Yunanistan'?n kuzeyinden gelen göçmen kavimler taraf?ndan M.Ö. 11'inci yüzy?l?n ortalar?nda kurulan ve 12 Ailois kentinin en büyü?ü olan ?zmir'in Alia?a ilçesi Çakmakl? Mahallesi s?n?rlar? içerisinde Nemrut Liman?'n?n yan?nda yer alan Kyme Antik Kenti'nin bak?ms?z, korumas?z ve çöplerle dolu görüntüsü, yürekleri s?zlat?yor. Madeni para (sikke) basan ilk ?ehirlerden biri olan ve uygarl?k tarihine ???k tutan Kyme Ören Yeri'nde plastik ?i?e, cam ?i?e, ambalaj, giysi gibi at?klar?n bulundu?u ve bölgede temizlik çal??malar?n?n yap?lmad??? görüldü.
2000 y?l?nda in?a edilmesine ra?men 21 y?ld?r aç?l??? yap?lmayan Kyme Antik Kenti Kaz? Evi ve Alia?a Arkeoloji Müzesi binas? ise adeta çürümeye terk edildi. Camlar? k?r?lan, kap?lar? sökülen, duvarlar?nda sprey boyalarla yaz?lan yaz?lar yer alan binan?n içerisindeki çöp birikintileri de dikkat çekti.
'GELECEK KU?AKLARA HAKSIZLIK, UYGARLIK TAR?H?NE SAYGISIZLIKTIR'
?ehir Planc?lar? Odas? ?zmir ?ubesi Kurucu Ba?kan? Do?a ve Kültürel Ya?am Giri?imi sözcüsü Ahmet Tuncay Karaçorlu, Alia?a'daki ören yeri ile müze binas?n?n ilgisizlik ve bak?ms?zl?k nedeniyle çok kötü durumda oldu?unu ifade etti.
Alan?n her y?l temizlenmesi, var olan yap?lar?n korunmas? ve çöplü?e dönü?mesinin engellenmesi gerekti?ini ifade eden Karaçorlu, "Ören Yeri'nde bulunan plastik at?klar kültür miraslar?m?za geri dönü?ü olmayan zararlar veriyor. Öte yandan 21 y?ld?r aç?lamayan müzenin ise basit kaba temizli?i bile yap?lm?yor. Alia?a'da böyle bir zenginlik varken bu halde kalmas? içler ac?s? bir durumdur. Bu bak?ms?zl?k, hem gelecek ku?aklara büyük bir haks?zl?k, hem de uygarl?k tarihine yap?lm?? bir sayg?s?zl?kt?r. Yap?lmas? gereken ruhsat? al?nm??, i?lemleri tamamlanm?? müzenin bir an önce aç?lmas?d?r. Bu görev toplumsal bir sorumluluktur" dedi.
'KAZILARDA GÜN I?I?INA ÇIKAN PEK ÇOK ESER VAR'
Liman özelli?i ta??d??? için Kyme Antik Kenti'nin ayr? bir önemi oldu?unu ifade eden Karaçorlu, ören yerinde yap?lan çal??malara ili?kin ?u bilgileri verdi:
"Antik kent, ilk olarak 1429 y?l?nda ?talyan ayd?nlar?n incelemeleri sonucunda belgelenmi?tir. 1874 y?l?nda ilk kapsaml? kaz?lar yap?lm??t?r. Arkeolog Ord. Prof. Ekrem Akurgal ba?kanl???nda 1953 y?l?nda kaz?lar ba?lat?lm??t?r. Ard?ndan kaz? çal??mas? 1979 y?l?nda Prof. Dr. Vedat ?dil ve ?talyan arkeolog Ord. Prof. Sebastiana Lagona taraf?ndan sürdürülmü?, 2008 y?l?nda kaz?lar? ?talyan Antonio La Marka devralm??t?r. 2008'den 2017 y?l?na kadar kaz? çal??mas? devam ediyor ancak 2018 y?l?nda yava?layarak durduruldu. Kaz? ekibi atamas? olmad??? için 2 y?ld?r kaz? devam etmiyor, yeni ekibin kurulmas? bekleniyor. Bu kaz?larda gün ?????na ç?kan pek çok eser var. Bu eserler 'kabristan' olarak nitelendirebilece?imiz mezarlar?n yak?nlar?nda birtak?m tak? ve ziynet e?yalar? bulunmu?tur."
'K?MSE SORUMLULUK ÜSTLENMED?'
Kyme Antik Kenti Kaz? Evi ve Alia?a Arkeoloji Müzesi'nin yap?m?na 1996 y?l?nda ba?land???n? anlatan Karaçorlu, "Müze dönemin Alia?a Belediyesi ve ?talya Catania Üniversitesi taraf?ndan bir protokol ile in?a edildi. 2000 y?l?nda tamamlanan Alia?a Arkeoloji Müzesi'nin ayn? y?l 'geçici' aç?l??? gerçekle?tirildi. Kyme Antik Kenti'nde kaz? yapan arkeologlar üst katta konakl?yor, buluntular ise binan?n deposunda saklan?yordu. Ard?ndan yerel seçimlerde yönetim de?i?ince, sonras?nda gelen belediye yönetimleri sürece dair bir sorumluluk üstlenmedi. Müzenin 21 y?ld?r aç?l??? yap?lmad?. 2015 y?l?nda müze dayan?ks?z oldu?u gerekçesiyle y?k?lmak istendi, Kültür Bakanl??? temsilcileri yapt?klar? incelemelerde dayan?kl? oldu?una karar verdi. Ancak o süreçten bu yana yine hiçbir ilerleme yok" dedi.
'MADDE BA?IMLILARININ OLDU?U B?R YERD?'
Alia?a Çevre Platformu üyelerinden Seçkin Mümin Gültekin de at?l durumdaki müze binas?n?n yak?nlar?nda oturdu?unu belirterek, Alia?a'n?n sosyal ve kültürel tarihi aç?s?ndan müzeyi son derece de?erli bulduklar?n? ifade etti. Binan?n müze statüsüne kavu?mas?n? istediklerini dile getiren Gültekin, "Müze binas? kap? ve pencereleri olmad??? için yak?n zamana kadar madde ba??ml?lar?n?n kulland??? bir yerdi. Çok metruk ve kötü bir görüntüsü var. Son derece de?erli bir giri?imdi. Böyle bir de?er varken faaliyete geçirememek çok büyük bir kay?p" diye konu?tu.
Alia?a Çevre Platformu kurucu üyelerinden Özgül Ça?lar ise, müze binas?n?n bugünkü haliyle Alia?a'ya yak??mad???n?, bir an önce kente kazand?r?lmas? gerekti?ini söyledi.