Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Bilimleri Bölümü ö?retim üyesi Doç. Dr. Sedat Gündo?du, i?lenmi? deniz ürünlerindeki mikroplastiklerin varl???n? saptamak için Türkiye pazar?nda yer alan 7 üretici firmaya ait 33 farkl? ton bal??? markas?n? incelemeye ald?. Gündo?du, laboratuvar ortam?nda ???k mikroskobu ve mikro-raman mikroskobu kullanarak ton bal?klar?n? inceledi.
Denizdeki bal?klar?n mikroplastik tüketti?i konusunda daha önce çal??malar gerçekle?tirdiklerini belirten Doç. Dr. Gündo?du ?öyle dedi:
“??lenmi? deniz ürünlerinde de kirlilik olabilece?i hipotezi üzerine Türkiye’de bu durumun hangi boyutta oldu?unu anlayabilmek için 7 ayr? üreticiye ait 33 farkl? ton bal??? markas? toplad?k. Bunlar?n içerisindeki mikroplastik varl???n? inceledik. Miktar olarak dünyadaki örnekleriyle k?yasland???nda az olsa bile her bir ton bal??? kutusunun içerisinden en az bir tane mikroplastik oldu?unu tespit ettik. Sonuçlar, paketleme ve üretim süreçlerinin mikroplastiklerin ana olas? kaynaklar? oldu?unu gösterdi.”
“TEMEL PROBLEM, PLAST???N YO?UN OLARAK KULLANILIYOR OLMASI”
Ton bal?klar?n?n içerisinde tespit edilen plastik kirlili?inin ço?unlukla paketlemeden kaynakland???na dikkat çeken Doç. Dr. Gündo?du ?unlar? söyledi:
“Ambalaj malzemelerini ayr?ca analiz etti?imizde ton bal???n?n içerisinden ç?kan mikroplastiklerin yap?s?n?n, özellikle metal ambalajlar?n iç yüzeyinin kaplanmas?nda kullan?lan malzeme ile ayn? yap?da oldu?unu gördük. Ambalajda plastikten uzakla?mak, çevre ve insan sa?l???na zarar? olmayan malzemeler kullan?lmak gerekti?ini bir kere daha ortaya koyan bir çal??ma oldu. Plasti?in üretimi esnas?nda kullan?lan kimyasallar bu ambalajlardan kaynakl? olarak g?daya temas edebiliyor. Benzer ?ekilde denizden avlan?p üretilen i?lenmi? deniz ürünlerinde denizden kaynaklanan mikroplastik kirlili?i de oldu?unu söyleyebiliriz. Buradaki temel problem, plasti?in yo?un olarak üretiliyor ve kullan?l?yor olmas?yla ili?kilidir.”
ELD?VEN PARÇALARINA RASTLANDI
Çal??ma ortam?n?n da önemli bir kirlenme kayna?? oldu?unu dile getiren Doç. Dr. Gündo?du, baz? örneklerin içerisinde çal??ma esnas?nda kullan?lan eldivenlerin parçalar?na rastlad?klar?n? ifade etti.
Doç. Dr. Gündo?du, bakteriyel ve mikrobiyolojik aç?dan hijyene dikkat edildi?i kadar ayn? zamanda mikroplastik aç?s?ndan da ortamdaki temel bula?? kaynaklar?n?n elimine edilmesi gerekti?ini anlatt?. Plastiklerin ayn? zamanda hormon bozucu ve kanserojen etki yapan kimyasallar içerdi?ini vurgulayan Doç. Dr. Gündo?du, bu durumun da insan sa?l??? üzerinde çe?itli sorunlara yol açabilece?ini kaydetti.