Merkez Bankas? (TCMB) bugün 2021 y?l?n?n üçüncü enflasyon raporunu aç?klad?. Üç ay önce yay?mlanan ikinci raporda yüzde 12,2 olan 2021 y?l sonu tüketici enflasyonu tahmini, bugünkü raporda yüzde 14,1'e yükseltildi.
TCMB, dolar cinsi 2021 ithalat fiyatlar? art??? beklentisini yüzde 13,3’ten yüzde 16,3’e yükseltirken, y?l sonu g?da enflasyonu beklentisini de yüzde 13’ten yüzde 15’e yükseltti.
Banka, petrol fiyat? varsay?m?n? 2021 y?l? için ortalama 64,4 dolardan 69,6 dolara, 2022 y?l? için ise 61,9 dolardan 69,4 dolara yükseltti.
Bir önceki rapora göre 1,9 puanl?k tahmin art???na en büyük katk?n?n 0,8 puanla Türk liras? cinsinden ithalat? fiyatlar? (döviz kuru, petrol ve ithalat fiyatlar? dâhil) oldu?u belirtildi. 0,5 puanl?k katk?yla g?da fiyatlar? ikinci s?rada yer al?rken yönetilen/yönlendirilen fiyatlar 0,3 puanl?k katk?yla üçüncü oldu.
Ocakta aç?klanan ilk rapordaki yüzde 9,4'lük tahmin, 6 ayda toplamda 4,7 puan yukar? revize edilmi? oldu.
TCMB'nin temmuz piyasa kat?l?mc?lar? anketindeki 2021 sonu enflasyon beklentisi ise yüzde 15,6 ile TCBM tahmininin belirgin ?ekilde üzerinde yer almaya devam etti.
Haziran'da TÜ?K, y?ll?k enflasyonu yüzde 17,53 olarak aç?klam??t?.
Emtia fiyatlar?, kur geli?meleri ve artan talebin enflasyonu yukar? yönlü etkiledi?ini, ancak yükseli?in geçici oldu?unu ve y?l?n son çeyre?inde enflasyonda önemli ölçüde dü?ü? olaca??n? söyleyen Kavc?o?lu, “Dü?ü?ün daha erken ba?lamas?n? bekliyorduk ancak küresel geli?meler dü?ü?ü geciktirdi” dedi.
‘F?YATLAMA DAVRANI?LARI BOZULDU, YALNIZ KALDIK'
Kavc?o?lu’nun konu?mas?nda dikkat çeken noktalardan biri de fiyatlama davran??lar?n?n bozuldu?u ve enflasyonla mücadele aç?s?ndan para politikas?n?n yan? s?ra yap?sal önlemlerin ve toplumsal mutabakat?n gereklili?ine dair yap?lan vurguydu.
“Enflasyon davran??lar? bozuldu, TCMB yaln?z kald?, e?güdüm gerekli” diyen Kavc?o?lu, toplant?y? takip eden bas?n mensuplar? ve ekonomistlere de “Para politikas? konusunda ele?tiriyorsunuz, ele?tirmeye devam edin, bununla birlikte enflasyonla mücadelede yan?m?zda olun” ça?r?s?nda bulundu.
“Enflasyonla mücadele bizim Merkez Bankas? olarak para politikas? anlam?nda gerekli ve yeterli mücadeleyi verdi?imizi dü?ünüyorum” diyen Kavc?o?lu, Cumhurba?kan? Erdo?an taraf?ndan 20 Mart'ta görevden al?nan Naci A?bal'?n ba?kanl?k yapt??? döneme gönderme yaparak “Farkl? ele?tiriler de olsa geçen y?l?n son çeyre?inden itibaren s?k? para politikas? duru?umuz ve bunun yans?mas? olarak kredilerdeki ve iç talepteki ?l?ml? seyir, bizim s?k? para politikas?n? iyi bir ?ekilde uygulad???m?z? gösteren önemli göstergeler” dedi.
??RKETLERE ZAM ELE?T?R?S?
“Dünyada hemen hemen tek reel faiz veren ülkeyiz” diyen Kavc?o?lu, “Bir taraf? dünyadaki geli?meler, di?eri de piyasa davran??lar?. Emtia fiyatlar?ndaki art??? bahane ediyoruz. ?kincisi kur geçi?kenli?i. TL'deki de?er kayb? bir y?lda yüzde 30'un alt?nda ama yap?lan bütün zamlar yüzde 30'un üzerinde. Emtia fiyatlar? yine ayn? ?ekilde. Merkez Bankas?n?n para politikas?yla bunu tek ba??na çözmesi zor görünüyor. Yaln?z kald?k derken, sahada vatanda?lar, odalar, kurumlar ve firmalar bu konuyu (enflasyonla mücadele) içselle?tirmesi ve mücadele vermesi gerekiyor” dedi.
“Biz Merkez Bankas?, Hazine ve Maliye Bakanl??? ve Ticaret Bakanl??? olarak bu konuda müthi? bir mücadele vermeye çal???yoruz ama her ?eyi de serbest piyasa içinde hareket ettirmeye çal???yoruz. Bunun sahada firmalara ve odalara büyük görev dü?üyor. Firmalar?n enflasyonla mücadelede daha duyarl? olmalar? ve makul oranlarda zamlar yapmalar?n? rica ediyoruz. Yap?lan zamlara bakt???m?zda art?k ‘falanca zam yapt? ben de yapay?m' ?ekline döndü. Bunlar?n kendi içinde dengelenmesi gerekir. Bunun için de mikro çal??malar yaparak bu i?leri hep beraber toplumsal mutabakat ?eklinde çözmemiz laz?m” dedi.
“Tüketici enflasyonunda dünyada bizden daha yükse?i yok” itiraf?nda bulunan Kavc?o?lu, “Bunun yap?sal sorun ?eklinde alg?lanarak herkesin üzerine dü?eni yapmas? gerek, sadece para politikas?yla çözülemez” dedi.
FA?Z NE OLACAK?
Para politikas?n?n enflasyondaki oynakl?klar? engelleyecek s?k?l?kta oldu?unu öne süren Kavc?o?lu, y?l?n son çeyre?inde enflasyonda beklenen dü?ü?ün gerçekle?mesi halinde faiz indirimi olup olmayaca??na ili?kin net bir mesaj vermedi ve politika faizinin enflasyonun üzerinde belirlenmeye devam edece?i yönündeki sözlü yönlendirmesini yineledi.
Kavc?o?lu, “Faiz art?r?m? veya indirimi konusunda bir ifademiz olmad?. Olumlu geli?meler enflasyonun dü?ece?i ve politika faizinin enflasyonun üzerinde kalaca?? yönünde umudumuzu art?r?yor” dedi.
YEN? SWAP ANLA?MASI YAPILACAK MI?
Mevcut durumda Katar ve Çin merkez bankalar? ile toplamda yakla??k 20 milyar dolarl?k swap (takas) anla?mas? bulunan TCMB, yeni swap anla?malar? için giri?imlerde bulunuyor.
Kavc?o?lu bu konuda “Swap anla?mas? için görü?tü?ümüz ülkeler var, in?allah yak?nda yeni anla?malar oldu?unda hepiniz duymu? olacaks?n?z” dedi.
“Swap anla?mas? konusunda tarih veya tutar söz konusu de?il” diyen Kavc?o?lu, “Tüm dünya merkez bankalar? ile görü?üyoruz, özellikle ticaret aç??? verdi?imiz ülkelerle swap anla?mas? yapmaya öncelik veriyoruz” ifadelerini kulland?.
TL MEVDUATA STOPAJ ?ND?R?M?NDE SÜRE UZAYACAK MI?
Kavc?o?lu, TL mevduat? te?vik için uygulanmakta olan ancak bu ay sona erecek olan stopaj indiriminin süresinin uzat?lmas?n? beklediklerini aç?klad?.
“Stopaj uygulamas? karar? önemli, Hazine Bakan?m?z ile görü?tük, bizim aç?m?zdan stopaj?n ötelenmesi ?u a?amada önemli bir fayda sa?layaca??n? dü?ünüyoruz, olumlu bir ad?m olursa bizim i?imiz kolayla??r” diyen Kavc?o?lu, “Stopaj?n ötelenmesi söz konusu olmasa da enflasyon a?a?? gelece?i için para politikas? konusunda fark yarataca??n? dü?ünmüyoruz. Çok büyük bir sürpriz olmazsa devam edilecek” bilgisini payla?t?.
D?J?TAL PARALARLA ?LG?L? ÇALI?MA NE DURUMDA?
“Dijital paralarla ilgili çal??malar?m?z ayn? yo?unlukta devam ediyor” diyen Kavc?o?lu, “Eylül ay?ndan sonra pilot uygulamaya ba?layaca??z, aç?klama yapaca??z, yo?un ve ciddi bir ?ekilde çal??ma devam ediyor” bilgisini verdi.
Döviz kurlar?na dair de konu?an TCMB Ba?kan? “Dengeli bir ?ekilde gidiyor, in?allah olumlu mesajlarla daha da iyi noktaya gelecek” dedi.
CAR? AÇIK VURGUSU VE D??ER MESAJLAR
Ba?kan ?ahap Kavc?o?lu, iktisadi faaliyetin devam eden a??lama ve k?s?tlamalar?n kald?r?lmas?yla ikinci çeyrekte de gücünü korudu?unu belirtti. Kavc?o?lu, ihracatta güçlü seyrin ikinci çeyrekte devam etti?ini, ithalatta ise emtia fiyatlar?ndaki art??a ra?men, finansal ko?ullardaki s?k?la?man?n etkisiyle daha ?l?ml? bir seyir izlendi?ini söyledi.
Cari dengede ikinci çeyrekte iyile?menin ba?lad???n? belirten Kavc?o?lu turizmdeki toparlanmayla da beraber TCMB’nin y?l?n geri kalan?nda cari dengenin fazla vermesini bekledi?ini belirtti.
Kavc?o?lu, son çeyrekte enflasyonda ya?anacak dü?ü?ün temel parametreleri olarak; cari dengedeki iyile?menin kur bask?n? azaltmas?na ve enflasyon geçi?kenli?ini s?n?rlamas?na, parasal s?k?la?man?n iç talebe etkisinin gözlemlenmeye ba?lamas?na ve ÜFE’den TÜFE’ye geçi?kenli?in büyük oranda gerçekle?mi? olmas? oldu?una i?aret etti.