CHP Genel Ba?kan? Kemal K?l?çdaro?lu, Edirne'de; Büyük Taarruz'un 100. Y?l?nda Büyük Balkan Bulu?mas? program?na kat?ld?. K?l?çdaro?lu, burada yapt??? konu?mada; ?unlar? söyledi:
"B?R DEVLET B?R K???YE TESL?M ED?LEMEZ"
“Türkiye’nin çok zor ko?ullarda oldu?unu ben de biliyorum, siz de biliyorsunuz. Ama hayat?m boyunca hiç umutsuz olmad?m. Çünkü bizler ülkemizi, bayra??m?z? seviyoruz. Bir arada ya?amay? istiyoruz. Kimli?imiz, inanc?m?z, ya?am tarzlar?m?z farkl? olabilir; ama huzur içinde ya?amak istiyoruz.
Çanakkale Sava??’n? hepimiz biliriz. Çanakkale’yi geçilmez k?ld?k. Yedi düvel geldi, büyük gemiler geldi. Avustralya’dan askerler geldi. Çanakkale’yi geçebilir miyiz, ?stanbul’u i?gal edebilir miyiz, Osmanl? ?mparatorlu?u’nu y?k?p teslim alabilir miyiz; diye. Yapamad?lar, Çanakkale’yi geçilmez k?ld?lar. Mustafa Kemal’in askeri dehas?n?n ilk ad?mlar? orada at?lm??t?r. Çanakkale geçilmedi.
Ama üç y?l sonra 1918’de bir ki?inin iradesi Çanakkale’yi a?t?. O sava?an yedi düvel tek kur?un atmadan Çanakkale Bo?az?’n? geçip gelip Dolmabahçe’nin önünde demirlediler. O nedenle diyoruz bir devlet bir ki?iye teslim edilemez, diye.
Her kar?? topra??nda ?ehitler var Çanakkale’nin. Hiç unutmad?k Çanakkale’yi ve unutmayaca??z da. O Çanakkale’yi geçilmez k?ld?k, ama bir ki?inin iradesiyle o Çanakkale’den bütün o dü?man gemileri geldiler ve Marmara’ya, Dolmabahçe’nin önünde demirlediler.
"BUGÜN GELD???M?Z NOKTA DEVLET YÖNET?M?N?N B?R K???YE TESL?M ED?LD??? SÜREÇT?R"
Mustafa Kemal Y?ld?r?m Ordular? komutan?yd?. Suriye-Irak cephesindeydi, Osmanl? ordular? da??t?lm??t?. ?stanbul’a geldi, Haydarpa?a’da indi. Oradan küçük bir botla kar??ya geçerken dü?man gemilerini gördü. ‘Geldikleri gibi gideceklerdir’ sözünü o zaman etti.
Arkas?ndan; Samsun, Merzifon, Amasya, Erzurum, Sivas kongreleri gerçekle?ti. Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi kuruldu.
Bütün bu ba?ar?lar? sa?layan lider, halk?yla beraber hareket etti. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni kurdu. ‘Her ?eyi ben bilirim, ben yapar?m’ demedi. Ba?komutanl?k yetkisini dahi, Türkiye Büyük Millet Meclisi; Gazi Mustafa Kemal’e üç ay süreyle verdi. Bugün geldi?imiz nokta; devlet yönetiminin bir ki?iye teslim edildi?i süreçtir ve bu süreç her birimizin kafas?nda derin sorular?n olu?mas?na yol aç?yor. Sadece Cumhuriyet Halk Partililerin de?il. Ülkesini seven herkesin kafas?nda derin sorulara yol aç?yor. Ve hepimiz ?u soruyu soruyoruz: ‘Ne olacak bu memleketin hali?’ diye.
"EL?N?Z? V?CDANINIZA KOYARAK OY KULLANMANIZI ?ST?YORUM"
Sizden sadece bir ?ey istiyorum. Sand?k konacak ve gidece?iz sand??a. Elinizi vicdan?n?za koyarak oy kullanman?z? istiyorum. A partisi, B partisi, C partisi; de?il. Türkiye’nin bu bataktan ç?kmas? laz?m. Hani derler ya ‘fabrika ayarlar?na yeniden dönmemiz laz?m’ diye. Yeniden kurtulu?u ba?latmam?z laz?m, yeniden. Demokratik yollarla, sand??a giderek, oyumuzu kullanarak ikinci yüzy?l?nda Cumhuriyetimizi demokrasiyle taçland?raca??z.
‘Ben çocuklar?ma güzel bir miras b?rakmak istiyorum’ diyorsa herhangi bir Türkiye Cumhuriyeti vatanda??… Kad?n?, erke?i, ya?l?s?, genci… ‘Cumhuriyet’in ikinci yüzy?l?nda ben evlatlar?ma güzel bir miras b?rakmak istiyorum’ diyorsa tek adam rejimini savunan? de?il, ülkeye demokrasiyi getireni seçmelidir, tercihini bundan yana kullanmal?d?r. Torunlar?na bugünleri anlat?rken, Çanakkale’yi de unutmamal?d?r, verilen sava?? unutmamal?d?r, ?ehitleri unutmamal?d?r. Bir ki?inin iradesiyle nas?l oradan tek kur?un atmadan dü?man gemilerinin Dolmabahçe’nin önüne gelip demirlemesini de anlatmal?d?r.
"GAZ? MECL?S BUGÜN, GAZ? MECL?S OLMAKTAN ÇIKMI?TIR"
Bir sava? verdik ve bir yüzy?l devirdik. Önümüzde ikinci bir yüzy?l var. O ikinci yüzy?lda Cumhuriyetimizi demokrasiyle taçland?rd???m?zda, Gazi Mustafa Kemal’e verdi?imiz sözü büyük ölçüde yerine getirmi? olaca??z.
Çünkü onun en büyük özlemi milli iradeydi, milletin iradesinin tecelli etmesiydi. Parlamento milli iradenin tecelligah? olmal?d?r. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gazilik unvan?n?n verilmesinin temel nedeni Kurtulu? Sava??’n? yönetmesidir. Dünyada örne?i yoktur. Gazi Mustafa Kemal’e üç ayl?k süreyle Ba?komutanl?k yetkisi verildi. ‘Tekrar gel gerekirse bir daha verece?iz’ diye.
Gazi Meclis bugün, Gazi Meclis olmaktan ç?km??t?r. Bir ki?inin iradesiyle eller kalkmakta ve inmektedir. Milletvekili dedi?imiz arkada?lar?m?z?n büyük bir k?sm?, milletin vekili de?ildir zaten. Saray?n vekili olanlar milletin vekili olamazlar.
Biz milletvekillerini gerçek anlamda milletin vekili yapmak istiyoruz. Gerçek anlamda ülkenin sorunlar?yla ilgilensin istiyoruz, parlamentomuz. Bunu yapt???m?z zaman Mustafa Kemal ve arkada?lar?n?n bize teslim ettikleri Türkiye’yi büyütme yolunda, geli?tirme yolunda, demokrasi yolunda büyük ad?mlar att???m?z? hepimiz görece?iz ve tarihe bunu yazd?raca??z. Dolas?yla her birimizin ciddi bir sorumlulu?u var. Ve evlatlar?n?za b?rakaca??n?z güzel bir miras var.
Diyeceksiniz ki, ‘Türkiye bir dönem tek adama teslim edilmi?ti ama biz sand??a gittik oyumuzu kulland?k, tek adamdan kurtard?k. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki milletvekillerinin, tekrar milletin vekili olmas?n? sa?lad?k ve demokratik yollarla sa?lad?k’ diyeceksiniz. Bu söylendi?i zaman dünya siyaset tarihine önemli bir miras? gençler b?rakm?? olacaklar.
Yedi buçuk milyon gencimiz ilk kez sand??a gidip oy kullanacaklar. Türkiye’nin kaderini bu yedi buçuk milyon gencimiz tayin edecek.
Her birimizin sorumlulu?u var, sorumluluklar? yerine getirece?iz. Sand??a gidece?iz, elimizi vicdan?m?za koyup oyumuzu kullanaca??z.
"GER? ADIM ATMAK, B?Z?M K?TABIMIZDA YOKTUR"
Edirne güzel bir kent, Avrupa’ya kap?m?z?n aç?ld??? bir kent. Yar?n Edirne’yle ilgili çok ?eyler söyleyece?im ?imdi burada söylemeyim, çünkü grup toplant?m?z var. Biz ilk grup toplant?m?z? parlamento tatildeyken Erzurum’da yapt?k. ?kinci grup toplant?m?z? Edirne’de yap?yoruz. Bize göre anlam? var. Erzurum’un da anlam? var, Edirne’nin de anlam? var.
Sak?n ola ki umutsuzlu?a kap?lmay?n, en büyük güç sizsiniz. Sizden daha büyük bir güç demokrasilerde yoktur. En büyük güçsünüz. ?radenizi ortaya koyun. ?undan emin olun asla ve asla geri ad?m atmak; bizim kitab?m?zda yoktur. Biz hiç kimsenin önünde diz çökmeyiz; yedi düvel bile gelse, bundan da emin olman?z? isterim.”