Tarihi çok eskilere dayanan, milyonlarca çocuk ve yeti?kinin hayat?na ve ondan daha fazlas?n?n sakat kalmas?na yol açan, bula?t?r?c?l??? yüksek k?zam?k hastal???nda Dünya Sa?l?k Örgütü'nün (DSÖ) bildirdi?i rakamlara göre, ocaktan beri vaka say?s? sürekli art?yor. Sa?l?k Bakanl??? taraf?ndan DSÖ'ye bildirilen resmi verilere göre, Türkiye'de 2023'ün ilk 4 ay?nda 1440 k?zam?k vakas? görüldü. Vakalardaki art??? de?erlendiren ?zmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi Enfeksiyon Hastal?klar? Anabilim Dal?'nda görevli Prof. Dr. Alper ?ener, kontrolsüz nüfus art???n?n hastal???n art???nda etkili oldu?unu söyledi. K?zam???n sadece insanlarda enfeksiyon olu?turan bir hastal?k oldu?una dikkat çeken Prof. Dr. Alper ?ener, toplumun özellikle a?? ile korunabildi?ini kaydetti. Çocukluk ça?? hastal?klar? içinde a??yla korunabilen hastal?klar?n pek ço?unun do?ada hayvanlarda da görülebilirken k?zam???n sadece insanlar aras?nda görülen bir hastal?k oldu?unu belirten Prof. Dr. ?ener, “Hastal???n kümelenmesi ya da olgu say?lar?n?n artmas?n? önlemenin tek yolu a??d?r. Bir toplumda ba????kl?k oran? yüzde 96'n?n alt?na dü?tü?ünde k?zam?k virüsünde k?p?rdanma ba?lar. Bu do?al bir süreçtir. 1990'l? y?llar?n sonlar?nda ve 2000'li y?llar?n ortalar?nda bu durum ya?anm??t?. K?zam?k deyip geçmeyin, ayn? zamanda ölümcül bir hastal?kt?r. A??lanmam?? ki?iler k?zam?k geçirdi?inde yo?un bak?ma yatma riski vard?r. Ayr?ca ilerleyici nörolojik bir hastal??a maruz kalabilir. Hatta ömür boyu bu hastal?kla birlikte ya?ayabilir" dedi.
'?STANBUL'DAK? ARTI?I D?KKATL? ?ZLEMEK GEREK?R'
Çocukluk ça??nda a??lanman?n büyük önem ta??d???n? ifade eden Prof. ?ener, son 6 ayda k?zam?k olgu say?lar?ndaki k?p?rdanman?n özellikle ?stanbul temelli oldu?unu vurgulad?. Sa?l?k Bakanl???'ndan yap?lan aç?klamalara göre hastal???n henüz salg?n a?amas?nda olmad???n? belirten ?ener, yine de çok dikkatli olmak gerekti?i konusunda uyard?. Prof. Dr. ?ener, “Geçmi?te Covid 19'la birlikte farkl? dönemlerde gördük ki, ?stanbul'da ba?layan salg?n hastal?klar Türkiye'nin genelinde ciddi sorunlara neden olur. Çünkü Türkiye'deki her 5 ki?iden 1'i ?stanbul'da ya??yor. 20 milyon nüfuslu bir ?ehirdeki art??? dikkatli izlemek gerekir. Toplumu bu konuda bilinçlendirmek laz?m" diye konu?tu.
KES?NLE?M?? OLGU SAYILARINA D?KKAT ÇEKT?
Pandemi döneminde hem dünya hem Türkiye genelinde a?? kar??tl???n?n ve a?? yapt?rmama e?iliminin yayg?nla?t???n? belirten Prof. Dr. Alper ?ener, Türkiye’deki göçmenlere dikkat çekti. Göçmenlerin bula??c? hastal?klar aç?s?ndan ciddi bir tehdit oldu?unu ifade eden Prof. Dr. ?ener, “Bu ki?ilerin ciddi kesimi kay?ts?z oldu?u için çocukluk ça?? hastal?klar? a??lar?n?n yap?lmama durumu var. Türkiye'nin y?ll?k nüfus art??? belli. Aile hekimli?i çocukluk ça?? a??lar?n?n yüzde 90'?n? yap?yor. K?zam?ktaki k?p?rdanma e?er Türk nüfusta da a??dan kaçanlara yans?rsa ülkenin genelindeki yayg?n k?zam?k kümelenmesi salg?na dönebilir. Dünya Sa?l?k Örgütü'nün rakamlar?na göre ocak ay?ndan bu yana k?zam?k tan?lar?nda art?? var. Ancak çocukluk ça?? döküntülü hastal?klar birbiriyle kar???yor. K?zam?kç?k ve di?er hastal?klar?n hepsi k?zam??? taklit edebilir. Döküntüler olu?turabilir. Kesinle?mi? olgu say?lar?na bakmak gerekir."
'KIZAMIK MASUM B?R HASTALIK DE??LD?R'
K?zam?k a??s?n? yapt?ranlarda a??n?n üzerinden uzun süre geçmi? olmas?na ba?l? olarak belirli risklerin ortaya ç?kabilece?ini söyleyen Prof. Dr. ?ener, 65 ya? üstündeki grupta döküntü, k?zam?k sonras? görülen zatürre, beyin iltihab?, orta kulak iltihab? gibi sakat b?rakt?ran tablolarla kar?? kar??ya kal?nd???n?n bilindi?ine de?indi. Baz? uyar?larda da bulunan Prof. Dr. ?ener, ?unlar? söyledi:
"K?zam?k masum bir hastal?k de?ildir. Döküntülü çocukluk ça?? hastal?klar?n? herkesin geçirmesi gereken bir hastal?k gibi yorumluyorlar. Bu yanl?? bir inan??t?r. Böyle bir ?ey yok. A??yla korundu?unuz zaman bu hastal??? belirti vermeden atlat?yorsunuz, k?zam?k virüsü ile kar??la?san?z dahi sonras?nda olu?abilecek zatürre, beyin iltihab? gibi klinik tablolardan uzak kal?yorsunuz. Toplum sa??l??? aç?s?ndan a??lanm?? popülasyonu yüzde 96'n?n üzerinde tutarsak hastane yükünü de azaltm?? oluruz. E?er hastal?ktan korkmuyor ve ba????kl?k sisteminize güveniyorsan?z dahi yayg?n hastal?k tablosuna sebep olabilece?inizi bilmeniz laz?m. Hastal?k yükü artarsa virüs yükü artar. Daha çok viral partikülle kar?? kar??ya kalmak hastaneye yat??? artt?r?r. Benim mesle?imin ba?lar?nda pratisyen hekimken elimizde a?? çantalar?yla köy köy dola??p kampanya yapard?k. O döneme dönmemek için çocukluk ça?? a??lar?n? ihmal etmemeliyiz."
SA?LIK ÇALI?ANLARINA HATIRLATMA DOZU
K?zam?k hastal???nda en riskli popülasyonun sa?l?k çal??anlar? oldu?unu anlatan Prof. Dr. ?ener, bu gruba hat?rlatma dozunu önerdi. Prof. Dr. ?ener, "Sa?l?k çal??anlar? a??l? olsalar dahi yo?un virüs ile kar?? kar??ya kalacaklar? için enfeksiyon geçirebilirler. Salg?n varsa bu hastalarla ilgilenen ki?ilere ve yo?un bak?m çal??anlar?na hat?rlatma dozu a??s? öneriliyor. Bu a?? iki doz yap?l?r. 65 ya? üstündekiler, organ nakli olanlar, hemodiyaliz hastalar?, kronik akci?er hastal??? olanlar, kalp yetmezli?i ve kanser hastalar? için de k?zam?k çok tehlikelidir. Çünkü çok bula??c?d?r. 10 bula?tan 9'u hastal?kla sonuçlan?yor. Covid 19 ile bile k?yaslanamayacak oranda bula??c?d?r. A??n?n koruma oran? yüzde 96'n?n üzerindedir. Yüzde 100'e yak?nd?r. Gebelere ve kanser hastalar? gibi ba????kl?k sistemi bask?lanm?? ki?ilere a??y? önermiyoruz. Çünkü canl? a??d?r."