Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, NATO Liderler Zirvesi’ne kat?lmak üzere ?spanya’n?n ba?kenti Madrid’e geldi.
Havaliman?nda, yetkililer taraf?ndan kar??lanan Cumhurba?kan? Erdo?an, Finlandiya Cumhurba?kan? Sauli Niinistö, ?sveç Ba?bakan? Magdalena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in kat?l?m?yla NATO-Türkiye-?sveç-Finlandiya dörtlü görü?mesine kat?lmak üzere havaliman?ndan ayr?ld?.
ÜÇLÜ MEMORANDUM ?MZALANDI
Erdo?an, daha sonra Niinistö, Andersson ve Stoltenberg’in kat?ld??? görü?meye geçti. Türkiye saatiyle 17.15’te ba?layan görü?me sona erdi. Görü?mede D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu ve Milli Savunma Bakan? Hulusi Akar da haz?r bulundu.
Zirve sonras?nda Türkiye, ?sveç ve Finlandiya aras?nda Finlandiya ve ?sveç’in NATO üyelik süreçleri hakk?nda üçlü memorandum imzaland?.
?leti?im Ba?kanl???’ndan yap?lan aç?klamada “Cumhurba?kan?m?z Recep Tayyip Erdo?an, Finlandiya Cumhurba?kan? Niinistö, ?sveç Ba?bakan? Andersson ve NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’in kat?ld??? dörtlü görü?me verilen aran?n ard?ndan devam edecek” denilmi?ti.
MADDE MADDE MOMERANDUM
D??i?leri Bakan? Mevlüt Çavu?o?lu, Finlandiya D??i?leri Bakan? Pekka Haavisto, ?sveç D??i?leri Ann Linde'nin imza att??? momerandumda ?u maddeler yer ald?:
“1. Bugün, NATO Genel Sekreterinin kolayla?t?r?c?l???nda bir araya gelen Türkiye, Finlandiya ve ?sveç'in temsilcileri müteakip hususlarda mutab?k kalm??lard?r.
2. NATO, mü?terek savunma ve güvenli?in bölünmezli?i ilkeleriyle ortak de?erlere dayal? bir ?ttifakt?r. Türkiye, Finlandiya ve ?sveç Washington Antla?mas?'nda belirtilen ilkelere ve de?erlere ba?l?l?klar?n? ifade ederler.
3. ?ttifak?n en temel unsurlar?ndan biri üye devletlerin milli güvenli?inin yan? s?ra uluslararas? bar?? ve istikrara do?rudan tehdit te?kil eden terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede tam dayan??ma ve i?birli?idir.
4. Müstakbel NATO Müttefikleri olarak Finlandiya ve ?sveç, milli güvenli?ine yönelik tüm tehditlere kar?? Türkiye'ye tam destek verirler. Bu çerçevede, Finlandiya ve ?sveç, PYD/YPG ve Türkiye'de FETÖ olarak tan?mlanan örgüte destek sa?lamayacaklard?r. Türkiye de milli güvenliklerine yönelik tüm tehditlere kar?? Finlandiya ve ?sveç'e tam destek verir. Finlandiya ve ?sveç terörizmi tüm biçim ve tezahürleriyle en kuvvetli ?ekilde reddeder ve k?nar. Finlandiya ve ?sveç, tüm terör örgütlerinin Türkiye'ye kar?? gerçekle?tirdikleri sald?r?lar? aç?k ve net biçimde k?nar, Türkiye'yle ve ma?durlar?n aileleriyle en derin dayan??ma duygular?n? ifade eder.
5. Finlandiya ve ?sveç, PKK'n?n yasaklanm?? bir terör örgütü oldu?unu teyit eder. Finlandiya ve ?sveç, PKK ve di?er tüm terörist örgütlerin, bunlar?n uzant?lar?n?n faaliyetleri ile iltisakl? kurulu?lar ve paravan örgütler içerisinde yer alan veya bu terör örgütleriyle ba?lant?s? bulunan ?ah?slar?n faaliyetlerini engelleyeceklerini taahhüt eder. Türkiye, Finlandiya ve ?sveç bu terör örgütlerinin faaliyetlerini engellemek amac?yla aralar?ndaki i?birli?ini art?rmaya karar vermi?lerdir. Finlandiya ve ?sveç, bu terör örgütlerinin emellerini reddeder.
“H?ÇB?R M?LL? S?LAH AMBARGOSU BULUNMADI?INI TEY?T EDERLER”
6. Buna ilaveten, Finlandiya 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlü?e giren Ceza Yasas?'nda yapt??? bir dizi de?i?iklikle cezaland?r?labilir terör suçlar? kapsam?na yeni faaliyetler eklemi?tir. 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlü?e giren bu son de?i?ikliklerle terörist gruplar?n faaliyetlerine kat?l?m suçunun kapsam? geni?letilmi?tir. Ayn? zamanda, kamusal alanda terörizmi tahrik eylemleri ayr? bir suç olarak cezaland?r?lm??t?r. ?sveç, yeni ve daha etkin bir Terör Suçlar? Kanunu'nun 1 Temmuz itibariyle yürürlü?e girece?ini ve hükümetin terörle mücadele mevzuat?n? daha da tahkim edece?ini teyit eder.
7. Türkiye, Finlandiya ve ?sveç aralar?nda art?k hiçbir milli silah ambargosu bulunmad???n? teyit ederler. ?sveç, NATO Müttefiklerine yönelik olarak silah ihracat?na ili?kin milli mevzuat?n? tadil etmektedir. Gelecekte, Finlandiya ve ?sveç'ten yap?lacak savunma sanayii ihracat? Müttefik dayan??mas?na ve Washington Anla?mas?'n?n 3. Maddesi'nin ruhuna ve lafz?na uygun biçimde yürütülecektir.
8. Türkiye, Finlandiya ve ?sveç bugünkü görü?melerden sonra müteakip somut ad?mlar? atacaklar?n? taahhüt ederler:
– Terörizmle, örgütlü suçlar ve di?er ortak s?namalarla mücadelede mutabakat temelinde i?birli?ini geli?tirmek için kolluk kuvvetlerini ve istihbarat kurulu?lar?n? da içeren her düzeyde hükümetleraras? yap?land?r?lm?? bir diyalog ve i?birli?i mekanizmas? tesis edeceklerdir.
– Finlandiya ve ?sveç, ilgili NATO belgelerinin ve politikalar?n?n hükümleriyle uyumlu biçimde terörizmle mücadeleyi kararl?l?k ve azim içinde yürütecek ve yerel mevzuatlar?n? bu do?rultuda güçlendirmeye yönelik gerekli tüm ad?mlar? atacaklard?r.
– Finlandiya ve ?sveç, Avrupa ?ade Sözle?mesi'yle uyumlu biçimde, Türkiye taraf?ndan sa?lanan bilgi, delil ve istihbarat? dikkate alarak Türkiye'nin terör zanl?lar?na dair s?n?r d??? veya iade taleplerini ivedilikle ve bütün boyutlar?yla i?leme koyacak ve Türkiye'yle iade ve güvenlik i?birli?ini geli?tirmek için gerekli ikili ahdî düzenlemeler yapacaklard?r.
“SORU?TURMA BA?LATILIP, YASAKLANACAK”
– Finlandiya ve ?sveç, 5. paragrafta kay?t alt?na al?nd??? çerçevede, PKK terör örgütünün ve bütün uzant?lar? ile iltisakl? kurulu?lar?n?n ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman dev?irme faaliyetlerine yönelik soru?turma ba?latacak ve bunlar? yasaklayacaklard?r.
– Türkiye, Finlandiya ve ?sveç dezenformasyonla mücadele edeceklerini taahhüt edecek ve yasalar?n?n, Türkiye'ye yönelik ?iddeti k??k?rtan faaliyetler dahil olmak üzere, terör örgütlerinin propagandas? amac?yla istismar edilmesini engelleyeceklerdir.
– Finlandiya ve ?sveç, silah ihracat?na dair mevzuatlar?n?n Müttefiklere yönelik yeni taahhütleri mümkün k?lmas?n? ve NATO'daki üyelik statüleriyle mütenasip olmas?n? temin edeceklerdir.
– Finlandiya ve ?sveç, Türkiye'nin askeri mobilite konusundaki PESCO projesine kat?l?m? dahil olmak üzere, Türkiye ve di?er AB üyesi olmayan Müttefiklerin Avrupa Birli?i'nin Ortak Güvenlik ve Savunma Politikas?'n?n mevcut ve müstakbel giri?imlerine mümkün olan en geni? ?ekilde dahil edilmesine destek vereceklerdir.
9. Bu ad?mlar?n hayata geçirilmesi için, Türkiye, Finlandiya ve ?sveç D??i?leri, ?çi?leri ve Adalet Bakanl?klar?, ?stihbarat Servisleri ve Güvenlik Kurumlar?ndan uzmanlar?n kat?l?m?yla bir Daimi Ortak Mekanizma tesis edeceklerdir. Daimi Ortak Mekanizma di?er ülkelerin kat?l?m?na aç?k olacakt?r.
10. Türkiye, NATO'nun Aç?k Kap? politikas?na uzun zamand?r devam eden deste?ini teyit eder ve Madrid Zirvesi'nde Finlandiya ve ?sveç'in NATO üyesi olmak üzere davet edilmelerine deste?ini ifade eder.”
“TERÖR SUÇLULARININ ?ADES? KONUSUNDA SOMUT ADIMLAR”
Üç ülkenin d??i?leri bakanlar?n?n imza koydu?u momeranduma ili?kin aç?klama Cumhurba?kanl??? kaynaklar?ndan geldi. Aç?klamada, “PKK ve uzant?lar?yla mücadelede Türkiye'yle tam i? birli?i, terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle mücadelede Türkiye'yle dayan??ma sergilenmesi, PYD/YPG ve FETÖ’ye destek sa?lamama taahhüdü, savunma sanayii alan?nda ambargo k?s?tlamalara gidilmemesi, i? birli?inin art?r?lmas?, ?sveç ve Finlandiya'n?n terörizmle mücadele ve savunma sanayii konular?ndaki ulusal mevzuatlar?n? ve uygulamalar?n? tadil etme taahhüdü, terörizm ve örgütlü suçlarla mücadele alan?nda istihbarat payla??m?na ili?kin yap?land?r?lm?? i? birli?i mekanizmas? tesisi, terör suçlular?n?n iadesi konusunda somut ad?mlar at?lmas? ve ikili düzeyde ahdi düzenlemeler yap?lmas?, PKK ve uzant?lar?n?n ve paravan örgütlerinin para toplama ve eleman dev?irme faaliyetlerinin yasaklanmas? ve bunlar?n soru?turulmas?, Türkiye'ye yönelik terör propagandas?n?n engellenmesi, Finlandiya ve ?sveç'in PESKO (AB Daimi Yap?land?r?lm?? ??birli?i Süreci) dahil AB güvenlik mekanizmalar?na en geni? ?ekilde kat?l?m?n?n desteklenmesi, bu ad?mlar?n uygulanmas?n? denetlemek üzere Adalet, ?stihbarat ve Güvenlik kurumlar?n?n kat?l?m?yla Daimi Ortak Mekanizma kurulmas?” konular?nda somut kazan?mlar elde edildi?i aktar?ld?.
Aç?klamada, “Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an'?n ortaya koydu?u perspektif ve kararl? duru? sayesinde terör örgütleriyle mücadele hususunda ciddi kazan?mlar elde etmi?tir. PKK/YPG/PYD ile birlikte FETÖ'nün bir terör örgütü oldu?unun uluslararas? bir anla?mada bu kadar net ortaya konmas?, Cumhurba?kan? Erdo?an liderli?inde verdi?i mücadelede uluslararas? boyutta da çok önemli bir ad?m olmu?tur” ifadelerine yer verildi.
NATO’DAN AÇIKLAMA
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye, Finlandiya ve ?sveç aras?nda imzalanan ortak momerandumun ard?nda yapt??? aç?klamada, “?sveç ve Finlandiya, Türkiye'ye tam destek sözü verdi” dedi.
Stoltenberg, Finlandiya ve ?sveç'in NATO'ya tam olarak ne zaman üye olacaklar?n?n net olmad???n? ancak h?zl? bir süreç olaca??n? ifade etti.
Stoltenberg, ayr?ca, ?sveç ve Finlandiya'n?n NATO üyeli?inin Rusya Devlet Ba?kan? Vladimir Putin'in istedi?inin tam tersi oldu?unu belirtti.
“F?NLAND?YA, TERÖR?ZM?N TÜM B?Ç?MLER?N? VE TEZAHÜRLER?N? KINIYOR”
Finlandiya Cumhurba?kanl??? taraf?ndan yap?lan yaz?l? aç?klamada, “D??i?leri Bakanlar?m?z, Türkiye’nin bu hafta Madrid Zirvesi’nde Finlandiya ve ?sveç’in NATO’ya üye olmas?n? destekleyece?ini teyit eden üçlü bir momerandum imzalad?lar” ifadeleri kullan?larak, “Türkiye, geçti?imiz haftalarda terör tehdidi konusundaki endi?elerini dile getirdi. Finlandiya bu endi?eleri ciddiye alm??t?r. Finlandiya, terörizmin tüm biçimlerini ve tezahürlerini k?n?yor” denildi.
N??N?STÖ: TÜRK?YE, F?NLAND?YA VE ?SVEÇ’?N NATO’YA ÜYE OLMASINI DESTEKLEYECEK
Finlandiya Cumhurba?kan? Niinistö taraf?ndan yap?lan yaz?l? aç?klamada, Madrid'deki NATO Liderler Zirvesi’nde Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an, ?sveç Ba?bakan? Magdalena Andersson ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in detayl? bir görü?me gerçekle?tirdi?i ifade edilerek, “Bu görü?me sonucunda d??i?leri bakanlar?m?z, Türkiye’nin bu hafta Madrid Zirvesi’nde Finlandiya ve ?sveç’in NATO’ya üye olmas?n? destekleyece?ini teyit eden üçlü bir momenrandum imzalad?lar. NATO’ya kat?l?m?m?z?n somut ad?mlar? önümüzdeki iki gün içinde NATO Müttefikleri taraf?ndan kararla?t?r?lacak” dedi.
Finlandiya ve ?sveç'in NATO üyeli?i konusunda verilecek karar?n çok yak?n oldu?unu dikkat çeken Niinistö, “Ortak momerandum Finlandiya, ?sveç ve Türkiye’nin birbirlerinin güvenli?ine yönelik tehditlere kar?? tam desteklerini art?rma taahhüdünün alt?n? çizmektedir. NATO Müttefikleri olmam?z bu taahhüdümüzü daha da güçlendirecektir” dedi.
“F?NLAND?YA, NATO’NUN TERÖRLE MÜCADELE POL?T?KALARINA TAMAMEN BA?LI KALACAKTIR”
Türkiye'nin geçti?imiz haftalarda terör tehdidi konusundaki endi?elerini dile getirdi?ine dikkat çeken Niinistö, “Finlandiya bu endi?eleri ciddiye alm??t?r. Finlandiya, terörizmin tüm biçimlerini ve tezahürlerini k?n?yor. Bir NATO üyesi olarak Finlandiya, NATO’nun terörle mücadele politikalar?na tamamen ba?l? kalacakt?r” dedi. “Terörle mücadele, silah ihracat? ve suçlular?n iadesi konusundaki i? birli?imizi geli?tirirken, Finlandiya do?al olarak kendi ulusal mevzuat?na göre çal??maya devam ediyor” ifadeleri kullanan Niinistö, “Finlandiya’n?n NATO üyeli?i yolundaki bu a?amay? tamamlamaktan mutluluk duyuyorum. ?imdi burada, Madrid’de gelecekteki müttefiklerimizle Finlandiya’n?n NATO’daki rolü hakk?nda verimli konu?malar yapmay? sab?rs?zl?kla bekliyorum” dedi.
DI???LER? BAKANLI?I: ?SVEÇ ?LE GÖRÜ?ME ANKARA’DA GERÇEKLE?ECEK
D??i?leri Bakanl???, Türkiye ile ?sveç aras?nda düzenli siyasi isti?arelerin D??i?leri Bakan Yard?mc?s? Faruk Kaymakc? ve ?sveç D??i?leri Bakanl??? Devlet Sekreteri Büyükelçi Robert Rydberg e?ba?kanl???nda Ankara'da gerçekle?ece?ini aç?klad?.
Bakanl?k taraf?ndan yap?lan aç?klamada ?öyle denildi:
* “Ülkemiz ile ?sveç aras?nda düzenli siyasi isti?areler, D??i?leri Bakan Yard?mc?s? ve Avrupa Birli?i Ba?kan? Büyükelçi Say?n Faruk Kaymakc? ve ?sveç D??i?leri Bakanl??? Devlet Sekreteri Büyükelçi Robert Rydberg e?ba?kanl???nda 29 Haziran 2022 tarihinde Ankara'da gerçekle?tirilecektir.
* Siyasi isti?areler çerçevesinde, Türkiye-?sveç ikili ili?kilerinin kapsaml? olarak ele al?nmas?, Türkiye-Avrupa Birli?i ili?kileri üzerinde durulmas? ve güncel bölgesel ve uluslararas? meseleler hakk?nda görü? al??veri?inde bulunulmas? öngörülmektedir.”