Eski SHP Genel Ba?kan? Murat Karayalç?n, CHP kurultay? öncesi partililere yönelik 24 sayfal?k bir mektup kaleme ald?.
Karayalç?n, parti üyeleri bas?n mensuplar?na gönderdi?i mektupta; parti tüzü?ünün genel ba?kan ve genel merkez odakl?, oligar?ik bir yap?n?n ortaya ç?kmas?na neden oldu?unu belirtti.
Partide yeni bir yap?lanmaya ihtiyaç duyuldu?unu vurgulayan Murat Karayalç?n, “Partimizin örgüt yap?s?, yerelden merkeze, yeniden yap?land?r?lmal?d?r” mesaj? verdi.
CHP örgütünün tam kapasitede çal??mamas?n?n, seçimin kaybedilmesindeki en önemli sorun oldu?una dikkat çeken Karayalç?n, bu sorunun uzun zamand?r sürdü?ü ifade etti.
"SEÇ?MLER? KAZANAMADIK"
Murat Karayalç?n, 24 sayfal?k mektupta, ?unlar? kaydetti:
"Sevgili partili karde?im, bu metni, k?demli bir partili olarak, 2023 May?s seçimlerinin sonuçlar?n? yorumlamak ve bundan sonras? için ne yapmam?z gerekti?ine ili?kin dü?üncelerimi aç?klamak için haz?rlad?m. Seçim gecesi geç saatlerde ya da ertesi sabah, kar?? kar??ya oldu?umuz durumu nitelemek için kulland???m?z sözcüklerin aram?zda duyarl?l?k yaratt???n?, hatta tart??malara neden oldu?unu gördüm. O nedenle 2023 May?s’?nda yap?lan cumhurba?kanl??? ve meclis seçimleri için, ‘kazanamad?k’ demekle yetiniyorum. Bu seçimlerde her ?eyi do?ru yapt?k, her kapasiteyi sonuna kadar kulland?k, her ?eyi do?ru söyledik diyemeyiz… Her ?eyi yapt?k, ama buraya kadarm?? dersek bir sonraki seçimde seçmenlerden nas?l oy isteyebiliriz? 2023 May?s seçimlerini tüm yönleriyle de tart??mam?z gerekiyor; ele?tiri, özele?tiri yapmam?z gerekiyor.
"ÖRGÜT UZUN SÜRED?R KAPAS?TES?N?N ALTINDA ÇALI?TIRILIYOR
Bana göre sorun ki?isel de?il, yap?sald?r. Partimizin örgüt yap?s?, yerelden merkeze, yeniden yap?land?r?lmal?d?r… 2023 May?s seçimlerini örgütümüzü tam kapasitede çal??t?ramad???m?z için kazanamad???m?z? iddia ediyorum. Ayr?ca bu durum yeni de de?il. CHP örgütü çok uzunca bir süredir kapasitesinin alt?nda çal??t?r?lmaktad?r.
"DÖRT ?LKEY? ÖNEMLE GÖZETMEL?Y?Z"
Yine burada, mektupta, aç?klamaya çal??t???m önerilerden çok temel olan iki tanesini özetle belirteyim: Birincisi yerelde güçlü nitelikli bir örgüt yap?s? ve ona dayal? bir ön seçim; ikincisi de, genel merkez ve yerel örgütler aras?nda, parti oligar?isini önleyen, parti kapasitesini art?ran yeni bir yetki payla??m modeli… Partimizde yap?sal dönü?ümü sa?lad???m?zda efsane geri dönecektir.
Biz yakla??k olarak bir milyon üç yüz bin ki?iyiz. Her birimiz bu tart??maya kat?lmal?y?z. Ancak tart??malar?m?zda ?u dört ilkeyi de önemle gözetmeliyiz. Birinci ilkemiz, Partimizin bütünlü?üdür. Buna halel veremeyiz. CHP’nin örgütsel bütünlü?ü hepimizin k?rm?z? çizgisi olmal?d?r.
?kinci olarak ba?ta Say?n Genel Ba?kan olmak üzere birbirimizin sayg?nl???na özen göstermeliyiz. Üçüncü ilke aç?kl?k olmal?d?r. Kimi ele?tirdi?imizi, neyi ele?tirdi?imizi, ne istedi?imizi çok aç?k bir biçimde ortaya koymal?y?z. Son olarak da parti hukukuna uygun davranmak zorunda oldu?umuzu akl?m?zda tutmal?y?z.
"S?YAS? TEMBELL?K..."
Partimizin on iki y?l kapal? kalmas?na, mallar?na devletçe iki kez el konulmas?na ve bir kez de baraj alt?na inmesine kar??n ayakta kalabilmesi, örgütümüzün direncini, gücünü göstermektedir. CHP örgütü hem ya?ama gücüne, hem de direnme gücüne sahip.
Her ikisi de iç içe geçerek birbirini besliyor. Direnme gücü olmayan bir örgütün zaten ya?ama gücü de olamaz. Örgüt kapasitesi tam kullan?ld???nda Parti yüzde 40’lara ç?kabilmekte, kapasite kullan?m? düzeyine göre s?f?ra da inebilmekte ya da ço?u kez ya?and??? gibi yüzde 20’lerde yatay da seyredebilmektedir.
‘Örgüt kapasitesi’ ifadesi ile neyi anlatmak istedi?imi aç?klayaca??m ama önce örgütümüzün uzun süre kapasitesinin alt?nda tutulmas?n?n bizde ‘siyasi tembelli?e’ yol açt???ndan söz etmek istiyorum. ?ki örnek vereyim. Siyasi olarak tembelle?memizin ilk örne?i bir kurtar?c? beklentisidir. Çok iyi konu?an, çok yo?un çal??an, yumru?unu s?k s?k masaya vuran birisi gelecek ve bizi iktidara ta??yacak. Buna beyaz atl? prens- prenses beklentisi diyorum.
Oysa böyle bir ?ey yok. Bizi iktidara ta??yacak olan güç, prensler- prensesler de?il, örgütümüzdür. Bir ba?ka tembellik örne?i de ‘sa?dan oy alam?yoruz, bari siyasetçi alal?m, onlar da sa? seçmeni getirir’ anlay???d?r. Tabii ki partimize sa?dan siyasetçi de seçmen de gelecektir, gelmelidir. Partimiz böyle büyüyecektir. Ayr?ca bu arkada?lar?m?z Partimize girdikleri andan itibaren de Partimizin herhangi bir üyesi kadar CHP’li olacaklard?r. O nedenle benim ele?tirim bu kat?l?mlara asla de?il, bu anlay??la yap?lan transferlerdir.
"OL?GAR??K YAPININ ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLUYOR"
Bana göre Cumhuriyet Halk Partisi örgütünün yüksek kapasite ile çal??mas? dört ?eyin e? zamanl? ve e? de?erli olarak sa?lanmas?na ba?l?d?r:
- Örgütlenme etkenli?i,
- Örgütün adaylar? seçmesi,
- Örgütün siyaseti belirlemesi,
- Örgütün ola?an i?levi,
Partimizin Türkiye co?rafyas?ndaki örgütlenmesi hemen hemen yaln?zca Siyasi Partiler Yasas?n?n getirdi?i örgütlenme kal?b? ile s?n?rl?d?r. Siyasetin belirlenmesi ve adaylar?n seçilmesi ise hemen hemen yaln?zca genel merkez taraf?ndan üstlenilmi?tir. Örgütlerimiz yaln?zca örgütün ola?an i?leri diye adland?rabilece?imiz ‘bro?ür- afi?- pankart’ i?leri ile seçim i?leri ile sand?k güvenli?i i?leri ile s?n?rl? bir hizmet üretmektedir. Bu nedenle örgütümüz kapasitesinin alt?nda çal??mak durumunda kalmaktad?r.
Bu durum Cumhuriyet Halk Partisi’nde ‘oligar?ik’ bir yönetimin ortaya ç?kmas?na neden olmaktad?r. Partinin izleyece?i siyaset, Genel Ba?kan ve merkez yöneticileri ile dan??manlar, uzmanlar taraf?ndan belirlenmekte, haz?rlanan siyaset metinleri daha sonra örgüte kullanmas?, seçmenlere da??t?lmas? için gönderilmektedir. Kimi durumlarda da örgüt, o konuda öyle bir siyaset izlenece?ini gönderilen metinlerden de?il, yöneticilerin aç?klanmalar?ndan ö?renmektedir. Ayn? ?ekilde partinin milletvekili ve belediye ba?kan adaylar? ile yerel meclis üye adaylar? da merkez kadrolar? taraf?ndan seçilmektedir. Parti kapasitesini tan?mlayan bu temel i?lerde üyeler ve yerel örgütler de?il genel merkez devrede. Oligar?ik yönetim dedi?im budur. Buna oligar?inin ‘Tunç Yasas?’ da deniliyor. Oligar?inin Tunç Yasas?, “seçilenlerin seçenler, vekillerin vekâlet verenler, temsilcilerin temsil edilenler üzerindeki egemenli?ini” aç?klayan bir kavram.
TÜZÜK ÖNER?LER?!
Son y?llarda yap?lan sohbetlerde, ‘yerel örgütler olmasa da olur, hatta olmasa daha iyi olur’ gibi ifadelere tan?k olunabiliyor. Çok yayg?n olarak dile getirilmese de bu anlay?? ?öyle bir de?erlendirmeye dayan?yor:
- Parti olarak bu güne kadar Siyasi Partiler Yasas?’n?n getirdi?i zorunlu örgütlenme biçiminin d???na pek ç?kmad?k. ?llerimizde, ilçelerimizde var olan toplum kesimleri içinde, ayr?ca üretim alanlar?nda, proje odaklar?nda örgütlenebiliriz; üyesi olan, üyelerinin seçilme yöntemleri, görevleri, yetkileri tüzükte belirtilen platformlar yaratabiliriz. Bunlar? Kurul diye adland?rabiliriz, ya da tüzükte bu kurullar?n ‘meclis’ olarak da adland?r?laca??n? söyleyebiliriz.
Örne?in; Cumhuriyet Halk Partisi ?stanbul ?l Örgütü ??çi Kurulu ya da ?stanbul ?l Örgütü ??çi Meclisi gibi. ?ster kurul, ister meclis olsun, bu platformlar?n i?levsel k?l?nabilmesi, etken olabilmesi için, birkaç sayfal?k bir metin yazmalar? yerine, önerilerini bulunduklar? konuma göre ilçe, il kongrelerine do?rudan sunmalar?na olanak sa?lanmal?d?r… Her anlaml? proje alan?, bizim için potansiyel örgütlenme hedefi olmal?d?r.
- Partimizin milletvekili, belediye ba?kan?, belediye meclisi üyesi, il genel meclisi üye adaylar?, yerel örgütler taraf?ndan seçilmelidir. Kontenjan adaylar? merkez örgütü taraf?ndan atanmal?d?r. Seçimlere ba?ka partilerle ittifak yap?larak girilmesinde de çok özel durumlar d???nda, bu yöntem uygulanmal?d?r. Yani partimizin adaylar?, as?l olarak, örgüt taraf?ndan, ön seçim yoluyla seçilmelidir.
- Ülkemizin yönetimine ve ülkemizdeki yerel yönetimlerin yönetimine talibiz, o nedenle de nitelikli, liyakatli kadrolar yeti?tirmeliyiz. Bunun sa?lanabilmesi, ayn? zamanda, ön seçimlerle ilgili olarak dile getirilmekte olan olumsuzluklar?n da giderilmesine ba?l?d?r.
Önerim ?öyledir: Cumhuriyet Halk Partisi’nin tüm üyeleri, illerinde, dört alanda de?erlendirmeye tabi tutulacak ve bunlardan puan toplayacaklard?r. Konular ve puanlar (a??rl?klar?) ?öyledir:
E?itim 40 Puan
Parti Görevleri 30 Puan
Aidat 20 Puan
K?dem 10 Puan
Partilerin puanlar? ilçelerinde tutulacak ve bilgisayara yüklenecektir. Bu i?lem, bir anlamda partililerin, ba?ar?mlar?n?n (performanslar?n?n) kay?t alt?na al?nmas?d?r. Kay?tlar aç?k olmal?d?r. Her partili kendi puanlar?n? görebilmelidir. ?tirazlar il örgütünde yap?lmal?d?r. Önerim biraz KPSS sistemini and?r?yor. Her partili puan toplayacakt?r.
Parti içi seçimlerde, o arada ön seçimde de oy kullanabilmek için, yani seçme hakk?n? kullanabilmek için, belli say?da puan?n toplanmas?; en yüksekten ba?layarak s?ras?yla milletvekili, belediye ba?kan?, belediye meclis üyesi ve il genel meclis üyesi aday? olabilmek için de o say?dan daha yüksek say?da puan?n toplamas? gerekecektir. Seçme puanlar? ile seçilme puanlar?n?n ne olaca?? PM taraf?ndan belirlenecektir. Mahalle temsilcili?inden ba?layarak PM üyeli?ine kadar giden, parti içi görevler için yap?lacak seçimlerde de benzer bir puanlama sistemi i?letilmelidir.
- Partinin patronu, partinin gerçek egemeni olan partilidir… ?lçe ve il kongrelerinde, delegelere hangi yöntemi tercih edersiniz diye sormadan, do?rudan çar?af liste uygulamas?na gidilerek her partiliye yönetimde ve üst kurullar için temsilde yer alabilme f?rsat? sa?lanmal?d?r. Ayn? ?ekilde genel ba?kanlar?n kurultaylarda liste haz?rlamalar? ya da örtülü bir yolla anahtar liste da??tmalar? önlenmelidir. Genel ba?kanlar; Siyasi Partiler Yasas?n?n 37. maddesinin milletvekilli?i için öngördü?ü yüzde 5’lik kontenjan?, PM için de kullanabilirler. O arada genel ba?kanlar?n gerekli gördükleri illere, kongre öncesinde il ba?kan? seçilmesini istedi?i isimleri f?s?ldamalar? da önlenmelidir. Her partiliye ilçelerde, illerde ve genel merkezde yönetimlerde yer alabilme hakk? tam anlam?yla sa?lanmal?d?r.
- Parti meclisinin bugünkü üye say?s? 60 ki?idir. Parti meclisinin üye say?s?n?n 200 olmas?n? öneriyorum. Her ilimiz Parti Meclisinde bir üye ile temsil edilecektir. Geri kalan 119 üye, illerin son seçimlerde elde ettikleri ba?ar? düzeyi bir a??rl?k olarak kullan?l?p, Kurultay taraf?ndan seçilecektir. Parti Meclisine, iki ya da üç ba?kan vekili ve gerekli görülen say?da yazmandan olu?an bir Ba?kanl?k Divan? öneriyorum. Parti Meclisinin gündemi ba?kanl?k divan? taraf?ndan haz?rlan?p, Genel ba?kan?n onay?ndan sonra üyelere sunulmal?d?r. Kurulacak ba?kanl?k divan? ayr?ca Parti Meclisinin genel kurul ve komisyonlar ?eklindeki çal??malar?n? planlayacaklar, partinin öteki birimleriyle ili?kilerini düzenleyecekler, PM üyelerinin çal??malar?n?n, etkinliklerinin e?güdümünü sa?layacaklard?r.
- Parti Meclisi çal??mas?n? komisyonlar ve genel kurul olarak yürütmelidir. Kurulacak komisyonlar?n say?s?n? belirlemede TBMM’deki komisyonlar?n say?lar? ve alanlar? esas al?nmal?d?r. Komisyonlar?n çal??ma sonuçlar? ya da Partinin, hangi birimde haz?rlanm?? olursa olsun, ideolojik ve siyasi duru?unu belirleyecek olan tüm çal??malar, karara ba?lanmak üzere PM Genel Kuruluna sunulmal?d?r. PM Genel Kurulu, CHP’nin en büyük bulu?ma platformu olacakt?r. TBMM grup ba?kan vekilleri ve grup yönetim kurulu üyeleri, kad?n kollar? genel ba?kan? ve gençlik kollar? genel ba?kan? PM’de yer almaktad?r. Genel ba?kan yard?mc?lar? ve genel sekreter zaten PM üyeleridir. Genel ba?kan ise disiplin kurulunun d???nda bütün Parti örgütünün ba?kan?d?r. Bu nedenle partinin de?i?ik alanlardaki politika ve stratejisinin, TBMM’ye sunulan yasa, tasar? ve teklifleri de içinde olmak üzere PM’de karara ba?lanmas? do?ald?r.
- Partimizde, ‘Örgütlenmenin Etkenli?i’, ‘Adaylar?n Seçilmesi’, ‘Siyasetin Belirlenmesi’ ba?l?klar?n?n d???nda kalan i?lerin tümünü ‘Ola?an ??ler’ ba?l??? alt?nda topluyorum. ?l ve ilçelerimizdeki üye yap?s?n?n, oralardaki toplumsal doku ile uyumlu olmas?n? bir örgütlenme ilkesi olarak benimsemeliyiz. Partimizde olas? tüzük ve program ihlallerini önlemek için mevcut disiplin kurulu, etik kurul gibi yap?lar?n yeterli olmad??? kan?s?nday?m.
- Tüzük ve Program ihlali iddialar? için pratik i?leyi?i olan bir kuruma ihtiyac?m?z var. Bunu Parti Ombudsmanl??? ya da Parti Hakemli?i diye adland?rabiliriz.
"EVET, ?KT?DARA GELEB?L?R?Z!"
Bir ba?ka önerim, sol bir parti kimli?imizle yapay zekâ konusunu önemle ele almam?z gerekti?i ?eklindedir. Benim söyleyeceklerim bu kadar. Kongreler sürecinde bu önerilerimi de?erlendirmenizi istiyorum. Ku?kusuz ba?ka öneriler de olacakt?r, onlar? da de?erlendirmelisiniz. 2023 May?s seçimleri sürecinde kat?ld???m her toplant?da partililerimizin tempolu bir biçimde ‘iktidar, iktidar’ diye hayk?r??lar?na tan?k oldum. Daha önceki seçimlerde böyle bir sesleni?i an?msam?yorum. Ayr?ca bu hayk?r??? bir dilek olarak de?il, bir iddia olarak al?yorum. Evet, bunu yapabiliriz, iktidara gelebiliriz! Ama önce örgütümüzün kapasitesini yükseltmeliyiz. Gelin hep birlikte efsaneyi geri getirelim. Ya?as?n Cumhuriyet, Ya?as?n Cumhuriyet Halk Partisi, Ya?as?n Cumhuriyet Halk Partisi örgütü!”