Türkiye'nin rüzgar erozyonuna maruz kalan bölgelerinin ba??nda gelen ve yakla??k 50 bin nüfusa sahip Karap?nar'da, yer alt? sular?n?n çekilip, topra??n göçmesiyle meydana gelen obruklar, bölge halk? için tehdit olu?turuyor.
Konya Jeoloji Mühendisleri Odas? Ba?kan? Prof. Dr. Ar?k, obruk say?s?n?n 350'yi geçti?ini belirterek, "Obruklar, yer alt? suyuyla kar??la?t??? zaman eriyebilir nitelikte kayaçlar?n oldu?u bölgelerde yer alt?nda ba?layan küçük erime bo?luklar?n?n zaman içinde büyümesi ve üstteki tabakalar?n a??rl???n? ta??yamay?p ani çökmesiyle meydana geliyorlar. Karstik yap?lard?r. Bu karstik yap?lar Karap?nar bölgesinde oldukça yayg?n. Obruklar binlerce y?ldan beri olu?maya devam ediyor. Ancak son y?llarda say?lar?nda ciddi bir art?? görülmekte. 2000'li y?llardan sonra y?lda birkaç tane obruk olu?urken, 2010'lu y?llardan sonra say?lar?nda h?zl? bir art?? olmu? ve y?lda 10'un üzerinde obruk olu?maya ba?lam??t?r. 2017 sonunda say?lar? 299 olan obruk say?s? 2018-2019'da olu?anlarla birlikte bu say?lar 350'yi geçmi? vaziyettedir. 2020 y?l?nda ise ?u an bilinen 4-5 tane yeni obruk var" diye konu?tu.
''DAHA ETK?L? ÖNLEMLER ALINMASININ VAKT? GELD?''
Bölgede yer alt? su kullan?m?n?n artmas? nedeniyle obruk olu?umunun daha dü?ük kotlarda meydana gelmeye ba?lad???n?, bunun da bölge halk? için tehlike olu?turdu?unu belirten Ar?k, konu?mas?n? ?öyle sürdürdü:
"Obruk olu?umunun temel nedeni jeolojik faktörlerdir. Bunun d???nda özellikle insan eliyle olu?turdu?umuz birtak?m riskler söz konusu. Bunlardan en ba?ta geleni de a??r? yer alt? suyu kullan?m?. Ba?ta obruklar?n en yayg?n gözlendi?i Karap?nar bölgesi olmak üzere Konya çevresinde oldukça yayg?n obruk olu?umlar? var. Bunda en önemli etkenlerden biri de a??r? yer alt? suyu kullan?lmas? görünüyor. Yer alt? suyu kullan?m? geçmi? y?llarda daha az iken obruk olu?umlar? daha yüksek kotlarda meydana geliyor ve insanlar için bir risk olu?turmuyordu. Ancak son y?llarda yer alt? su seviyesinin dü?mesine ba?l? olarak obruk olu?umlar? daha dü?ük kotlarda yerle?im alanlar?n?n hemen yak?nlar?nda tar?msal alanlarda, önemli kara yollar?n?n çevresinde ve yat?r?m alanlar?nda meydana gelmeye ba?lad?. Bu da ?u anda ciddi bir risk olu?turuyor. Obruk olu?umlar?n? durdurmam?z uzun vadede mümkün olmayacakt?r. Ama en önemli tedbir ?u anda yer alt? suyu kullan?m?n?n biraz kontrol edilmesi olacakt?r. Bu y?l meydana gelen obruklardan sonra san?r?m biraz daha etkili önlemler almam?z?n vakti gelmi?tir."
ÇALI?MALARA CORONA V?RÜS ENGEL?
Fetullah Ar?k, Obruk Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi'nin çal??malara ba?layaca?? s?rada corona virüs salg?n?n?n ortaya ç?kt???n? ve bu nedenle çal??malara ba?lanamad???n? belirtti.
Ar?k, "Konya Teknik Üniversitesi olarak geçti?imiz y?l AFAD ?l Müdürlü?ü, Jeoloji Mühendisleri Konya ?ubesi ve Jeoloji Mühendisli?i Bölümü'nün giri?imleriyle Konya Teknik Üniversitesi bünyesinde Obruk Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi kurulmas? kararla?t?r?lm??, 2020 y?l?n?n ba??nda yönetmeli?i yay?nlanarak resmi olarak çal??malar?na ba?lam??t?r. Bu merkezin Konya bölgesinden ba?lamak üzere yeralt?nda meydana gelen su hareketleri, karstik yap?lar, obruk olu?umlar?, bunlar?n nedenleri, s?n?fland?r?lmalar?, olu?abilecek obruklar?n yerlerini tespit edilmesi ve vatanda?lar?n bu konuda uyar?lmas? gibi çe?itli amaçlar? var. Konya'da yürütülen önemli birkaç tane obruk ara?t?rma projesinde çal??malar ba?layaca?? s?rada bütün dünyay? etkisi alt?na alan corona virüs salg?n? nedeniyle çal??malar?m?z? biraz ertelemek zorunda kald?k. Umar?m bu kötü günler geçer ve bizde sahada bir an önce çal??malar?m?za ba?lar?z" dedi.