Türkiye'nin Covid-19 salg?n?yla mücadele kapsam?nda ba?latt??? a??lama süreci h?zla devam ediyor. Bu süreç, Covid-19 a??lar?yla ilgili pek çok soru ve cevab?n kamuoyunda tart???lmas?na neden oluyor.
Hacettepe Üniversitesi T?p Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastal?klar? Bilim Dal? Ba?kan? Prof. Dr. Ceyhan, a??lar?n uzun vadede çe?itli yan etkileri olabilece?i yönündeki iddialar? ve Covid-19 a??lar?yla ilgili merak edilenleri, de?erlendirdi.
Geli?tirilen tüm a??lar?n, uygulanan bölgede k?zar?kl?k, sertle?me, ?i?me, vücutta ate? reaksiyonu, k?rg?nl?k, kas a?r?s? gibi en fazla 2-3 gün sürecek yan etkilerinin gözlemlenebildi?ini aktaran Ceyhan, bunun d???nda uzun süreli yan etkisinin olmas?n?n mümkün olmad???n?, çok küçük bir ihtimal dahi olsa bu durumda a??n?n insanlara uygulanamayaca??n? söyledi.
"BU YAN ETK?LER ASLA KABUL ED?LEMEZ"
Ceyhan, ilaçlardaki yan etkilerin belli ölçüde kabul edilebilir oldu?unu ancak a??larda, ilaçlardan farkl? bir yakla??m?n benimsendi?ini belirterek, ?öyle konu?tu:
"?lac? hastaya veriyorsunuz. Yani ki?i zaten hasta ve o hastal?ktan belli oranda zarar görecek. Dolay?s?yla ilac?n baz? zararlar?n? göze al?p, ki?inin hastal???ndan daha az zararl?ysa hastaya verebiliyorsunuz ancak a??y? sa?l?kl? insanlara yap?yorsunuz. Hastal??? olmayan birini hasta edebilecek ufak bir yan etki ya da ölüme, kansere veya k?s?rl??a yol açabilecek bir yan etki a??larda asla kabul edilemez. En küçük bir ihtimal dahi olsa bu a??n?n geli?tirilip insanlara uygulanmas? mümkün de?il."
Tüm ülkelerin a??lar?n uygulanmas?na karar veren dan??ma kurullar? oldu?unu ve a??lar?n bu kurullardan geçerek, çe?itli de?erlendirmeler sonucunda vatanda?lara uyguland???n? anlatan Ceyhan, "Özellikle Türkiye Cumhuriyeti Sa?l?k Bakanl???nda çok ciddi bir yan etki izleme sistemi vard?r. Bunda en ufak bir yan etki gözlemlense bildirilir, de?erlendirilir, onu takip eden bir de bilimsel kurul vard?r. O kurul da a??yla ilgili olabilecek yan etkiler neyse onu takip eder. Yani bu dinamik bir süreçtir." dedi.
"DNA'YI DE???T?RME ?ANSI YOK"
Prof. Dr. Ceyhan, mRNA a??lar?n?n uzun süreli yan etkileri olabilece?i ve "DNA'y? de?i?tirebilece?i" yönünde baz? iddialar?n gündeme geldi?ini ancak bunun mümkün olmad???n? vurgulayarak, ?öyle devam etti:
"Bu RNA çekirde?in d???na ç?k?yor. Sonra, ?u anda a??da kullan?lan mRNA'ya dönüyor ve hücrenin içerisindeki protein sentez bölgesini uyar?yor. Daha sonra onun yap?s?na uygun ?ekilde protein sentezleniyor. Bu yeni bir teknoloji de?il, y?llardan beri uygulan?yor. Zaten o yüzden a?? bu kadar k?sa ?ekilde geli?tirildi. Bu RNA, vücutta en fazla 3 gün kalabiliyor, daha sonra vücuttan at?l?yor. Hatta bu yüzden kansere kar?? geli?tirilen a??da ba?ar?l? olunamad?, vücutta çok k?sa süre kalabildi?i için o süre, o proteini geli?tirmek için yetmedi. ?imdi burada bir virüs, enfeksiyon söz konusu oldu?u için burada uygulanabiliyor. Ayr?ca hücrenin içine girmedi?i için gidip DNA'y? de?i?tirme ?ans? yok. Yani uzun süreli yan etkisi olaca?? yönündeki iddialar tamamen bilimsel dayanaktan uzak."
B?L?MSEL DAYANAKTAN YOKSUN
SinoVac'?n ise ölü bir a?? oldu?una i?aret eden Ceyhan, bu nedenle k?sa süreli yan etkilerinin daha az gözlemlenebildi?ini ve etkisinin de daha dü?ük oldu?unu kaydetti.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, kamuoyunda a??n?n k?s?rl?k yapabilece?i yönünde de baz? iddialar dola?t???na yine bunun da bilimsel dayanaktan tamamen yoksun oldu?una dikkati çekerek, "Bir ki?iyi a??yla k?s?r yapabilseydiniz, çok yo?un do?um kontrolü uygulamak isteyen ülkeler var. Bu ülkeler, çocukluk dönemi a??lar?na bunu verirdi ve çok rahat nüfus kontrolü sa?lard?. Böyle bir ?ey hiçbir a??da mümkün de?il, o kadar kolay da de?il." diye konu?tu.
VAKA SAYILARIMIZ HALA YÜKSEK
A?? olmakta karars?z kalan ki?ilere a?? olmalar?n? tavsiye eden Ceyhan, sözlerini ?öyle tamamlad?:
"Vaka say?lar?m?z hala yüksek. Herkesin kendisini korumas? laz?m. Bir de yüzde 70-75 a??lamaya ula??rsak salg?n bitecek zaten. BioNTech biraz daha ba????kl??? art?r?yor deniliyor ama çok da uzun süre korunmam?z gerekmeyebilir. Yani üçüncü dozdan falan bahsediliyor ama onun gerekip gerekmedi?i daha belli de?il. Bunu, birkaç ay sonra daha rahat konu?uruz. Onun için herkes hangi a??y? buluyorsa bir an önce onu olsun."