?klim, g?da ve enerji krizlerini, üreterek ve bilinçli tüketerek a?ma vizyonuyla düzenlenen çal??tayda konu?an Kar??yaka Belediye Ba?kan? Dr. Cemil Tugay, iklim krizi ve dünya üzerindeki etkilerini anlatt?. Herkesin sorunun kayna??n? ve çözümünü anlayarak üzerine dü?en görevi yerine getirmesi gerekti?ini belirten Ba?kan Tugay, konu?mas?nda ?unlar? söyledi:
“?zmir haline giren meyve sebzenin ?u an itibariyle yüzde 90’? ?zmir d???ndan geliyor. Ürünler bir yerden bir yere ta??n?rken, nakliyat s?ras?nda yüzde 25’i yok oluyor. Ayr?ca d??a ba??ml? hale geliniyor. Her ?ey sonuçta ticarile?iyor; dünyan?n dengesi, kaynaklar?n do?ru kullan?m? gibi hayati konular göz ard? ediliyor ve aç?kças? herkes pembe bir gözlük takm??, pembe pembe bak?yor etrafa. Siyasetçilerin de ayn? gözlü?ü takmas?n? istiyorlar, ben bunu kendi ad?ma reddettim. Bu i?in sonu 15-20 y?l içerisinde ?u anda bulundu?umuz yerde ya?ayamayaca??z, bu kadar kötü.”
“ENERJ? VE GIDAYI DO?RU YÖNETMEL?Y?Z”
Dünyada ya?am?n devam edebilmesi için enerji ve g?dan?n do?ru yönetilmesi gerekti?ini vurgulayan Tugay, ?öyle devam etti:
“?klim konusuyla ilgili iki tane önemli temel var; bir tanesi bozulmay? önlemek için yap?lacak çal??malar, bir di?eri ise mevcut bozulmaya kar?? direncimizi art?racak önlemler almak. Enerji ve g?day? do?ru yönetebilirsek burada ya?ama devam edebiliriz. Tüketece?imiz g?dan?n neler olaca??n?, neler olmas? gerekti?ini pek çok aç?dan planlayarak yönetmemiz gerekiyor. Biz arkada?lar?m?zla Kar??yaka içerisine 70 binden fazla a?aç diktik. Bunu kentin içine yapt?k. Mevcut olan üreticili?i geli?tirmek ile ilgili bir ?eyler yapal?m. Onlar?n üretimini desteklemek için çal??malar yürütelim. Bu konuyu yayg?nla?t?rmam?z laz?m, bu belediyenin yapaca?? veya alaca?? bir karar do?rultusunda çözülebilecek bir ?ey de?il. ?nsanlar?n davran??lar?n? de?i?tirmesi laz?m. Bunu tabi belediye bir taraf?ndan yönetecek. Ne yapacak? Kente giren g?dan?n sa?l?kl? olmas? için, olabildi?ince yerel olmas? için, fiyat?n?n do?ru olabilmesi için çal??malar yapacak.”
DO?RU, B?L?NÇL? VE SA?LIKLI TÜKET?M
G?da merkezi için çal??malar?n sürdü?ünü belirten Tugay sözlerini ?u ?ekilde tamamlad?: “Bilinçli bir tüketim sistemi laz?m, aracay? azaltt???m?z bir anlay?? laz?m, bunun sonucunda üretici kazanacakt?r diye dü?ünüyorum. Sadece yerel pazarlara, kooperatif gibi yap?lanmalara gitmemiz gerekiyor ve burada bir g?da merkezi dü?üncemiz var. Kentteki g?da tüketimi ile ilgili akl?n?za gelen her konu orada ele al?nacak. Bu i?in analizi ve takibi orada yap?lacak, kooperatiflerin merkezleri orada olacak. Temel amac?n do?ru, bilinçli ve sa?l?kl? g?da tüketimi oldu?unu; kentte ya?ayan insanlara mümkün oldu?unca uygun fiyatta sa?l?kl? bir g?da sunmak oldu?unu, üreticinin de desteklenmesi gerekti?ini ve önümüzdeki y?llarda mutlaka ya?ayaca??m?z g?da krizinlerinin do?ru yönetilmesi ile ilgili sorumluluk alm?? bir alan oldu?unu unutmayal?m. Bunlar? biraz daha yerel yönetim üzerinden inisiyatif alarak, kendi kontrolümüzü kendi elimizde tutarak yönetmek konusunda bu anlay???n her yere yay?lmas?na inand???m?z için, ortak görü? etraf?nda bulu?ulmas?n?, olu?acak do?ru modellerin anlat?lmas?n? zorunlu görüyoruz. O nedenle Kar??yaka gibi bir yerde Kar??yaka Belediyesi olarak Tar?msal Hizmetler Müdürlü?ü’nü kurduk ve bu çal??tay? gerçekle?tiriyoruz.”
KENT BOSTANLARI ARTACAK
Kar??yaka Belediyesi Tar?msal Hizmetler Müdürü Yusuf Can Gökmen, ?antiye Tesisleri’nde bulunan kent bostanlar?ndan farkl? yerlerde de kurulmas?n? planlad?klar?n? belirterek “Türkiye’de bir ilki gerçekle?tirmek üzere yola ç?kt?k. Türkiye’de ilk uygulamas?n? Kar??yaka’da gerçekle?tirece?imiz g?da merkezi; oldukça kapsaml?, fonksiyonel dü?ünülmü? bir giri?im olarak kar??m?zda duruyor ve hepinizin buna katk? sunuyor olmas? bizim için çok önemli. Kentsel tar?m uygulamalar?na bakt???m?zda Kar??yaka’da hayata geçirdi?imiz bir bostan?m?z var. Haziran ay?nda faaliyete geçti ve bekledi?imizin çok üzerinde verim ald?k. Bostan sadece Kar??yaka Belediye ?antiyesinde s?n?rl? kalmayacak. Zübeyde Han?m Mahallesin’de ve Mavi?ehir’de de bostan kuraca??z. Bostanlarda sadece bizim üretimimiz olmayacak, vatanda?lar?n da üretim yapabilmesini sa?layaca??z” diye konu?tu.
DO?AYLA ENTEGRE PROJELER
Aç?l?? konu?malar?n?n ard?ndan ilk oturumda Çat? Çiftli?i’nin kurucusu Hasibe Ak?n, ‘Kar??yaka G?da Merkezi’ ba?l???nda söz ald?. Çat? Çiftli?i hakk?nda bilgi veren Ak?n, g?da merkezi odakl? yürütülen çal??malar? da aktard?. Ak?n, “Kentin çat?lar? ba?ta olmak üzere bütün alanlar?na do?ay? entegre eden projelendirmeler yap?yoruz. Asl?nda g?da konusu bizim için sadece bir araç, do?ayla kenti yeniden temasa geçirebilmemiz için bir araç olarak kullan?yoruz. Dolay?s?yla bir bostan yapmaktan ya da g?da üretilen bir yer yapmaktan biraz daha fazlas?” diye konu?tu.
MASTER PLAN ÇALI?MASI
Ak?n, ?öyle devam etti: “Lezzetli bir sofran?n etraf?nda herkesin bulu?abilece?ine inan?yoruz. Özellikle bizim ülkemizdeki gibi tölarize olmu? toplumlarda g?da konusunun ekonomik ve ekolojik kriz geçirdi?i bu dönemde önemli bir yerde durdu?una inan?yoruz. Kar??yaka’da temelde dört tane proje alan?m?z vard? ve bunlardan bir tanesi ?u anki ad?yla Kar??yaka G?da Merkezi olan yer; Bahçelievler Katl? Pazar Yeri’nde.”
“KENTLER, KADER?N? BEL?RLEMEL?”
Çal??tay?n ‘Kar??yaka’n?n G?da Stratejisi’ne Do?ru’ ba?l?kl? k?sm?nda ise Emel Karakaya Ayalp sunum yapt?. ?klim krizi ve g?da aras?ndaki ili?kiyi anlatan Karakaya Ayalp, g?da stratejisinin ne oldu?u ve nas?l olu?turulaca?? hakk?nda da bilgi verdi. Kentlerde bulunan yönetimler ile vatanda?lar?n bu ba?lamda ortak çal??malar üretmesi gerekti?ini belirten Ayalp, “G?dan?n üretilmesi, do?rudan tar?msal üretim a?amalar?na dayand??? için asl?nda çok daha geni? bir ekosisteme yay?l?yor. ?klim krizini tetikleyen temel meselelerden bir tanesi suyu ve topra?? kirleten tar?msal üretimin nas?l yap?ld???na dair nitelik meselesi. E?er endüstriyel, kimyasala dayal? bir üretim yap?l?yorsa iklim krizinin merkezine yerle?tirdi?imiz bir eylem olmaya ba?l?yor. Asl?nda gelece?e g?dan?n üretimiyle ilgili ne b?rak?yoruz diye bakt???m?zda bütün bir ekosistemdeki yap?da kar??m?za çok ciddi sorunlar ç?k?yor. Dolay?s?yla kentlerin kendi kaderlerini belirlemesi gerekiyor” dedi.
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER?LER?
Çal??tayda kat?l?mc?lar gruplar olu?turarak ‘Kar??yaka’da g?da sisteminin en temel sorunlar? nelerdir’ ve ‘Bu sorunlar? a?mak için ne tür çözümler üretilebilir’ sorular?na yan?t arad?. Ard?ndan moderatörler grup kat?l?mc?lar?n?n ortaya koydu?u fikirlerden yola ç?karak sunumlar gerçekle?tirdi. Daha sonra kat?l?mc?lardan ‘Kar??yaka Kentsel G?da Stratejisi belgesinde temel ilkeler neler olmal?d?r’ konusunda 3 ilke belirlemeleri istendi. Ard?ndan ‘Bu üç ilke ?????nda öncelikli eylemler neler olmal?d?r’ sorusu yöneltildi. Gerçekle?tirilen çal??tay kapsam? nedeniyle ilçe belediyeleri aras?nda Türkiye’de ilk olma özelli?i ta??yan ‘Kar??yaka G?da Stratejisi’ belgesinin ilkelerini belirleyecek. Ayr?ca burada ç?kan fikirler g?da merkezinde devam eden çal??malara da yön verecek.