Canl? vericileri olmad??? için ya?amalar? kadavradan yap?lacak karaci?er nakillerine ba?l? olan iki hastan?n ?ans?koronavirüs salg?n? nedeniyle hayat?n durdu?u günlerde döndü. Süleyman Ö?ü? (60) 28 Mart’ta, Nigar Ayd?n (43) ise 4 Nisan’da ?zmir Kent Hastanesi’nde nakil oldu, kutsal ba???larla yeniden hayat buldu. Pandemi döneminde organ ba??? ve nakillerinin dünyada yüzde 90 oran?nda azald???n? belirten Prof. Dr. Murat K?l?ç, “Ameliyatlar?n bile ertelendi?i bir riskli dönemde iki hastam?z ba??? ç?k?p nakil olabildikleri için çok ?ansl?” dedi.
HASTALIKLARI SÜRPR?Z OLDU
E?ini kaybeden, iki çocu?uyla ?zmir’de ya?ayan bir ma?aza yöneticili?inden emekli Süleyman Ö?ü?’ün (60) sa?l?k sorunlar? aya??n?n k?r?lmas?yla ba?lad?. Tek böbrekli olan Ö?ü?, k?r?k nedeniyle hastanelik olunca hem ?eker hem de tansiyon hastas? oldu?unu ö?rendi. Bu iki hastal???n yan?nda karaci?erinde nedeni belirlenemeyen siroz geli?ti?i ortaya ç?kan Ö?ü?’e nakil olmas? gerekti?i söylendi. Ö?ü? nakil için ?zmir Kent Hastanesi’ne ba?vururken, o?lu Kür?at Ö?ü? (32) verici olmaya uygun bulunmad?, k?z? Hanife Gülbin Ö?ü?’ün (26) de donörlü?ünüçok genç oldu?u için kabul etmedi. ?smi, bir umut kadavradan organ bekleyenler listesine yaz?ld?. 3 y?ldan bu yana hayat? hastanelerde geçen Ö?ü?’ün bekledi?i müjde dünyan?n evlere kapand???, planlanm?? ameliyatlar?n bile ertelendi?i, her gün yeni can kay?plar?n?n oldu?u koronavirüs salg?n?n h?z kazand??? günlerde geldi. Ö?ü?, 28 Mart 2020 günü Kent Hastanesi’nde kadavra ba??? sayesinde gerçekle?en nakille yeniden hayata döndü. Son üç y?l?n?n hastal?klara pençele?ti?i, zor bir dönem oldu?unu belirten Ö?ü?, “Yürüyemez, hareket edemez, soluk alamaz, yemek yiyemez, su içemezken, ?u an sa?l?kl?y?m kendimdeyim. Bu bayram benim için güzel bir bayram olacak. ?kinci bir ya?am? yakalad?m. Organ ba???layanlara ve doktorlar?m?za çok te?ekkür ediyorum. Nakil oldu?um dönem riskli günlerdi ama hastanede öyle önlemler al?nm??t? ki hiç etkilenmedim, korkmad?m” diye konu?tu.
9 YIL ÖNCE SORUNLAR BA?LADI, KURTULU? NAK?LDEYD?
9 y?l önce kar?n ?i?li?i ?ikayetiyle Atatürk E?itim ve Ara?t?rma Hastanesi’ne ba?vuran, hepatit B’ye ba?l? kronik karaci?er yetmezli?i tan?s? koyulan ?zmirli Nigar Ayd?n y?llarca ilaç tedavisi gördü?ü, doktor kontrolleriyle ya?am?n? sürdürdü. Ev han?m? Ayd?n geçen k?? sa?l??? bozulmaya ba?lay?p ?ikayetleriartt???nda ise son dönem karaci?er yetmezli?inde oldu?unu ö?rendi. Nakil karar? verilince Ö?ü? gibi ?zmir Kent Hastanesi’ne ba?vuran Ayd?n’a yak?n akrabalar?ndan canl? verici arand?. E?i Sadullah Ayd?n dahil uygun donör bulunamayan Ayd?n’?n ad? da kadavra bekleme listesine yaz?ld?. Ayd?n’a, Ö?ü?’ten bir hafta sonra 4 Nisan 2020 tarihinde ç?kan kadavra karaci?er ba?ar?yla nakledildi. Korona virüs günlerinde ikinci hayata ba?layan Ayd?n, mutluluktan söyleyecek söz bulamad???n? belirtirken, “Çok kötü günler geçirdim. Her ?eyi dü?ünüyordum, organ ç?kar m?, ç?kmaz m?, kaç ayda ç?kar, ç?kmadan ölür müyüm? Ama çok ?ükür uzun sürmedi, 5-6 ay içinde ba??? ç?kt?, nakil oldum. Doktorlar?ma, ba??? yapanlara minnettar?m. Kurban Bayar?m, benim yeni hayat?mdaki ilk bayram?m” diye konu?tu.
BA?I?LAR DA NAK?LLER DE YÜZDE 90 AZALDI
?simsiz kahramanlardan gerçekle?en nakille yeni bir hayata ba?layan Ö?ü? ve Ayd?n kontrollerde bir araya geldi, mutluluklar?n? doktorlar?yla payla?t?. ?zmir Kent Hastanesi Karaci?er Nakli ve Hepatobiliyer Cerrahi Bölümü kurucu ba?kan? Prof. Dr. Murat K?l?ç; Opr. Dr. Cahit Y?lmaz, Opr. Opr. Dr. Rasim Farajov, Opr. Dr. Zaza Iakobadze’den olu?an ekibin gerçekle?tirdi?i nakillerle ve karaci?er nakillerindeki son durumla ilgili ?unlar? söyledi;
“Covid döneminde organ nakillerinde de di?er ameliyatlarda oldu?u gibi azalma oldu. ?öyle ki elektif dedi?imiz acil olmayan ameliyatlar? Covid döneminde yapmad?k. Ama organ nakilleri burada ayr? bir yer tutuyor. Böbrek nakilleri bekleyebilir, çünkü hastalar?n diyalize girme ?ans? var. Ama karaci?er nakil listesinde bekleyen hastalar?n hemen hemen hepsi acil durumlarda bekliyor. Organ bulunmazsa belli bir sürede ölme ihtimali olan hastalar bunlar. ?ki hastam?z da canl? vericisi olmayan hastalard? ve kadavra bekleme listesinde bekliyorlard?. ?ki hastam?za Covid döneminde Covide ra?men nakil yapabildik. Covide kar?? özel önlemler ald?k, hastanemizde Covidin servisi, yo?un bak?m?, asansörleri, koridorlar? hepsi ayr?ld? ve hastalar Covid ile kar??la?madan nakil oldular. Ama organ nakli olan hastalar?n hepsinde ba????kl?k sistemini bask?lad???m?z için vücud organ? tutsun diye enfeksiyonlara kar?? bir risk var. Covid de olabilir di?er enfeksiyonlar da. Çok ?ükür bu iki hastam?z enfeksiyonla kar??la?madan nakil oldu. Bu dönemde canl? vericiden acil hastalara nakil yapt?k ama genel olarak nakillerin say?s? azald?. Dünyada da özellikle Amerika’da, Fransa’da yüzde 90 düzeyinde nakil oran?nda azalma oldu?unu görüyoruz. Buda bekleme listesindeki hastalardaki ölüm oranlar?n? maalesef art?rd?. Son alt? ayda sadece iki hastam?za kadavradan nakil yapabildik, normalde ayda iki kadavradan nakil yapabiliyorduk. ?imdi art?k bu normalle?me sürecinde kadavra ba???lar?nda nakillerinde artmas?n? bekliyoruz. Hastalar?m?z?n ikisi de ?ansl?yd?,enfeksiyonda kapmad?lar. Genel olarak di?er hastalarda da organ nakli hastalar?nda da Covid’e yakalanma ya da ölüm durumu görmedik. Bu bak?mdan ?ansl?y?z. Bunda da tahminimce ülkemizdeki sa?l?k sisteminin iyi durumda olmas?n?n etkisi var. Organ nakillerinde de Türkiye dünyada örnek bir konumda, yap?lan nakillerin hem say?s? hem de ba?ar? oran? dünya standartlar?n üzerinde. ?ki hastam?z da gayet iyi, dört ay oldu nakil olduklar?. ?imdi kontrole geliyorlar, durumlar? iyi. Bundan sonra çok ciddi bir risk beklemiyoruz.”