Seferihisar, Çe?me, Bergama ve Dikili’deki kapl?calardan al?nan örneklerle yap?lan ara?t?rma neticesinde; insan sa?l???na zarar vermeyen, anaerobik ve termofilik olarak adland?r?lan bakterilerin, karbonmonoksiti hidrojene dönü?türdü?ü belirlendi. Dr. Güngörmü?ler, “Bakteriden elde edilecek biyoenerji; hidrojen yak?t pilli araçlarda, sanayinin birçok alan?nda; hatta uzay roketlerinde yak?t olarak bile kullan?labiliyor. Bakterilerin hidrojen enerjisi üretme potansiyeli aç?s?ndan en yüksek verimi ise Seferihisar Do?anbey Kapl?cas?’nda ölçtük” dedi.
?EÜ Genetik ve Biyomühendislik Bölümü’nden Dr. Ö?retim Üyesi Mine Güngörmü?ler, Biyomühendislik yüksek lisans program? ö?rencileri ?eymanur Ersoy ve ?layda Akaçin’in birlikte çal??t??? proje, TÜB?TAK deste?iyle hayata geçirildi. ?EÜ’lü ekip; Seferihisar Do?anbey Kapl?cas?, Dikili Nebiler Kapl?cas?, Dikili Bademli Kapl?cas?, Bergama Kleopatra Güzellik Il?cas? Kayna?? ve Çe?me Y?ld?zburnu Il?cas?’ndan numuneler ald?.
Kapl?calardan al?nan örnekler, ?EÜ’nün laboratuvarlar?na getirilerek gerekli incelemeler yap?ld?.
TEM?Z VE DO?A DOSTU
Dr. Güngörmü?ler, yap?lan çal??man?n metotlar? ve sa?layaca?? avantajlara ili?kin bilgiler verdi. Dr. Güngörmü?ler, “Projemizdeki hedefimiz, fosil yak?t kullan?m? ve yüksek karbon sal?n?mlar?n?n çevreye verdi?i zararlara kar??; temiz, do?a dostu ve sürdürülebilir bir yak?t olan hidrojenin, kapl?calardaki bakteriler arac?l???yla elde edilebilece?ini göstermekti. Kapl?calardan ald???m?z numuneleri, cam ?i?eler içerisine yerle?tirdik. Bu bakteriler, oksijensiz ortamda ve s?cak suda ya??yor. Biz de bakterinin bulundu?u cam ?i?e içine, karbonmonoksit ve bakterinin büyümesi için gerekli besin maddelerini koyduk. Bir ekmek mayas?n?n ?eker yiyerek büyümesi gibi, elde etti?imiz bakteriler de karbonmonoksiti, ‘karbon kayna??’ olarak kullanarak büyüyor. Bu s?rada enerji de üretiyor” ifadelerini kulland?.
BAKTER?LER?N ÇO?ALTILMASI GEREK?YOR
Dr. Güngörmü?ler, sözlerini ?öyle sürdürdü: “Bu bakterilerin insan sa?l???na olumsuz etkisi yok. Elbette ‘biyohidrojen’ üretecek noktaya gelmek için bakterilerin ciddi anlamda ço?alt?lmas? gerekiyor. Bizim projedeki bir amac?m?z da, bakterilerden bu anlamda yararlanman?n mümkün oldu?unu göstermekti. Bunu da ba?ard???m?z? dü?ünüyorum. Dünyada, bakterilerin bu yöntemler ile ço?alma i?lemini yapan endüstriyel tesisler var. G?da, kozmetik ve kimya gibi çe?itli sektörlerde bu bakterilerden yararlanarak birçok avantaj elde etmek mümkün.”
ENZ?M DE ÜRET?L?YOR
Bakterilerin, enerji üretiminin yan? s?ra farkl? alanlarda da kullan?labilece?ini dile getiren Dr. Güngörmü?ler, “Sadece enerji üretimi de?il, enzim elde etmek noktas?nda da bakterilerden yararlan?labilir. Örne?in, bu bakterileri kullanarak deterjanlara leke ç?kar?c? özelli?ini katan enzimleri de üretmek mümkün. Çal??mam?zda, elimizdeki bakterilerin biyohidrojen üretme verimlerini de hesaplad?k. Basit bir anlat?mla bakteriler, 100 birim toksik karbonmonoksiti, yakla??k 50 birim biyohidrojene dönü?türebiliyor. ?u anda bu rakam yüksek olmasa da projemizin ikinci a?amas?nda bu verimleri önemli miktarda art?rabilmeyi hedefliyoruz. ?zmir kapl?calar?nda bulunan ve yüksek s?cakl?klarda ya?ayan ekstrem bakteri türlerini kullanarak sürdürülebilir biyoekonomiye de katk? sa?lam?? olabilece?iz” dedi.
HEM DENEY?M HEM B?LG?
Bursiyer olarak projede yer alan ve çal??malar? sürdüren ?eymanur Ersoy ve ?layda Akaçin ise, “Sürdürülebilir yak?tlar içerisinde karbon emisyonuna sebep olmayan en temiz yak?t olarak kabul edilen hidrojen, son y?llarda dünya genelinde öne ç?k?yor. Buna yönelik bir çal??mada yer almak, bize hem bilgi hem deneyim anlam?nda çok ?ey katt?. Projeye ili?kin çal??malar?m?z sürüyor. Heyecanl? ve dikkat çekici bir çal??maya imza att???m?z? söyleyebiliriz. Bize destek olan akademisyenlerimize çok te?ekkür ediyoruz” diye konu?tu.
Dr. Mine Güngörmü?ler’in yürüttü?ü projede, ara?t?rmac? olarak da ?EÜ’den Doç. Dr. Osman Doluca, ?zmir Demokrasi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tu?ba Keskin Gündo?du ve ?spanya’dan Dr. Haris Nalakath Abubackar yer al?yor.
Haberin Videosu