Türkiye ve Yunanistan aras?nda gerçekle?en ve Ege’nin her iki yakas?nda derin izler b?rakan nüfus mübadelesinin 100’üncü y?l?, Konak Belediyesi’nin hizmete açt??? Mübadele Park?’nda an?ld?. Konak Belediyesi’nin ?ehre kazand?rd??? Mübadele An?t? önünde düzenlenen törene Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur’un yan? s?ra, CHP ?zmir ?l yöneticileri, CHP Konak ?lçe Ba?kan? Ak?n Küçüko?ullar?ndan ve ilçe yöneticileri, Konak Belediye Meclisi üyeleri, muhtarlar, ba?ta Rumeli, Balkan ve mübadele dernekleri olmak üzere sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, bas?n mensuplar? ile vatanda?lar kat?ld?.
Batur: Gerçekten çok zor
Törende konu?an Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur, Konak Belediyesi olarak 100. y?l?nda mübadeleyi ve göçenlerin yurtlar?na olan hasretini gözler önüne seren programlarla her iki yakan?n mübadeleden etkilenmi? insanlar?n?, aile büyüklerini, ortak an?lar? sayg?yla and?klar?n? belirtti. Konak Belediyesi’nin mübadelenin 100’üncü y?l?na özel “100 Y?ll?k Hasret” isimli bir sergi ve “Ana Yurdundan Ata Yurduna” isimli bir belgesel haz?rlad???n? belirten Batur, mübadelenin birçok aileyi da??tan büyük bir ac? oldu?unu vurgulayarak, “?nsanlar?n topraklar?n?, yurtlar?n? b?rakarak, ocaklar?ndaki yemeklerin alt?n? kapatma f?rsat? bile olmadan yola ç?kmas?, orada ya?ad??? an?lar?n?, ya?ad??? topraklar? b?rakarak hiç tan?mad???, lehçesini bilmedi?i, dilini bilmedi?i bir ülkeye göç etmesi hiç kolay de?il. ?imdi anlatmas? kolay ama o dönemlerde ya?ayanlar için gerçekten çok zor. Anadolu’da ya?ayan yakla??k 1.5 milyon Yunanistan göçmeni, muhaciri buradan Yunanistan’a geçmi?, oradaki 500 bin Türk de ülkemizin belli bölgelerine yerle?tirilmi?. 1924 y?l?nda Ulu Önderimiz Atatürk mübadillere en iyi ?ekilde ya?ayabilecekleri büyük imkânlar sunmu?. Bugün ortak bir tarihin, ortak bir kültürün, ayn? güne?in, ayn? denizin insanlar? olarak bar???n ve karde?li?in önemini çok daha iyi biliyoruz” diye konu?tu.
“?zmir’e damga vurdular”
Mübadiller ile muhacirlerin ?zmir’in sosyal, ekonomik ve kültürel yap?s?na çok de?er katt???n? ifade eden Batur, “Muhacirler ile mübadiller, ?zmir’e damga vurmu? ki?iler. En önemli özellikleri de Ulu Önder Atatürk’ün çizgisinden hiç ayr?lmam??, hep ona ba?l? kalm?? ve Cumhuriyet’in de?erlerine hep sahip ç?km??lar. Bununla gurur duyuyoruz” dedi.
Sanatç? Harun Atalayman’?n eseri Mübadele An?t?’n?n anlam?n?n büyük oldu?unu ifade eden Batur, “Anlam? büyük; gidenler ve gelenler. Gidenler de mutlu de?il, gelenler de. ?nsanlar?n ülkelerinden, topra??ndan kopmas? kolay de?il. Ama bunlar ya?and?. Ben de hep ?uayip dedemden dinlerdim. Dedem de bir muhacir. Bu ac?y? ben de yak?ndan tan?yorum” dedi. Konak’ta bulunan Balkan camias? derneklerinin çok önemli oldu?unu vurgulayan Batur, sivil toplum kurulu?lar?yla bundan sonra da birlikte uyum içinde çal??maya devam edeceklerini sözlerine ekledi.
Peynirci: Ç?? gibi büyüyor
E?refpa?a Giritliler Derne?i Ba?kan? ve Konak Belediyesi Meclis Üyesi Ali Peynirci ise mübadelenin öneminin giderek her y?l daha da anla??ld???na dikkat çekerek, “Mübadelenin 100. y?l?nda kentte anma törenleri ve etkinlikler düzenleyen ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer’e, Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur’a ve derneklere te?ekkür ederiz. Bu etkinlikler Türkiye’nin her yerinde ç?? gibi büyüyor” dedi. Mübadele An?t?’n? yapan Heykelt?ra? Harun Atalayman’a da te?ekkür eden Peynirci, “Babam bana ‘O?lum, deden de bir tahta sand?kla geldiklerini anlatm??t?. O dönem ancak bu kadar iyi anlat?l?r’ dedi” sözleriyle eserin önemine, o dönem ya?anan süreci nas?l iyi yans?tt???na dikkat çekti.
Özkarde?ler: Büyük travmalar? oldu
Konak Belediye Meclis Üyesi, Konak Belediyesi Balkan Masas? Sorumlusu ve Gültepe Makedonya Göçmenleri Kültür ve Dayan??ma Derne?i Ba?kan? Birol Özkarde?ler de yap?lan çal??malar nedeniyle Konak Belediye Ba?kan? Abdül Batur ile meclis üyelerine te?ekkür ederek, ?öyle konu?tu:
“Mübadelenin gerek anavatana göç eden Türkler, gerekse Yunanistan’a göç eden Ortodoks Rumlar üzerinde psikolojik, ekonomik ve sosyolojik büyük travmalar? oldu. Evlerini, hat?ralar?n?, büyüklerinin mezarlar?n? ve vatan bildikleri topraklar? b?rakarak Türkiye’ye gelen mübadiller yeni Türkiye Cumhuriyeti devletinin her alanda kalk?nmas? için büyük çal??malarda, büyük fedakârl?klarda bulundu. Gazi Mustafa Kemal Atatürk de mübadillerin ac?lar?n?n azalt?lmas? için yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin bütün imkânlar?n? seferber ederek, ac?lar?n?n azalt?lmas? yolunda büyük fedakârl?klar gösterdi. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Evlad? Fatihanlar, kaybedilmi? topraklar?n aziz hat?ralar?d?r” sözü gerek Balkanlardan göç eden Balkan göçmenlerinin gerekse mübadeleyle bu topraklara gelen mübadillerin duygular?na tercüman olmu?tur.”
Önen: Duygusal bir kopu?tu
Emekli Ö?retim Üyesi, Sosyolog Engin Önen de Bat? Anadolu’nun hemen her bölgesinin mübadeleden etkilendi?ini söyledi. Önen, “Sosyolojik olarak bunun travmatik yan?, insanlar?n yerlerinden edilmesi, köklerinden kopar?lmas?. Rumlar, Arnavutlar, Bo?naklar, Giritliler fark etmez; onlar?n yerinden olmas? ayn? zamanda köklerinden kopmas? anlam?nda geliyordu. Evi, mal? b?rakmak de?il, böyle duygusal bir kopu?tu” dedi. Muhacir ve mübadillerin ya?ad?klar?n? anlatarak dönemi de?erlendiren Önen, “Muhacir ve mübadillerin Atatürk’e özel bir hayranl??? vard?r. Onun için cumhuriyet reformlar?n? daha kolay benimsemi?lerdir. Muhacir ve mübadiller Türkiye’de ulusla?ma sürecine, cumhuriyete uyum sa?lam??lard?r ve bu çok önemli bir de?erdir, kültürel bir çe?itliliktir.” ?eklinde konu?tu.