Dünya genelinde yüzlerce ülke virüs salg?n? ile mücadele ederken bir yandan iyile?en bireylerin say?s?nda da art?? var. Ancak uzmanlar iyile?en hastalar?n koronavirüs nedeniyle bir çe?it travma ya?ad???n? ve ya?ad?klar? yo?un endi?e nedeniyle psikolojilerinin bozuldu?unu belirtiyor.
Uzm. Klinik Psikolog Dila Özçelik bu durumun post travmatik stres bozuklu?u olarak adland?r?ld???n? ve yo?un korku, öfke, çökkünlük gibi belirtilerin görüldü?ünü ifade etti.
“YO?UN KORKU, ÖFKE VE ÇÖKKÜNLÜK GÖRÜLEB?L?R”
Dünya çap?nda etkili olan virüs salg?n?n?n tüm bireylerde yaratt??? ilk duygunun yo?un bir korku oldu?unu söyleyen Alt?nba? Üniversitesi Ö?r. Üy. Uzm. Klinik Psikolog Dila Özçelik, bu hastal??? geçirmi? ve iyile?mi? bireyler için sürecin daha problemli i?leyebildi?ine dikkat çekti. Hastal?k sonras? ki?inin ya?ad??? psikolojik süreçlerde en belirleyici faktörün hastal??? nas?l geçirdi?i oldu?unu belirten Uzm. Klinik Psikolog Özçelik, “Hastal??? çok hafif atlatanlar?n ço?unda psikolojik sorunlar görülmezken hastal??? a??r bir ?ekilde ya?am??, tedavi sürecinde zorluklar deneyimlemi? baz? ki?iler için çok çe?itli psikolojik etkiler olu?abiliyor. Bunlar?n ba??nda ise kayg? bozuklu?u, akut stres bozuklu?u ve hatta travma sonras? stres bozuklu?u gibi durumlar görülebiliyor. Bu ki?ilerde yo?un korku ve kayg? hali, gerginlik, huzursuzluk, öfke, a??r? irkilme, uyku problemleri, çökkünlük ve genel isteksizlik gibi çe?itli duygu ve davran?? problemleri gözlenebiliyor” dedi.
“KURTULAMAYACA?IM DÜ?ÜNCES? YANLI?”
Kimi ki?ilerin tedavi sonras? travma dönemini birkaç hafta içinde atlatabildiklerini söyleyen Uzm. Klinik Psikolog Özçelik, baz? bireylerinse çok daha uzun bir süre etkisi alt?nda kald?klar? olumsuz bir ruh hali yan?nda de?i?en baz? dü?ünce ve davran?? süreçleri ya?ayabildiklerini belirtti. “Bu durumun ki?ilerde ‘kurtulamayaca??m’ gibi bir dü?ünceye sebep olmas? yanl??t?r” vurgusu yapan Özçelik, “Gerekti?inde uzmanlardan yard?m al?narak, bu sürecin atlat?laca?? mutlaka ak?lda tutulmal?” ?eklinde konu?tu.
“3-4 HAFTAYI A?ARSA D?KKAT”
Uzm. Klinik Psikolog Dila Özçelik, tedavi sonras?nda özellikle 3-4 haftadan fazla süre devam eden psikolojik bozukluklarda istenmeyen dü?ünce ve görüntüleri zihninden uzakla?t?ramama, uykudan aniden deh?etle uyanma ve/veya kabuslar görme, tepkiselli?in artmas?, çökkünlük, olumsuz dü?ünce ve duygular?n etkisinin çok ?iddetli olmas?, huzursuzluk, yo?un korku ve kayg? durumu, öfke gibi belirtilerin varl???nda bir uzman hekim deste?i al?nmas? gerekti?ini söyledi.
Uzm. Klinik Psikolog Dila Özçelik, tedavi sonras? ruhsal travma ya?ayan Covid19 hastalar? ve ailelerine yönelik ?u önerileri payla?t?:
"Öncelikle aile içi dayan??man?n çok önemli oldu?unu bilin. Bu süreçte duygusal aç?dan yaln?z kalmaktansa, ki?iler için sosyal deste?in çok önemli oldu?unun alt?n? çizmek isterim.
Hastal??? ?iddetli geçirmi? bireylerin güçten dü?tü?ü görülebiliyor. Bu ise ki?ilerin duygu durumunu olumsuz yönde etkileyebiliyor. ?yile?en ki?ilerin evde ufak sorumluluklar almalar? yine tavsiye edilebilecek noktalardan bir tanesi. Böylece bireylerin i?levselliklerini hat?rlama süreci h?zlanacak ve psikolojik sa?laml?l?klar? olumlu etkilenecektir.
Fiziki iyile?menin ilerlemesiyle birlikte, ki?inin belirtilen s?n?rlar içinde günlük rutinine yava? yava? dönmeye çal??mas? da bu süreçte ruhsal olarak ona ve çevresindekilere yard?mc? olabilecek bir di?er unsurdur.
Ya?am?? olduklar? bu deneyimin bir süreç oldu?unu, ba?lang?c?n?n oldu?u gibi bir biti?inin oldu?unu ki?ilerin kendilerine hat?rlatmas?, sahip olduklar? ruh halinden s?yr?labilmeleri için önemli olan bir di?er etken. Ki?iler, bu sürecin ya?an?p bitti?ini sindirebildiklerinde, normal hayatlar?na dönmeleri de kolayla?acakt?r."