EÜ Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve ??leme Teknolojisi Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Tolga Dinçer, kültür bal?klar?n?n yüksek besin de?erine sahip olmas?n?n yan? s?ra en güvenilir g?dalar aras?nda yer ald???n? söyledi. Türkiye'de ki?i ba??na su ürünleri tüketiminin 7,2 kilogramla Avrupa ortalamas?n?n oldukça alt?nda kald???n? belirten Prof. Dr. Dinçer, "Avc?l?kla elde edilen ya da kültür ortam?nda yeti?tirilen bal?klar?n besleyici içerikleri birbirine çok yak?n. Ancak halk?m?zda kültür bal?klar?na yönelik olumsuz bir alg? var. Oysa bu ürünler hem s?k? denetimlerden geçiyor hem de ihraç edildi?i 100 ülkede güvenle tüketiliyor. Dünyada deniz ya da kültür bal??? aras?nda bir ayr?m yok. Besin de?eri ve besleyici içeri?i benzer olan avlanan ve yeti?tirilen türlere kar??, olumsuz alg?lar?n ortadan kald?r?lmas? gerekiyor. Özellikle çocuk ve geli?me ça??nda olan gençlerin haftada en az 2 defa bal?k tüketimi çok önemli" diye konu?tu.
Yeti?tiricilikle üretilen çipura, levrek ve Türk somonunun 2024 ihracat hedefi olan 2 milyar dolar? yakalad???n?, 2025 y?l? için hedefin 2,5 milyar dolar oldu?unu ifade eden Prof. Dr. Dinçer, "Yeti?tiricilik sektöründe, 18-24 ay sürecinde k?y?dan uzak mesafelerde emek harcanarak üretilen ve say?s?z denetiminden geçen bal?klar?m?za hak etti?i de?eri sa?l???m?z için vermemiz gerekiyor" ifadelerini kulland?.
'KÜÇÜK ÖLÇEKL? BALIKÇILIK FAAL?YETLER? DEVAM ED?YOR'
Büyük ölçekli g?rg?r ve trol avc?l???nda 15 Nisan-1 Eylül tarihleri aras?nda av yasa?? uygulamas?n?n stoklar?n korunmas? için önemli oldu?unu söyleyen Prof. Dr. Dinçer, "Sürdürülebilirlik aç?s?ndan küçük ölçekli bal?kç?l?k faaliyetleri devam ediyor. Tüm bunlar?n yan?nda ise 12 ay boyunca sürekli üretim yapan dev bir su ürünleri yeti?tiricilik sektörü var. 100 ülkeye ihraç edilen bal?klar?m?z ile ilgili hala ülkemiz tüketicilerinde tereddütler ya?an?yor" dedi. Kamu, üniversiteler ve sivil toplum kurulu?lar?n?n birlikte çal??arak bal?k tüketimini art?racak bir yönetim plan? olu?turmas? gerekti?ini vurgulayan Dinçer, "Örne?in; ilkokul ça??ndan ba?layarak ad?m ad?m bu al??kanl?klar?n edinilmesi çok önemli. 2023 y?l?nda Türkiye'de 1 milyon 7 bin ton toplam üretim gerçekle?ti. Bu üretimin 553 bin tonu yeti?tiricilik üretimi olarak kay?tlara girdi. Halk?m?z ise 614 bin ton bal?k tüketti. Bu tüketimin 454 bin tonunun avc?l?k ile elde etti?imiz üründen oldu?unu dü?ündü?ümüzde geri kalan miktar?n yeti?tiricilik ürünü bal?klar?m?zdan ve ithal etti?imiz ürünlerden oldu?u ortaya ç?kmaktad?r. Bu da yeti?tirilen ve avlanan bal?klar aras?ndaki tüketim oranlar?m?z?n FAO'nun 2030 y?l? için hedef olarak belirtti?i yeti?tiricilik a??rl?kl? tüketim oran?na yak?n olmad???m?z? ortaya koymaktad?r" diye konu?tu.
Prof. Dr. Dinçer ayr?ca Tar?m ve Orman Bakanl??? taraf?ndan organize edilen 4. Tar?m ?uras?'nda kendisinin de uzman olarak görev ald???n? belirtip, su ürünleri tüketimi konusunun önemine bu raporlarda da yer verildi?ine dikkat çekti.
'OMEGA 3 EN ÇOK GÖÇ EDEN BALIKLARDA BULUNUR'
Bir bal???n taze olup olmad???n? ay?rt etmek için iyot kaynakl? deniz kokusunun aranmas? gerekti?ini belirten Prof. Dr. Dinçer, "Bal???n gözlerinin canl? yap?s?, kokmayan, k?rm?z? solungaçlar?n olmas?, genel görünümde ise deri ve pul yap?s?n?n bütünlü?üne dikkat edilmesi gerekiyor, bunlar varsa taze ürüne ula??labilir ve güvenle tüketebilir. Bal?k k?zartmak yerine bu?ulama ya da f?r?nda tüketildi?inde çok daha fazla besleyici içeri?inden faydalanabiliriz. Ayr?ca her bal?kta yüksek Omega 3 aranmas?n?n do?ru de?il. Yüksek Omega 3 hamsi, sardalya, palamut gibi bal?klarda bulunur. Su ürünleri tüketiminin Omega 3 al?m?ndan çok daha fazla faydas? oldu?una dikkat çekmekte fayda var" diye konu?tu