Türkiye ?statistik Kurumu’nun aç?klad??? verilere göre konut sat??lar? ?ubat ay?nda bir önceki y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 31,6 azalarak 81 bin 222 oldu. ?potekli konut sat??lar? ise bir önceki y?l?n ayn? ay?na göre yüzde 66,5 azalarak 14 bin 669 oldu. ?stanbul Emlakç?lar Odas? Ba?kan? Nizamettin A?a, aç?klanan verileri de?erlendirdi.
“F?YATLAR, SATI?LAR DÜ?MEYE BA?LADI”
Geçen y?l?n 2020 ?ubat ay?nda konut kampanyas? oldu?unu hat?rlatan A?a, “O kampanya da faizler 0.98 ve 0.99’a dü?mü?tü. O sebeple yo?un bir sat?? dönemi ya?ad?k. ?kinci bir kampanya dönemi ya?ad?k May?s ay?nda. Faizlerin dü?mesi, 15 y?l vadeyle sat?? yap?lmas? gibi baz? kampanyalar neticesinde yo?un talep olmu?tu ve bu talepte kas?ma kadar devam etti. Bunu o dönemde ya?ad???m?z h?z?n yava?lamas? diye de dü?ünebiliriz. Bir yang?nd? söndü, fiyatlar, sat??lar dü?meye ba?lad?. Genel ekonomiye yans?mas? çok olumlu olmaz. Çünkü emlak, in?aat piyasas? Türkiye’nin en önemli sektöründen bir tanesi. 250 alt ve yan sanayiye istihdam sa?l?yor. Bu sebepten dolay? da konut piyasas?n?n dü?ü? ya?amas? tüm ekonominin birçok dal?na etkileyen bir sebep olur.” diye konu?tu.
“EN FAZLA SATI? ESENYURT, PEND?K VE SANCAKTEPE’DE”
Hem pandemi hem de deprem dolay?s?yla fiyat? yükselen gayrimenkuller oldu?unu belirten A?a ?unlar? söyledi:
“Müstakil, bahçeli evler, dubleks evler ?u anda revaçta. Daha az katl? olan ve daha sa?lam zeminde olan villa tipi, müstakil tipi evler revaçta. Birkaç gün önce Moda’da, Göztepe’de 0-10 ya? aras?nda genç ya?ta olan evler hemen hemen bitmi?, sat?lm??. Olanlar?n da fiyat? ?u an oldukça yüksek.
Bölge bölge, gayrimenkul tipi ve ilçe ilçe ele al?rsak daha sa?l?kl? bir sonuç elde ediliriz. Geçen y?l?n ?ubat ay? ve bu y?l?n ?ubat ay? aras?nda yüzde 33’lük bir dü?ü? var hatta ipotekli, kredili sat??larda yüzde 66 dü?ü? var. Tabi bu faiz oranlar?ndan kaynaklan?yor. Geçen y?l faiz 0.98-0.99 iken ?u an en dü?ük 1.5’e yak?n. Bu büyük bir etken, özellikle ipotekli sat??larda en büyük etken faizin kendisi. Faizin 0,5 puan artmas? demek vatanda??n ödeyece?i paran?n yüzde 50 artmas? demek. Bu yüzden cazibe yok ?u anda. Talep oldu?u anda mal sahibi, in?aatç? fiyat? yükseltti. Biz buna ‘balon sönecek’ dedik. K?smen de sönmeye ba?lad?.
Sat??lardaki dü?ü?ü gördükten sonra fiyatlar?n daha da dü?ece?ini var say?yorum ama 0-10 ya? aras? yap?lan in?aatlarda bu dü?ü? olmayacak. Yüksek fiyatl? olanlar zaten sat?lam?yor, ikinci el konutlar?n fiyat? daha fazla. Bunun da iki nedeni var; birincisi pandemiye ba?l?. 80’li 90’l? y?llarda yap?lan evlerin hemen hemen hepsinde balkon var. Ço?u da kapatm??t? o balkonlar? ama ?imdi o balkonlar yeniden aç?l?yor. Bahçe katlar?n? kimse tercih etmezdi ?imdi bahçe katlar? talep ediliyor. ?kinci neden ise fiyat.
Ayn? bölgede, ayn? sokakta, ayn? büyüklükte yan yana ev var. Bir tanesi 30 y?ll?k bina, di?eri yeni bina. Biri 500 ise di?eri 1 milyon. Mevcut ekonomik yap?ya bakt???n?z zaman al?c? kitlesi 250-300 binden ba?lay?p 700-800 bin aral???nda sat?l?k evlere talip kitle mevcut.
Bunun daha üstü segmente olan konutlar?n al?c?s? yok. En fazla sat?? Esenyurt’ta yap?lm??, ikincisi Pendik’te, Sancaktepe’de. Çünkü o bölgelerde çok fazla in?aat yap?l?yor ve 150 bin, 200 binden 500 bine kadar de?i?ik evler bulabiliyorsunuz. Hem fiyat ucuz hem seçenek çok. O yüzden bu bölgelerde çok fazla sat?? yap?ld?.” ifadelerini kulland?.
“K?RALIK KONUTLARDA F?YATLAR 2018 SEV?YES?NDE”
“Kiral?k daire fiyatlar? 2019’dan ba?layarak bir dü?ü? e?ilimi gösteriyordu” diyen A?a sözlerini ?öyle tamamlad?:
“Dü?mese bile yükselmemi?ti. Be?ikta?, Mecidiyeköy gibi semtte 2 bin 500, 3 bin liraya ev bulamazken 2019-2020 gibi bulmaya ba?lad?k. Pandemi girince i?ler daha da de?i?ti. ?stanbul’da ö?renci hareketleri konutta büyük bir katma de?er sa?l?yor. Y?ll?k yakla??k 150 bin civar?nda ?stanbul’da ö?renci hareketinden kaynaklanan gayrimenkul hareketleri var.
Ö?renci gelmeyince veya mevcut çekip gidince yakla??k 50-60 bin konut bo?ta kald?. 100-150 bin hararet bir anda bitti. Eskiden Suriyeli faktörü vard?. ?imdi onlar da gelmiyor, giden gitti. Kentsel dönü?üm k?smen etkiliydi. Kentsel dönü?üm nedeniyle yatayda olsa geçi?ler vard? ?imdi o da azald?. Yani kiral?k eve talep birkaç yönden azald?. ?u an fiyatlar 2018 seviyesinde ve seçenekte çok. Kiral?k evlerde fiyatlar da dü?ü? var.”