SONKALE?ZM?R- ?zmir Karaba?lar Belediyesi’nin düzenledi?i, "100. Y?la Do?ru Cumhuriyet ve Laiklik" konulu söyle?i bugün Y?ld?z Kenter Kültür ve Sanat Merkezi'nde yap?ld?. Söyle?iye, eski CHP Genel Ba?kan?, gazeteci Öymen, CHP Genel Ba?kan Yard?mc?s? A?baba, CHP Grup Ba?kanvekili Özel ve ilahiyatç? Eliaç?k konu?mac? olarak kat?ld?.
Yurtta?lar?n da ilgi gösterdi?i söyle?iyi CHP ?zmir ?l Ba?kan? Deniz Yücel, Karaba?lar Belediye Ba?kan? Muhittin Selvitopu, Bornova Belediye Ba?kan? Mustafa ?du?, Güzelbahçe Belediye Ba?kan? Mustafa ?nce, eski ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Aziz Kocao?lu, CHP ?zmir milletvekilleri Tacettin Bay?r, Sevda Erdan K?l?ç, Atila Sertel ile Özcan Purçu da takip etti.
SELV?TOPU: CUMHUR?YET MUSTAFA KEMAL ATATÜRK'TÜR
Karaba?lar Belediye Ba?kan? Muhittin Selvitopu söyle?i öncesinde ?unlar? söyledi:
"Cumhuriyetin bu y?l 99. y?l?n? kutlayaca??z. Özellikle son günlerde cumhuriyetle ilgili biliyorsunuz kamuoyunda farkl? de?erlendirmeleri olanlar var. ?unu belirtmek istiyorum. Cumhuriyet öncelikle bat? emperyalizmine kar?? kazan?lan zaferdir. Bunu hiçbir zaman unutmamak gerekir. Cumhuriyet tarihi tersine çevirmi?tir. Sevr iptal edilmi? ve Lozan ile cumhuriyet yeniden kendini in?a etmi?tir. Cumhuriyet toplumsal siyasal ekonomik, kültürel dönü?ümdür. Bunu da çok iyi anlamam?z gerekir. Özellikle ümmetçi bir toplum yap?s?ndan, ça?da? ulusal bir rejim ?eklini alm??t?r. Toprak a?alar?n?n, din adamlar?n?n egemenli?inde kölele?tirilmi? toplumdan ça?da? bir devlet yarat?lm??t?r. Cumhuriyet sadece toplumu de?il, bireyi de ba??ms?zla?t?ran bir özgürle?medir. Cumhuriyet kad?n özgürlü?üdür, ça?da? e?itimdir, sevgidir, dostluktur, insanl?kt?r, bar??t?r. Cumhuriyet Gazi Mustafa Kemal Atatürk'tür."
VEL? A?BABA: ATATÜRK'E BORÇLUYUZ
Söyle?inin moderatörlü?ünü yapan Veli A?baba cumhuriyetin önemine dikkat çekerek ?öyle konu?tu:
"Cumhuriyetin kurulu?u dünyadaki birçok ülkeye özgürlü?ünü kazand?ran bir harekettir. O dönem okuma yazma oran? dü?ük. Bugün cumhuriyetin tüm de?erlerine sald?r?yla kar?? kar??yay?z. Onlar?n hocalar? Fesli Kadir'ler, Vahdettin'ler. 'Ke?ke Yunan kazans?n' diyen, Atatürk'ün annesi ile ilgili a?za al?nmayacak hakaretler yapan birisi. Türkiye her ?eye ra?men ?slam ülkeleri aras?nda mezhep sava?lar? ya?amad?. Türkiye halen iç bar???n? koruyabiliyorsa, Suriye, Irak, Sudan, Tunus, Libya de?ilse bunu laikli?imize, cumhuriyetimize borçluyuz. K?zlar?m?z köle pazarlar?nda sat?lm?yorsa, insanlar?n mezhebinden ötürü ci?erleri yenmiyorsa, kad?nlar türban takmad??? için öldürülmüyorsa bunu laikli?e borçluyuz. Bunu bu topraklar?n yeti?tirdi?i en büyük devrimci Atatürk'e borçluyuz."
"HARF DEVR?M? ?SABETL? OLDU"
Eski CHP Genel Ba?kan?, gazeteci ve yazar Altan Öymen, cumhuriyetin ilk y?llar?ndan bu yana ya?anan süreçle ilgili de?erlendirme yaparken ?unlar? kaydetti:
"Cumhuriyetin ilan?na yeti?emedim. 1932 benim do?um y?l?m. Ailemde hemen hemen herkes ö?retmendir benden ba?ka. Ö?retmenlik cazip bir meslekti. Babam milletvekilli?i de yapt?. Beni de yan?nda götürürdü. Çok büyük bir k?s?m okuma yazma bilmiyordu. Mektup okuturlar, f?rsat bulurlarsa iki sat?r yaz?ver derlerdi. O dönem çocuklar yeni yaz?yla ha??r ne?ir olduklar? için çabuk ö?renmi?ler. O zamandan bu zamana gelmi?iz. Eski yaz?ya özlem duymak ak?lalmaz bir ?ey. Eskiden ailemin de ço?u eski yaz?yla ö?renmi?. 'Aman bizim yaz? gitti' diyen olmam??. ?imdi geriye dönüp bakt???m?z zaman ne kadar isabetli olmu?. Bilgisayar ça??nday?z. Birçok ?ey Latin harfleriydi. Bunun Arap harfleri ö?renmi? olanlar bunun s?k?nt?s?n? çekiyorlar. Arap harfleri kullananlar?n, Uzak Do?u'daki Çin gibi ülkelerin ya?ad??? s?k?nt?y? Türkiye çekmedi. Ka??t bulmak zordu. ?lkokulda bizim defterlerimizin ka??tlar? sar?yd?. Kalemler böyle kur?un gibi yazmazd?. Fazla bassan ka??d? y?rtard?. Bu s?k?nt?lar? çektik. 1930'lardan itibaren fabrikal?la?ma ba?lad?. ?zmit'teki ka??t fabrikas? entegre bir tesisti. Sonra o fabrikalar?n say?s? 9'a yükseldi. ?u an hiçbiri kalmad?, çal??an? bilmiyorum. Muhtac?z. Sadece ka??da de?il, ?ekere de muhtac?z. Ne akla geliyorsa. Sümerbank kuruldu. Madenler için Etibank kuruldu. Eksikleri sayman?n haddi hesab? yoktu."
"M?LLET DERS? VERD? ?AMAR G?B? "
Bas?n sektöründeki s?k?nt?lara de?inen Öymen ?öyle devam etti:
"RTÜK diye bir müessese var. Televizyonlar siyasi partilere ve bas?n hürriyeti ile ilgili konularda taraf tutmas?nlar diye o amaçla kuruldu. ?ktidardaki partiden yana yay?n yapmas?n, tarafs?z olsunlar. Toplumun haber ihtiyac? olmad??? taktirde demokrasi olmaz. Kime oy verece?ini edinece?i malzemeli televizyondan ediniyorlar. Art?k internetle geni?ledi. Bunu da??tman?n yolunu ar?yorlar. Yaz?l? bas?n için ilan cezas?. Devletin imkanlar? iktidardaki partiye gitmesin. Gazetelerin tirajlar?na göre gitsin diye. Bunu da cezaland?r?yor. ?lanlar? kesiyorlar. ?stanbul seçimini bozdurdular. Fark o kadar fazla de?il, bunlar mutlaka sahtekarl?k yapm??t?r diyerek resmi gerekçe göstererek iptal ettiler.7-9 bin olan fark sonra 806 bin 145'e yükseldi. Millet onlara bu dersi verdi bir ?amar gibi. Böyle devam ederlerse o yüzden iyimserim.... Bir de ?una inan?yorum. Bu terazi bu kadar a??rl??? çekmez diye. Bu kadar münasebetsizli?i hiçbir toplum çekmez, milletimizin de çok tecrübesi var."
?lahiyatç? Yazar ?hsan Eliaç?k konu?mas?nda cumhuriyet ve laikli?in ?slamiyet’teki yeri ile ilgili de?erlendirmelerde bulundu.
"100 YIL ÖNCES? ?LE BENZER DURUMDAYIZ"
CHP Grup Ba?kanvekili Özgür Özel ise kendilerine gösterilen ilgiye te?ekkür etti. CHP Genel Ba?kan? Kemal K?l?çdaro?lu'nun da selamlar?n? ileten Özel ?unlar? söyledi:
"Büyük Zafer’in 100. y?l?nda Genel Ba?kan?m?zla birlikteydik. Haftalarca konu?ulan Tunç ba?kan?n konu?mas?yla damga vuran ama esas itiraz, 100 y?l önceki iktidar sahiplerinin ne bir Osmanl?'y? ne de o devirde ya?ananlar?, sadece yönetim anlay???n? ve Atatürk'ün cümleleriyle anlat?yor. Bir Vahdettin'in durumu bir de Damat Ferit'in durumu. ?zmir'in kurtulu?unu ve dü?man? denize döktü?ümüzü kutluyoruz. ?imdi cumhuriyetin 100. y?l?na giriyoruz. Birinci yüzy?la fevkalade benzeyen bir durum var. Her yazd???na kat?ld???m biri de?ildir. Bazen kantar?n topuzunu kaç?rd??? oluyor ama bazen de inan?lmaz yaz?yor. Y?lmaz usta, Y?lmaz Özdil. Birinci yüzy?l?n ba??nda ne yapt?k bugün ne durumday?z? Türkiye'nin bir fabrikas? yoktu. Bütün fabrikalar kuruldu, ?imdi hepsi özelle?tirildi. Cumhuriyetin 100 y?l öncesinde ba?lad???m?z zaman yitik olan her ?eyi cumhuriyet sayesinde elde ettik, belli noktaya getirdik. Sonra birileri taraf?ndan bilerek y?prat?ld? ve a??nd?r?ld?. Sonra da elden ç?kar?ld?. Sonra da itibars?zla?t?r?larak ortadan kald?r?ld?. 100 y?l öncesi ile benzer durumday?z. Cumhuriyeti ülkeyi kurtarmak da cumhuriyeti kurmak da bir ki?inin, bir zümrenin, bir partinin i?i de?ildi."
"YÜKSEK YARGI B?R K???N?N GÜDÜMÜNE G?RMES?N"
"Çok k?ymetli bir ayr?m ve kav?a?a do?ru yakla??yoruz" diyen Özgür Özel ?öyle devam etti:
"Her ?eyin ba?? sonu kuvvetler ayr?l???. Güçlü bir parlamento, onun olu?umu, yönetimi, denetimi ve olanaklar?n?n da dünya standartlar?n? görmesi laz?m. Böyle bir anayasa de?i?ikli?i için çal???yoruz. Yarg? için iktidara gelelim de yarg?y? ele geçirelim. Nas?l yapal?m? Anayasa Mahkemesi'ni bir ?ekilde ele geçirelim. Böyle bir hesab?m?z yok. Gelelim, bir ?ey yapal?m ki bir daha ne yüksek yarg? ne kürsü hakimleri bir siyasi partinin güdümüne girmesin. Ald?klar? e?itimin ve mesleklerinin icap etti?i tarafs?zl?kla karar versinler. Kimseden korkmas?nlar. Yarg?y? ele geçirmeyi de?il, ele geçirilmeyecek bir yarg?y? in?a etmenin pe?indeyiz. Gelelim önce Sabah gazetesinin ald??? ilanlar? keselim. 3 mülkiye, 5 vergi müfetti?i yollay?p çökertelim. Sonra da bir yanda?a Ziraat Bankas?'ndan kredi verelim bizim olsun. Bunun pe?inde de?iliz. Birinci yüzy?l? kuranlar böyle davranmad?lar. Gelin öyle bir Bas?n Kanunu yapal?m ki bas?n? ele geçirmeyelim. Bir daha kimsenin ele geçiremeyece?i bir Bas?n Kanunu yapal?m. Özgürce üye olunacak sendika ama patronu da siyasilerden koruyacak önlemlere ihtiyaç var."
"M?LLET?N PARASI NASIL HARCANIYOR?"
Özgür Özel sözlerini ?öyle tamamlad?:
"Özgüveni yüksek i?ler yapmak laz?m. Meclis’te bütçe kanunu görü?ülüyor. Ayn? zamanda kesin hesap kanunu da görü?ülüyor. Para nas?l harcanacak diye k?yamet kopuyor. O sürede geçen sene ne yapt?n konusu f?rt diye geçiyor. Milletin paras?n?n geçen sene nas?l harcand???n?n fas?llar?n nas?l tüketildi?inin kesin hesap komisyonu taraf?ndan yap?lmas? laz?m. Bunu söylemek kolay ama ba?kan?n? ana muhalefetten koymak laz?m. F?nd?k üreticisi de üzüm üreticisi de ziraat mühendisi de ö?retmen de eczac? da a?l?yor. Her ?eyin gelip dayand??? ?ey e?itim. Herkes yarg?dan korkuyor. Yarg?y? çözmek, onu çözmek de?il esas mesele e?itim. Cumhuriyet hem kendisiyle hem vatanda??yla bar??acaksa e?itim sistemini düzeltecek. En çok kültür bakan? ve mili e?itim bakan? de?i?mi?. E?itimi niteliksiz, nicelik aç?s?ndan çok s?k?nt?l? sonuçlar do?uran hale getirmi?. Okudu?unu en az anlayan ö?renciler bizim. En az kendini ifade edebilen ö?renciler bizim. Bizim mahalle san?yor ki her ?ey AK Partililer için çok iyi. ?mam hatipler aç?ld?. AK Partili seçmen de mutlu, oturuyor. Yüzde 18'i mutlu. Bütün anneler çocu?unun e?itimine 'Bu çocuk hayata iyi haz?rlan?yor mu' diye bakar."