Küresel piyasalarda, artan resesyon uyar?lar?, ABD Merkez Bankas?’n?n (Fed) faiz art?r?mlar?na devam edece?i endi?eleri ve ?ngiltere tahvil piyasas?nda süren belirsizliklerle negatif bir seyir izlenirken, gözler bugün aç?klanacak ABD’nin eylül ay? Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine çevrildi.
ABD’de dün aç?klanan verilere göre, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), eylülde ayl?k yüzde 0,4 ve y?ll?k yüzde 8,5 artarak beklentileri a?t?.
Enflasyonist bask?lar?n sürdü?üne i?aret eden verinin ard?ndan Fed Aç?k Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 20-21 Eylül’de düzenlenen toplant?s?na ili?kin tutanaklar da enflasyonun dü?ürülmesi için faiz art?r?mlar?n?n bir süre daha devam edece?ini ortaya koydu.
‘ÇOK AZ ÖNLEM ALMANIN MAL?YET? DAHA BÜYÜK’
Yetkililerin, Fed’in fiyat istikrar? ve maksimum istihdam hedeflerini ba?armak için daha s?k? bir politika duru?una geçilmesi ve ard?ndan bu duru?un sürdürülmesi gerekti?i karar?na vard??? aktar?lan tutanaklarda, “Pek çok yetkili, enflasyonu dü?ürmek için çok az önlem alman?n maliyetinin, çok fazla önlem alman?n maliyetinden daha büyük olabilece?ini vurgulad?.” denildi.
Tutanaklarda ayr?ca, yetkililerin politika ayarlamalar?n?n kümülatif etkilerini de?erlendirirken, bir noktada faiz art?r?mlar?n?n h?z?n? yava?latman?n uygun olaca?? konusunda anla?t??? aktar?ld?.
Analistler, piyasalar?n art?k Fed’in politikas?ndan dönmeyece?i konusunda ikna oldu?unu, bundan sonraki süreçte faiz art?r?mlar?nda 75 baz puandan 25-50 baz puana geçi?in ne zaman gerçekle?ece?ine odaklan?ld???n? söyledi.
P?YASA F?YATLAMALARI DAHA DA BOZULAB?L?R
Bu noktada en büyük sinyalin bugün aç?klanacak eylül ay? TÜFE verisinden gelece?ini aktaran analistler, beklenti üzeri gelen bir verinin piyasa fiyatlamalar?n? daha da bozabilece?ini söyledi.
ABD’de a?ustosta yüzde 0,1 artan TÜFE’nin eylülde yüzde 0,2 yükselmesi, endeksteki y?ll?k art???n ise yüzde 8,3’ten yüzde 8,1’e gerilemesi bekleniyor. Veri öncesi para piyasas? fiyatlamalar?nda Fed’in kas?m ay? toplant?s?nda 75 baz puanl?k faiz art?r?m?na gitmesine yüzde 81 ihtimal veriliyor.
Yat?r?mc?lar?n Fed’in tutanaklar?ndaki “enflasyonla mücadele için faiz art?r?mlar?n?n devam edece?i” vurgusuna odaklanmas? ile dün New York borsas?nda sat?c?l? bir seyir izlendi. Dow Jones endeksi yüzde 0,10, Nasdaq endeksi yüzde 0,09 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,33 de?er kaybetti.
ABD’nin 10 y?ll?k tahvil faizi yüzde 3,97 seviyelerinden dü?ü?e geçerek yüzde 3,93’te dengelendi. Dolar endeksi ise 113,3 seviyelerindeki yatay hareketine devam etti. ABD’nin endeks vadeli kontratlar?, yeni güne yükseli?le ba?lad?.
AVRUPA’DA BEL?RS?ZL?K SÜRÜYOR
Avrupa taraf?nda, enerji krizi, resesyon endi?eleri ve ?ngiltere Merkez Bankas?’n?n (BoE) tahvil al?mlar?na yönelik belirsizlikler fiyatlamalara yön veren temel geli?meler olmaya devam ediyor.
Dün Alman hükümeti, 2022 için yüzde 2,2’lik büyüme beklentisini yüzde 1,4’e çekerken, gelecek y?l için resesyon öngördü. Buna kar??n Avrupa Merkez Bankas? (ECB) Ba?kan? Christine Lagarde, bölge ekonomisinin hala büyüdü?ünü ve resesyonda olmad???n? söyledi.
?ngiltere tahvil piyasalar?nda ya?anan hareketlilik de gündemin oda??ndaki yerini korurken, BoE’nin günlük tahvil al?m program?n? enflasyona endeksli tahvilleri de kapsayacak ?ekilde geni?letmesinin ard?ndan dü?en uzun vadeli tahvil faizleri, yeniden yükseli?e geçti.
Program?n uzat?l?p uzat?lmayaca??na dair haber ak???n?n yan? s?ra artan jeopolitik riskler, ekonomik aktiviteye ili?kin endi?eler ve para politikalar?na yönelik belirsizliklerle ?ngiltere’nin 10 y?ll?k tahvil faizi yüzde 4,63’le 14 y?l?n zirvesini görmesinin ard?ndan yüzde 4,42’de dengelendi.
Cuma günü sona erecek tahvil al?m program?n?n uzat?lmamas? durumunda, emeklilik fonlar? 2 gün içinde pozisyonlar?n? ayarlamak zorunda kalacak.
ANA GÜNDEM ENERJ? KR?Z? VE RESESYON
Enerji krizine ili?kin haber ak???n?n da yak?ndan takip edildi?i bölgede dün Avrupa Birli?i üyesi ülkeler, ortak gaz al?m? konusunda uzla??rken, do?al gaza tavan fiyat getirilmesinde anla?ma sa?layamad?.
Öte yandan Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin de enerji piyasalar?ndaki durumun müdahalelerle çözülemeyece?ini belirterek, “Rusya, k???n dahil Avrupa’ya enerji sevkiyat?na haz?r, top onlar?n sahas?nda. Petrol piyasalar?na yönelik hiçbir müdahale, hiçbir rezerv kullan?m? enerji sorununu çözemez” ifadelerini kulland?.
Bu geli?melerle dün Avrupa borsalar?nda sat?c?l? bir seyir izlenirken, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 0,39, ?ngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,86 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,25 de?er kaybetti.
Euro/dolar paritesi 0,9668 ile iki haftan?n en dü?ük seviyesini görmesinin ard?ndan 0,97’nin hemen üzerinden i?lem görüyor. Avrupa endeks vadeli kontratlar? yeni güne s?n?rl? da olsa yükseli?le ba?lad?.
ASYA’DA SON DURUM
Asya taraf?nda, yeni tip koronavirüs salg?n? kapsam?nda “s?f?r vaka” politikas?n? benimseyen Çin’in ?anghay kentinde artan vaka say?lar?, karantina endi?elerini beraberinde getirdi.
Japon elektronik üreticisi Toshiba’n?n olas? bir sat?n al?m opsiyonu için Tokyo merkezli bir fonun yönetti?i ?irket grubunu tercih etmesi ile ?irket hisselerinde yüzde 8’e yak?n yükseli? ya?ansa da, al?mlar?n genele yay?lmad??? ve artan resesyon kayg?lar? öncülü?ünde teknoloji hisseleri üzerindeki bask?n?n sürdü?ü görüldü.
Öte yandan dolar/yen paritesi 147 ile yeni zirvesini test ederken, müdahale gelebilece?i endi?eleri yat?r?mc?lar?n tetikte kalmas?na neden olurken, kapan??a yak?n Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,4, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,5 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,2 de?er kaybetti.
YURT ?Ç?NDE DOLAR/TL TAR?H? Z?RVEYE YAKIN
Çin’de ?anghay bile?ik endeksi ise yüzde 0,3 yükseldi.
Yurt içinde, dün güne yükseli?le ba?layan ve küresel çapta azalan risk i?tah?n?n etkisiyle kapan??a yak?n dü?ü?e geçen BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,51 de?er kayb?yla 3.517,75 puandan tamamlad?.
Dolar/TL, dün 18,5675 ile önceki kapan?? seviyesinin hemen üzerinden günü tamamlamas?n?n ard?ndan, bugün bankalararas? piyasan?n aç?l???nda 18,5790’dan i?lem görüyor.
Analistler, yo?un veri ve haber ak??? ile piyasalardaki enflasyon ve resesyon ikileminin artt???na i?aret ederek, merkez bankalar?n?n agresif politikalar?na devam edece?i beklentileri ve tahvil piyasas?ndaki belirsizli?in risk i?tah?n?n dü?ük seyretmesine neden oldu?unu söyledi.
ABD’de ba?layan 3. çeyrek bilanço dönemi ile hisse ve sektör bazl? hareketlili?in öne ç?kabilece?ine i?aret eden analistler, veri gündeminde ise ABD ve Almanya’da enflasyonun öne ç?kt???n? ifade etti.
Analistler, teknik aç?dan BIST 100 endeksinde 3.450 puan?n destek, 3.620 seviyesinin direnç konumunda bulundu?unu bildirdi.