ABD Ba?kan? Joe Biden'?n 1915 olaylar?n? "soyk?r?m" olarak nitelemesine de?inen K?l?çdaro?lu, ?öyle konu?tu:
"Burada önemli olan nokta ?u, Biden neden bu aç?klamay? yapt?? Bugüne kadar neden Amerika ba?kanlar? böyle aç?klama yapmad?lar Türkiye'nin d?? politikas?nda geldi?i noktay? her birimizin tek tek sorgulamas? laz?m. Neden Türkiye böyle bir noktada? Neden D??i?leri Bakanl???n?n politikas?, bürokrasisi tamamen devre d??? b?rak?ld?? Neden eskiden büyükelçi olmak için D??i?leri Bakanl???nda uzun bir staj gerekirdi ve insanlar orada yeti?irlerdi, liyakat sahibi olduktan sonra da büyükelçi atan?rlard?? Neden ?imdi eski milletvekilleri veya kabul edemedi?imiz d??i?leri politikas? konusunda bir yaz?s? dahi olmayanlar büyük kentlere büyükelçi olarak atan?rlar? Böyle bir tablo önümüze Biden'?n aç?klamas?n? getiriyor. Hepimiz k?n?yoruz, üzüntü duyuyoruz ama i?neyi kendimize de bat?rmak zorunday?z."
"SGK, bütçenin en büyük kara deli?i"
K?l?çdaro?lu, salg?n sürecinde nelerin yap?lmas? gerekti?ini birçok kez aç?klad?klar?n? ancak bunlar?n büyük k?sm?n?n gerçekle?medi?ini ifade etti.
E?itim konusunun önemine de?inen K?l?çdaro?lu, 4+4+4 sistemi Türkiye'ye geldi?inde CHP d???nda kimsenin sesini ç?karmad???n? ve bugünkü tablonun bu ?ekilde gündeme geldi?ini kaydetti.
"Kalk?nma planlar?nda olmayan, e?itim ?uralar?nda görü?ülmeyen bir yasal düzenleme 21'inci yüzy?l Türkiye'sinde nas?l yasala?t??" sorusunu yönelten K?l?çdaro?lu, bunu herkesin sorgulamas? gerekti?ini söyledi.
K?l?çdaro?lu, nitelikli eleman bulabilmek için e?itimin kaliteli olmas? gerekti?ini dile getirerek, giri?imcili?in, inovasyonun çok önemli oldu?unu, bunu büyütmenin yolunun da e?itim sisteminden geçti?ini ifade etti.
Salg?n tedbirleri kapsam?nda al?nan tam kapanma karar?na ili?kin K?l?çdaro?lu, "Kapanma sürecinin çok önceden yap?lmas? laz?md?. Fakat bunlar olmad?, politika devreye girdi, salonlar dolduruldu ve bugünkü tabloyla kar??la?t?k. ?imdi turist gelmiyor. Turizm sektörü yakla??k 54 sektöre katk? veren bir alan. Fakat kendi elimizle turizmin dibine kibrit suyu döktük. Umar?m kapanma süreci içinde bu sorunlar?n hepsi a??lm?? olur." diye konu?tu.
Toplant?da üretimin yeterince istihdam yaratmad??? konusunun gündeme geldi?ini ifade eden K?l?çdaro?lu, istihdama yönelik üretimin desteklenmemesi durumunda istihdam?n yarat?lamayaca??n? vurgulad?.
Kay?t d???na yönelen say?s?n?n çok oldu?unu dile getiren K?l?çdaro?lu, i?siz üniversite mezunlar?n?n kay?t d??? teklifler ald?klar?n? anlatt?klar?n? aktard?.
Sosyal güvenlik ile sosyal güvenlik primlerinin yüksekli?inden bahsedildi?ini belirten K?l?çdaro?lu, "Acaba sosyal güvenlik sisteminin ne kadar aç?k verdi?ini kaç i? insan? biliyor? ?u anda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bütçenin en büyük kara deli?i." dedi.
K?l?çdaro?lu, "hangi gerekçeyle sosyal güvenlik sisteminin bütçenin en büyük kara deli?ine dönü?tü?üne" ili?kin i? dünyas?n?n özel bir çal??ma yapmas?n? istedi.
"Paris Sözle?mesini imzalamak zorunday?z"
Büyüyen ekonomide yeni sorunlar ç?kabilece?ini, bu sorunlar? a?ma konusunda siyaset kurumunun ve i? dünyas?n?n el birli?iyle çaba harcamas? gerekti?ini vurgulayan K?l?çdaro?lu, "Ekonomide de sorunlar ç?kar ama bu sorunlar?n a??lmas? laz?m. Bu sorunlar? a?man?n yolu planlamad?r. ?u soruyu sormam?z gerekiyor. Devlet Planlama Te?kilat? niye, hangi gerekçeyle kapat?ld?? Biz önümüzdeki 5 y?l? m?, yoksa 50-100 y?l? m? planlayaca??z? Ba?kalar? böyle bir planlama yaparken biz neden yapam?yoruz?" diye konu?tu.
K?l?çdaro?lu, "Akkuyu Nükleer Santrali faaliyete geçti?i zaman elektri?in kilovat saatinin kaç liradan al?naca??n?" sorarak, "12,5 sent, KDV hariç. Dünyan?n en pahal? enerjisini alacaks?n?z. ?? dünyas?n?n kaç sayg?de?er insan? bu gerçekten haberdar?" dedi.
Paris Anla?mas?'n? Avrupa'da imzalamayan tek ülkenin Türkiye oldu?unu belirten K?l?çdaro?lu, bu anla?man?n yürürlü?e girmesi halinde Türkiye'deki i? dünyas?n?n üretici ve ihracatç?lar?n?n Avrupa Birli?ine ürün satarken ek vergi ödemek zorunda kalacaklar?n? kaydetti.
K?l?çdaro?lu, ?öyle devam etti:
"Niçin ek vergi ödemek zorunday?z. Bu bizim rekabet gücümüzü dü?ürmez mi? Dü?ürür. ?ktidar bunlar? yaparken kaç ki?i itiraz etti? Bu yanl??t?r, bu kadar pahal? bir enerji olamaz. Bu pahal? enerjiyle biz dünyayla rekabet edemeyiz. Paris Sözle?mesini imzalamak zorunday?z. Aksi halde ben Avrupa Birli?ine mal ihraç ederken ekstra yüzde 1-2 vergi ödemek zorunda kalaca??m. Niçin? Ye?il Mutabakat? imzalamad?m diye. Peki siz nas?l rekabet edeceksiniz? Ülkenize nas?l döviz getireceksiniz? Önünüzün aç?lmas? gerekirken önünüze ç?kan engelleri nas?l a?acaks?n?z?"
Turizm sektörüne ba?ka ülkelerin ne kadar hibe deste?i verdi?ini aç?klayarak, turizmcilerle konu?ulmas?n? istedi?ini anlatan K?l?çdaro?lu, Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an'a turizmcileri ça??r?p konu?tu?u ve k?sa çal??ma ödene?ini uzatt??? için te?ekkür etti?ini söyledi.
K?l?çdaro?lu, sicil aff?n?n mutlaka ç?kmas? gerekti?ini dile getirerek, iktidar?n sicil aff? ç?karmaya niyetinin olmad???n? kaydetti.
Sorular? yan?tlad?
Kat?l?mc?lar?n sorular?n? da yan?tlayan K?l?çdaro?lu, sigorta komisyon oranlar?n?n dü?ürülmesi konusunun CHP'li milletvekilleri taraf?ndan gündeme getirildi?ini ancak beklenen sonucun al?namad???n? belirtti.
K?l?çdaro?lu, "E?er bir sektörü yarat?yorsan?z o sektörün alt segmentlerine de onlar?n geçinebilecekleri kayna?? yaratmak zorundas?n?z. Aksi halde bu sistemi büyütemez, geli?tiremezsiniz. Bu konuda sa?l?kl? ve tutarl? planlaman?n yap?lmas? ve bu çal??malar yap?l?rken de sektörün aktörleriyle bir araya gelinmesi ve ondan sonra karar al?nmas? gerekir." diye konu?tu.
?zmir'in trafik sorununun gündeme getirilmesi üzerine K?l?çdaro?lu, bu konuda çal??malar?n yap?ld???n? söyledi.
"Ege Turizm Merkezi-Çe?me Projesi'ne destek verecek misiniz?" sorusuna K?l?çdaro?lu, "E?er bu proje ?zmir halk? taraf?ndan be?enilirse, betonla?ma çok olmazsa, ye?il büyük ölçüde korunursa ülkeye döviz getirecek bir projeye negatif bakmay? asla dü?ünmüyoruz." yan?t?n? verdi.
Yerel yönetimlerin dijital yap?lanma konusunda yetersizli?ine ili?kin bir soru üzerine K?l?çdaro?lu, belediyelerin en temel probleminin nitelikli eleman eksi?i oldu?unu belirtti.
K?l?çdaro?lu, belediyelerde kariyer sistemine uygun bir yap?lanma olmas? gerekti?ini dile getirerek, "Belediyelerde politik kayg?lardan uzak bir kariyer sistemi olmal?. Belediye ba?kanlar? de?i?ebilir ama o bürokratik yap?, kenti dü?ünen yap?, bu süreci götürebilir. Böylece yeni gelen belediye ba?kan?na da sa?l?kl? bir süreç devredilmi? olur." ifadelerini kulland?.
Bir kat?l?mc?n?n belediyelerin ald??? harçlar?n çok yüksek oldu?unu ifade etmesi üzerine de K?l?çdaro?lu, ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer'in bu konuda bir standard?n sa?lanmas? için çal??t???n? söyledi.
Türkiye'nin içinde bulundu?u tabloyu, ekonomi, d?? politika ve e?itimdeki açmazlar? herkesin bildi?ini ifade eden K?l?çdaro?lu, her y?l yakla??k 1,5 milyon gencin üniversiteden mezun oldu?unu ve hepsinin istihdam edilemedi?ini dile getirdi.
"Dünya, Türkiye'nin demokrasinin bütün ko?ullar?n? hayata geçirdi?ini bilmelidir"
K?l?çdaro?lu, "Türkiye'nin 4 a?amal? bir stratejiyi hayata geçirmedi?i sürece belini do?rultamayaca??n?" savunarak, ?unlar? kaydetti:
"Bunlardan birincisi; Türkiye'de gerçek anlamda, Avrupa Birli?inin ön gördü?ü bütün demokratik kurallar? kendi ülkemize getirmek zorunday?z. Yani bütün dünya özellikle de ?slam dünyas?, özellikle de az geli?mi? ülkeler bir Müslüman ülke olarak Türkiye'nin kendi ülkesinde demokrasinin bütün ko?ullar?n? hayata geçirdi?ini bilmelidir ve biz bunu anlatmal?y?z. Bu ayn? zamanda can ve mal güvenli?i demektir, bu ayn? zamanda yabanc? sermayenin Türkiye'ye gelip yat?r?m yapmas? demektir. Bu ayn? zamanda hukukun üstünlü?ü, hak araman?n güvence alt?na al?nmas?, insanlar?n dü?üncelerini özgürce ifade etmeleri demektir. Demokrasiyi, hukukun üstünlü?ünü ve yarg? ba??ms?zl???n? sa?lad???m?z zaman önemli bir projeyi, önemli bir ad?m? hayata geçirmi? oluyoruz. Türkiye Büyük Millet Meclisini (TBMM) açt?k, 101'inci y?l?nday?z. TBMM Mustafa Kemal Atatürk'e Kurtulu? Sava??'nda Ba?komutanl?k yetkisini 3 ay süreyle vermi?tir, 'Yetki bendedir' demi?tir, Mustafa Kemal Atatürk'e bile yetkisini s?n?rl? süreyle vermi?tir. Yani o kadar güçlü bir Meclis, o kadar üzerinde hiçbir gölgeyi kabul etmeyen bir parlamento. ?imdi ayn? parlamentoya bak?n, ?imdi parlamentoda vesayet var. El kald?r?p indiriyor milletvekilleri, emin olun yüzde 80'i neden el kald?r?p indirdi?ini bilmiyor. Grup ba?kanvekiline bak?yor o el kald?r?rsa kald?r?yor, indir deniyorsa indiriyor. Böyle bir parlamento olmaz, parlamento e?er saray?n vesayeti alt?ndaysa böyle bir parlamento olmaz, irade olmak zorunda, iradenin özgür olmas? laz?m. Milletvekilinin ç?k?p '?urada hata var' demesi laz?m."
Bir di?er stratejiyi "Türkiye'nin ekonomi politikas?n? yeniden ?ekillendirmesi gerekiyor." olarak aç?klayan K?l?çdaro?lu, bu konudaki sihirli sözcü?ün "Üreten Türkiye" oldu?una dikkati çekti.
"Üniversiteler özerkse üretece?iz"
K?l?çdaro?lu, neyin üretilece?inin çok iyi planlanmas? gerekti?ini belirterek, ?öyle devam etti:
"E?er siz katma de?eri yüksek ürün üretmeye odaklanmad?ysan?z ba?ka ülkelerin üretti?i ürünleri tüketen ülke olursunuz. Katma de?eri yüksek ürünü nas?l üretece?iz? Üniversiteler özerkse üretece?iz. Üniversitelerin bilimsel, yönetsel, mali özerkli?i olacak, üniversitelerde her türlü dü?ünce tart???labilecek. Üniversitelerin, akademik dünyan?n önündeki engelleri kald?racaks?n?z, onlara her türlü deste?i vereceksiniz. O zaman onlar üretecekler ama onlar? elle tutulur metaya sanayici dönü?türecek. ?imdi üniversiteler bilgi üretemiyor, bilgi üretemeyen üniversite felaket olur. 100 küsur üniversitemiz var. Peki dünyan?n ilk 500 üniversitesi aras?na giren üniversitemiz kaç tane? Üniversite, e?itim kavram? üzerinde durmam?z gerekiyor, ayn? zamanda planlama. E?er siz gelece?inizi planlamazsan?z, ülkeyi yönetemezsiniz ve kaos ç?kar. Devlet Planlama Te?kilat?n? kapatt?k. Acaba kaç i? adam?n?n haberi var?"
Gelecek planlanmas?n?n mevcut kaynaklarla birlikte yap?lmas? gerekti?ini belirten K?l?çdaro?lu, "Üreten Türkiye istiyorsak kaynaklar? verimli ve yerinde kullanmal?y?z." dedi.
Stratejinin 3'üncü aya??na ili?kin ise K?l?çdaro?lu, ?unlar? kaydetti:
"Güçlü bir sosyal devlet in?a etmek zorunday?z. Açlar?n ve toklar?n bir arada oldu?u ülkede huzur olmaz, herkesin karn?n?n doymas? laz?m. Herkesin belli bir gelir elde edebilece?i bir yap?y? kurmak zorunday?z. Stratejinin dördüncü aya?? sürdürülebilirlik. Demokrasi sürekli geli?en bir kavram, siz de sürekli geli?en o kavrama ayak uydurmak zorundas?n?z. Üretim, teknoloji sürekli geli?en kavramd?r, bütün bunlar? Türkiye izlemek zorundad?r. Sürdürülebilirli?i sa?lamaktaki sihirli anahtar da devlette liyakattir. Devlette liyakat olursa sürdürülebilirli?i sa?lars?n?z."
K?l?çdaro?lu, siyasette etik de?erlerin olmad???n? iddia ederek, "Siyasette etik de?erler yoksa sorunumuz var. Bizim bir vaadimiz var. Diyoruz ki, iktidara geldi?imizde ilk yapaca??m?z kanun siyasi ahlak kanunu olacak. Siyasetçini ahlakl? olmas? laz?m ve vatanda??na hesap vermesi laz?m." diye konu?tu.