Birçok analist TCMB’nin dördüncü çeyrekte faiz indirimi yapmas?n? beklerken Goldman Sachs bu çeyrekte bir indirim beklentisini dile getirmi?ti.
Per?embe günü TCMB’nin ?stanbul’daki binas?nda konu?an Karahan faiz indirimi zamanlamas?na ili?kin yorum yapmazken “Temkinli yakla??m?m?z? korumam?z gerekiyor” aç?klamas?n? yapt?.
Enflasyonda dü?ü? sürecinin ve iç talebin zay?flamaya ba?lamas? sonras? parasal gev?eme yolunda en büyük engel firmalar?n ve hanehalk?n?n enflasyon beklentileri ile TCMB’nin tahminleri aras?ndaki fark oldu. TCMB bu y?l sonunda enflasyonun yüzde 38’e gerilemesini, 2025 y?l sonunda yüzde 14 ve 2026 sonunda yüzde 9’a dü?mesini bekliyor.
Karahan “Bu y?lki hedefi tutturmak kredibilite kazanmak için kritik ve bunun için ne gerekiyorsa yap?yoruz. Ancak bunun nihai hedef olmad???n? not etmek gerekir” dedi.
'BEKLENT?LERDE DAHA NET ?Y?LE?ME BEKL?YORUZ'
TCMB verisine göre 12 ayl?k enflasyon beklentilerinde hanehalk? ve firmalar, piyasalardan ayr???yor. Hanehalk? bu y?l sonunda yüzde 70 civar? TÜFE beklerken piyasa kat?l?mc?lar? beklentileri TCMB tahmininin üst band? olan yüzde 42’ye yak?ns?yor.
Karahan, “Hanehalk? ve firma beklentilerinde daha net iyile?me görmek istiyoruz. Böylece enflasyon beklentilerinin dezenflasyon sürecine destek verece?ine ili?kin biraz daha rahat olabiliriz” diye konu?tu.
Karahan, gelecek ay Ankara’da TCMB’nin enflasyon raporu sunumunu gerçekle?tirecek.
Karahan haziran enflasyon verisinin ekonomist beklentilerinden dü?ük gelmesine ra?men bu dü?ü?ün ciddi ve kal?c? oldu?u sonucuna varmak için “erken” oldu?unu belirtti.
TCMB Ba?kan? temmuzda elektrik ve yönlendirilen fiyatlardaki art???n ayl?k enflasyona 1,5 yüzde puan yukar? yönlü etki yapmas?n? bekliyor.
TCMB için talebi zay?flatmak ve sa?l?kl? bir cari dengeyi sa?lamak için k?s?tlay?c? politika kritik önem ta??yor. Talebin ?l?ml?la?t?r?lmas? Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an yönetiminin May?s 2023 seçimleri öncesi uygulad??? politikalardan keskin bir dönü? anlam?na geliyor. Yüksek enflasyon ra?men ucuz krediye eri?im tüketim patlamas?na yol açm??, beklentileri bozmu?tu. O dönemde bu politikay? ele?tirenler ödemeler dengesi krizi uyar?s? yapm??t?. Karahan’?n da dahil oldu?u yeni ekonomi ekibi, anaak?m politikalarla enflasyonu dü?ürme tercihiyle, büyüme kompozisyonunu yeniden dengelemeye çal???yor.
'TL'N?N DE?ER KAZANMASININ MÜHEND?SL???N? YAPMIYORUZ'
Karahan’a göre s?k? politikas?n?n “sonuçlar?ndan” birisi Türk liras?nda reel de?er kazan?m? oldu. Karahan “Liran?n reel olarak de?er kazanmas?n?n mühendisli?ini yapm?yoruz. Bu daha çok faizlerin yüksek oldu?u bu politikan?n do?rudan bir sonucu” diye konu?tu. Politika, lira cinsi varl?klar? daha çekici hale getirirken ve bu varl?klara talebi art?r?rken nihayetinde kurun reel olarak de?erlenmesine de yol açt?.
Goldman Sachs gibi küresel bankalar rekabetçilikte dü?ü? ve ihracatç?lar?n yüksek kur talebi gibi potansiyel endi?eler sebebiyle liradaki yükseli?te “s?n?rl? bir alan” oldu?unu söylemi?ti.
Karahan para politikas?n?n iç talebi dü?ürdü?ünü ve enflasyon beklentilerini ç?palad???n? belirterek ikisinin de ithalat? ciddi ölçüde azaltt???na dikkat çekti. Reel kurda de?erlenme ihracat? pahal? hale getirse de, Karahan’a göre enflasyon beklentilerini ç?palamas? dolay?s?yla cari aç??a etkisi iyile?tirme yönünde.
Yine de yetkililer liran?n a??r? de?erlenme ya?amamas? için temkinli ve bunun için offshore liraya yönelik düzenlemeler devreye giriyor. Yetkililer koordinasyonu sa?larken Karahan, offshore swaplara ili?kin düzenlemelerin BDDK’n?n uhdesinde bulundu?unu belirtti.
Bugüne kadar yürürlükteki düzenlemeler TCMB ba?kan?na göre likidite sorununu daha yönetilebilir hale getirilmesinde yard?mc? oldu.
'REZERV B?R?KT?RMEYE DEVAM EDECE??Z'
Karahan “Rezerv pozisyonumuzu iyile?tirme ile ana hedefimiz olan dezenflasyonu ba?arma aras?nda denge kurmam?z gerekiyor. Dezenflasyon a??r? likiditeden ve sermaye ak?mlar?n?n yaratt??? k?r?lganl?ktan kaç?nmay? gerektiriyor. Bu ödünle?imleri iyi yönettik ve regülasyonlar?n gev?etilmemesi bize yard?mc? oldu” ifadelerini kulland?.
Pozisyonlar?n? hedge etmek isteyen yabanc? yat?r?mc?lar liraya eri?imin kolayla?t?r?lmas?n? talep ediyor. Yetkililer ise volatilite art??? ya?anmas?n? istemezken önceki yönetim liraya kar?? k?sa pozisyon al?nmamas? için bu kurallar? hayata geçirmi?ti.
Bloomberg Economics’e göre TCMB ikinci çeyrekteki çok büyük sermaye ak?mlar? kar??s?nda son 40 y?lda görülmemi? ölçüde rezervlerini art?rd?.
Rezervlerin daha da art?r?lmas?n?n gereklili?ine i?aret eden Karahan ana hedefleri do?rultusunda dezenflasyonun ba?ar?lmas? oldu?unu söyledi. Karahan “Fiyat istikrar?n? önceliklendirmeye ve piyasa ko?ullar?n?n elverdi?i ölçüde rezerv biriktirmeye devam edece?iz” de?erlendirmesini yapt?.
Karahan gelecekte TCMB’nin döviz yükümlülüklerini dü?ürmek isteyece?ini ve yurt d??? merkez bankalar?yla yap?lan mevduat anla?malar?n?n gözden geçirilebilece?ini vurgulad?