Önceki günkü toplant?s?nda 100 puanl?k sürpriz faiz indirimine giden Merkez Bankas? (TCMB), kredi büyümesine ve ticari kredi faizlerine yönelik düzenlemeye gitti.
Düzenlemede dikkat çeken noktalardan biri, TCMB’nin politika faizi ile bankalar?n ticari kredi faizleri aras?nda aç?lan makasa müdahale edilmesi oldu.
FA?Z?N YÜZDE 30’U A?MASI ZORLA?TI
Bankalar, TL ticari kredilerde TCMB taraf?ndan yay?mlanan ve son olarak yüzde 16,32 olan y?ll?k bile?ik referans oran?n 1,4 kat? üzerinde y?ll?k bile?ik faiz oran?yla kulland?r?lacak kredi tutar?n?n yüzde 20’si oran?nda menkul k?ymet tesisi yapmak zorunda kalacak.
Referans oran?n 1,8 kat? üzerinde y?ll?k bile?ik faiz oran?yla kulland?r?lacak krediler için menkul k?ymet tesisi oran? yüzde 90’a yükselecek.
Yani, yüzde 22,85’in üzerinde faizle kulland?r?lan ticari kredilerde bu kredi tutar?n?n yüzde 20’si, yüzde 29,38’in üzerinde faizle kulland?r?lan ticari kredilerde bu kredi tutar?n?n yüzde 90’? oran?nda bankalar TCMB’de menkul k?ymet tesisinde bulunacak.
Bu durum, politika faizi yüzde 14 iken yüzde 50’lere varan oranlarda faizle kar?? kar??ya kalan ?irketler için faizlerin yüzde 29,38’i a?mas?n? zorla?t?racak.
KRED? BÜYÜMES?NE SINIR
TCMB, TL ticari kredi faizlerinin yan? s?ra TL ticari kredi büyümesine de s?n?rlama getirdi.
30 Aral?k 2022 tarihi itibar?yla 29 Temmuz 2022 tarihine göre yüzde 10 kredi büyüme oran?n? a?an bankalar, kredi tutar? kadar menkul k?ymet bir y?l boyunca tesis etmek zorunda kalacak.
Yani bir yandan ticari kredi faizlerinin dü?ürülmesi hedeflenirken, bir yandan da kredi büyümesinin belirli s?n?rlar içinde kalmas? istendi.
KRED?LERE MENKUL KIYMET ZORUNLULU?U
Öte yandan, 23 Nisan tarihli karar?yla TL cinsinden ticari nitelikteki nakdi kredileri yüzde 10’luk zorunlu kar??l??a tabi tutan ve 10 Haziran’da bu oran? yüzde 20’ye yükselten TCMB, dün ald??? kararla yüzde 20’lik zorunlu kar??l?k yerine yüzde 30 oran?nda menkul k?ymet tesisini zorunlu tuttu.
10 Haziran’da yabanc? para cinsinden mevduat ve kat?l?m fonlar?na kar??l?k ilave olarak TL cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul k?ymet tesisini zorunlu tutan TCMB, böylece krediler için de bankalara menkul k?ymet zorunlulu?u getirmi? oldu.
Bu ad?m da, bütçe aç?klar?n?n artmas?n?n beklendi?i bir ortamda Hazine’nin borçlanma faizlerini dü?ürücü bir önlem olarak dikkat çekti.
DÖV?Z ÖNLEM?
Bir di?er düzenlemeye göre, bu düzenlemeden hariç tutulan kredi türleri ancak harcama kar??l??? kulland?r?labilecek. E?er krediler harcama kar??l??? kulland?r?lmaz ise, bu krediler de menkul k?ymet tesisine tabi tutulacak.
KOB? tan?m?na giren i?letmelere kulland?r?lan krediler, esnaf kredileri, ihracat ve yat?r?m kredileri, tar?msal krediler, kamu iktisadi te?ebbüsleri ve bunlar?n müessese, ba?l? ortakl?k ve i?tiraklerine kulland?r?lan krediler, kurumsal kredi kartlar? ve mali kurulu?lara kulland?r?lan krediler, menkul k?ymet tesisi zorunlulu?undan muaf tutulmu? oldu.
Bu düzenleme ile de farkl? kredi türleri ile al?nan kredilerin dövize dönü?ünün engellenmesi hedefleniyor.
ÖNCEK? GÜN ??ARET VER?LM??T?
Para Politikas? Kurulu 18 A?ustos 2022 tarihli duyurusunda, son dönemde belirgin ?ekilde aç?lan politika-kredi faizi makas?n?n parasal aktar?m?n etkinli?ini azaltt???, parasal aktar?m mekanizmas?n?n etkinli?ini desteklemek üzere, makroihtiyati politika setinin daha da güçlendirilece?i belirtilmi?ti.