Çe?me'ye ba?l? Ovac?k Mahallesi'nde, sondaj yöntemiyle jeotermal kaynak arama faaliyeti için firma taraf?ndan proje haz?rland?. Maliye Hazinesi'ne ait 9 parselde, toplam 215 bin 92 hektarl?k alanda arama yapmak için haz?rlanan proje için ?zmir Valili?i'nce 'Çevresel etki de?erlendirmesi (ÇED) gerekli de?ildir' karar? verildi. Arama ruhsat? alan ve her biri yakla??k 372 metrekare büyüklü?ünde 9 sondaj kuyusu açacak firmaya verilen 'ÇED gerekli de?ildir' karar?n?n iptali için ?zmir 5'inci ?dare Mahkemesi'nde dava aç?ld?. Bölgede ya?ayanlar?n yan? s?ra çevrecilerin de müdahil oldu?u davada, karar ç?kt?. Mahkemece 'ÇED gerekli de?ildir' karar?n?n iptaline hükmedildi. Kararda, aç?lmak istenen jeotermal enerji santrali (JES) kuyular?n?n, kuru tar?m arazisi de?il sulu tar?m arazilerinin bulundu?u bölgede oldu?u, tar?msal üretim ve tar?msal bütünlük ilkelerinin parsel baz?nda de?erlendirilemeyece?i, havza baz?nda de?erlendirmenin esas oldu?u kaydedildi.
'MUTLAK KORUNMASI GEREK'
Kararda; dava konusu sondaj alanlar?n?n tüm çevresinde özellikle zeytin ve üzüm ba?lar?n?n oldu?u, bölgenin 'dikili tar?m arazisi' niteli?inde bulundu?u belirtilerek, 5403 say?l? 'Toprak Koruma ve Arazi Kullan?m Kanunu'na göre bu tür alanlar?n, tar?m d??? faaliyetlerde kullan?lamayaca?? hat?rlat?ld?. Mahkeme heyeti, hem dikili alanlar?n yo?unlu?u hem de tar?msal bütünlük dolay?s?yla 9 parselde sondaj aç?lmas?n?n, tar?msal bütünlü?ü bozaca??na, mutlak korunmas? gereken verimli tar?m arazilerinin tar?m d???na ç?kar?lmas?na neden olaca??na hükmetti. Jeotermal ak??kanlar?n kontrolsüz olarak yüzey üstü su kaynaklar?na bo?alt?lmas? durumunda, yüzey ve yeralt? sular?n?n kirlenece?i, jeotermal at?k sular?n yüksek miktarda tuz, tar?msal üretim için zararl? madde, arsenik gibi fiziksel zehirli maddeler ve su kirlili?i yapan maddeler içerdi?i vurguland?. Ayr?ca yüksek deri?imlerin (çözeltideki çözünen madde miktar?) hem kullan?lan yüzey ve yeralt? sular? hem de toprak için tehdit olu?turdu?u, bu kirletici unsurlar?n önlenmesi ile ilgili aç?klaman?n, proje tan?t?m dosyas?nda bulunmad??? belirtildi.
'?ZLEME KUYULARI AÇILMALI'
Kararda, sondaj kuyular? aç?lmadan önce daha detayl? inceleme yap?lmas? gerekti?i, bunun da ancak sondaj alan? ve çevresini de içeren ayr?nt?l? ÇED çal??mas? ile mümkün oldu?u, olay? sadece 'sondaj kuyusu açmak' olarak de?erlendirmenin mümkün olmad???, ilerleyen süreçlerde aç?lan sondaj kuyular?n?n üretim veya reenjeksiyon (tekrarbasma) kuyular? ?eklinde kullan?larak jeotermal enerji santrali kurulabilece?i, bu nedenle daha projenin ba?lang?c?nda çok genel haz?rland??? görülen tan?t?m dosyas? yerine daha detayl? ÇED raporunun haz?rlanmas? gerekti?i belirtildi. Mahkeme heyeti, ayr?ca jeotermal suyun ç?kar?lmas? s?ras?nda yüzey tatl? su tabakas?na bula??m? olup, olmad???n?n anla??lmas? için izleme kuyular?n?n aç?lmas?n?n gerekli oldu?unu vurgulad?.