?zmir'deki lise ö?rencileri, 'Bilinmeyen Miras' projesi kapsam?nda iklim de?i?ikliklerine ba?l? g?da krizine kar?? dirençlilik olu?turmak üzere Ege'nin köklü yabani yenilebilir ot kültürünü tan?mak için bir saha çal??mas? gerçekle?tirdi. SÜGEP üyesi ö?renciler, Urla'da otlar?n hasat edilmesinin ard?ndan ?eflerin özel olarak haz?rlad??? menüler e?li?inde keyifli bir gastronomi deneyimi ya?ad?.
'DO?AYA YÖNELECE??Z'
Dünyadaki iklim de?i?ikli?i ve artan kurakl?k tehlikesine dikkat çeken SÜGEP E?itim Koordinatörü ve biyolog Çiçek Dilsiz, ?öyle konu?tu: "Gelecekte açl?k riski söz konusu. Bununla kar??la?t???m?zda ya?am?m?z? nas?l idame ettirebilir ve karn?m?z? nas?l doyurabiliriz, bununla ilgili bir çal??mam?z var. Ö?rencilerimizin yabani otlar?n da insanlar?n kar?nlar?n? doyurmak ad?na kullan?labilece?ini anlamalar?n?, o otlar? tan?malar? ve nas?l besin elde edip tüketebileceklerini bilmelerini istiyoruz. Sadece sentetik olarak tüketti?imiz hali, haz?rdaki g?dalar besin de?eri yüksekmi? gibi alg?lan?p tüketiliyor ama yar?n bir gün bunlardan mahrum kald???m?zda do?aya yönelece?iz. Bunun için do?adaki otlar? tan?mam?z, onlar?n besin de?erlerini, nas?l toplanabildi?ini, nas?l pi?irildi?ini ya da çi? olarak nas?l tüketildi?ini ö?renmek istiyoruz."
'DEDELER?M?Z?N B?LD??? OTLARI ARTIK B?ZLER DE Ö?RENECE??Z'
Projenin do?ay? koruma ve fark?ndal?k sa?lama amac?yla hayata geçirildi?ini kaydeden Dilsiz, yurt d??? aya??n?n da önemini belirterek "Türkiye'de fark?ndal??? olu?mu? bilinçli çocuklar?n bu i?le ilgilenmesi çok özel. Bunu dünyaya bizim gençlerimiz tan?tacak. Projenin yurt d??? aya??, nisan ay?nda bir haftal?k bir süreyi kaps?yor. Çocuklar?m?z, UNESCO ba?lam?nda davet edildiler. Bu projenin sunumunu oradaki farkl? ülkelerden gelen 500'e yak?n akranlar?na yapacak ve Türk gençleri olarak gö?sümüzü kabartacaklar" diye konu?tu. Co?rafya ö?retmeni Kübra Özçelik Özer ise ormanlar? gezdiklerini fakat otlar? tan?mad?klar?n? kaydederek, "Bundan sonra daha dikkatli olaca??z. Kaybolan miras?m?z olan, dedelerimizin bildi?i otlar? art?k bizler de ö?renece?iz. Ö?rencilerimiz restoranda bunu pi?irerek, bilgilerini peki?tirmi? de olacak" dedi.
KARAH?ND?BA ÖZEL B?R B?TK?'
Üretici ve uzman tad?mc? Duygu Özerson Elekdar da ö?rencilere bitkileri tan?man?n ve do?adan toplaman?n ipuçlar? hakk?nda bilgiler verdi. Urla'da ya?ayan bir giri?imci ve üretici olarak bölgedeki yenilenebilir otlar?n de?erlendirilmesi gerekti?ini vurgulayan Elekdar, "Gençlere hem zeytinya??n? hem de yenilebilir do?ay? anlatt???m?z e?itimler veriyoruz. Bugün de do?an?n co?tu?u, bütün yenilebilir otlar?n Urla'y? sard??? bir dönemde merakl? gençlere elimden geldi?ince otlar? anlatmaya çal??t?m. Bu otlardan biri karahindiba. Vücuttaki toksinleri temizleyen, dünyan?n her yerinde bulunabilen ama özel bir bitki. Çi? olarak, ha?layarak, reçetelere dahil edilerek, bir meyve suyuna dönü?türülerek tüketilebiliyor. Vücudumuz için gerekli besin de?erlerini içeren bir bitkidir. Manavda marul olarak buldu?umuz bitkinin atas?d?r. Kocaman bir maruldan çok daha fazla besin de?eri içeriyor" aç?klamas?nda bulundu.
'BES?N Z?NC?R?M?Z? ÇE??TLEND?RMEK ZORUNDAYIZ'
G?da krizine kar?? yenilebilir otlar?n her geçen gün daha büyük önem ta??d???n? anlatan Elekdar, "Bu otlar?n asl?nda s?n?rs?z bir kaynak olmad???n?, onlar? besin zincirimize dahil etmemiz gerekti?ini anlat?yorum. Bugün çocuklar? biraz do?aya yakla?t?r?p, bu otu tatt?rd?k. 'Ac?' dediler ama roka da ac?. Ama biz ona al??k?n?z. Ön yarg?lar?m?z? k?rarak insanlar?n do?aya bak???n? de?i?tirip, do?ayla ili?kimizi yeniden yap?land?rmak amaçl? e?itim veriyorum. Yerelde tüketmek, g?da kaynaklar?na herkesin bulundu?u yerde ula?abilmesi sürdürülebilirlik aç?s?ndan temel bir gereksinimdir. Urla'da yenilebilir ot kültürünün bu kadar fazla mutfakta olmas?n?n nedeni de zaman?nda ya?am?? oldu?u k?tl?kt?r. Besin zincirimizi çe?itlendirmek, daha ula??labilir ve ekonomik besin kaynaklar?na ula?mak standardize edilerek sunulan tek tip elma ya da domatesten kurtulmak ve ufkumuzu geni?letmek zorunday?z" diye konu?tu.
'UNUTULAN KÜLTÜRÜMÜZÜ GER? GET?RMEK ?Ç?N BU PROJEYE BA?LADIK'
Daha önce hiç görmedikleri ve tatmad?klar? otlarla tan??t?klar?n? anlatan 9'uncu s?n?f ö?rencisi Defne Tavl? (14) "Bizim projemiz asl?nda Ege'de unutulan otlar?n yemek olarak de?erlendirilmesi için haz?rland?. Yabani otlar? bulup, onlardan güzel güzel yemekler yapmay? ö?renece?iz. ?u an otlar? tan?yoruz. Unutulan kültürümüzü geri getirmek için bu projeye ba?lad?k, mutlu hissediyorum kendimi. Örne?in bu otlardan kuzukula??n? biliyordum ama bilmediklerim de vard?. Hepsini inceledik. Birazdan pi?ecek merak ediyorum lezzetini" dedi. Naz Nakilist (15) ise "Bu proje hepimizin sürdürülebilir ve çevre dostu olma bilinciyle geli?tirildi. Atina'da bu projeyi sunaca??z" diye konu?tu.