?stanbul’un turistik merkezlerinden Kapal?çar??’da ?stanbul Valili?i, Fatih Belediyesi ve Kapal?çar?? Yönetim Kurulu koordinasyonuyla devam eden restorasyonda sona gelindi.
Yakla??k 4 binden fazla dükkan?n bulundu?u 562 y?ll?k tarihi yap?da; altyap?, tesisat, zemin ve ana duvarlarda gerçekle?tirilen i?lemlerin büyük bir k?sm? haz?r hale getirildi. Restorasyon yetkilileri, 27 bin metrekarelik tavan ve belirli duvarlarda 19.yüzy?la ait gravürler baz al?narak yap?lan kalem i?çili?i süslemelerinin yüzde 95 oran?nda sona erdi?ini belirtti.
Yap?da olas? ?stanbul depremine kar?? güçlendirme çal??malar? da gerçekle?tirildi. Bu kapsamda önceki restorasyon süreçlerine ait, orijinal duvar yap?s?n? örten çimento malzemeler temizlenerek, yap?n?n özellikle çatlak bulunan belirli noktalar?na solüsyonlarla dolgu yap?ld??? ö?renildi.
Kapal?çar??’n?n kemer ve duvarlar? aras?nda bulunan destekleyici gergi demirlerinin de alüminyum ve çelik malzemeler ile yenilendi?i, paslanmaya kar?? temizlendi?i, gereken noktalara eklemeler yap?larak onar?ld??? bildirildi. Fatih Belediyesi Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar ?hsan Sar? restorasyon ve güçlendirme çal??malar? hakk?nda bilgi verdi.
” YÜZDE 95’? B?TT? “
Restorasyon program?n?n ilk a?amas?nda yap?n?n statik durumunun de?erlendirildi?ini belirten Sar?, “Bununla ilgili baz? yerlerde ciddi s?k?nt?lar vard?. Onunla ilgili teknik müdahalelerde bulunuldu. Yani zemine alüminyum kaz?klar çakmak gibi baz? detaylar, uygulamalar yap?ld? bu an?t esere. Kapal?çar?? biliyorsunuz bugün itibariyle 562 ya??nda olan bir eser. Çok ciddi s?k?nt?lar ya?am?? zaman içinde. Depremler görmü?. En son 1894 depreminde Kapal?çar?? ciddi bir y?k?ma u?ruyor. Sonras?nda, içinde 50 tane han olan Kapal? Çar??’n?n içi küçültülerek yakla??k 18-20 han? içinde bar?nd?ran bir Kapal? Çar?? halinde yeniden ihya ediliyor.
En sonunda 80’li y?llarda Kapal?çar??’n?n içi neredeyse 27 bin metrekare tavan yüzeyi s?vanarak tezyinat (süsleme) yap?lm??. Bunlar?n tabi elimizdeki belgeler do?rultusunda tamam? de?i?tirildi. 19 yüzy?l foto?raflar? dikkate al?narak yeniden yap?ld?. 17 bin metrekare altyap? yani sokak dokusu da Mersin’in Mut ilçesinden ç?kar?lm?? ta?larla yeniden dö?endi ve ihya edilmi? oldu. Tabi bu s?rada an?t eserde yüzde 95 mertebesinde ?u anda bitme a?amas?nda, çok az bir yer kald?.” dedi.
“DEPREME DAYANIKLI D?YEMEY?Z “
“Deprem malum günümüzün konusu; yap?y? depreme dayan?kl? hale getirebilmek için PTT dedi?imiz bölge civar?ndaki üç sokakta çal??malar devam etmekte” ifadelerini kullanan Sar?, “Kapal?çar??’n?n tabi tarihsel bir kimli?i var. Siz bu gibi an?t eserleri ‘ Yüzde 100 depreme dayan?kl? hale getirdim’ diyemezsiniz. Yaparsan?z birçok mimari yap?s?n? bozmak zorunda kal?rs?n?z. Yani konsolidasyon (sa?lamla?t?rma) amaçl? ilave bir y???n detay laz?m.
Tarihten biliyoruz ki ?stanbul depremi ?stanbul’un hemen alt?nda de?il, yakla??k 20-30 kilometre güneyinde Marmara Denizi’nde olacak, bu bizim için bir f?rsat, bir ?ans olabilir. Buran?n elimizdeki bilgiler do?rultusunda olas? ?stanbul depremini kar??layaca??n? de?erlendiriyoruz. O yönde müdahaleler yap?ld?. Tabii ‘ Yüzde 100 buras? kesin depreme dayan?kl?d?r ‘, dememiz mümkün de?il. O zaman an?t eserde çok daha farkl? destekler yapmam?z, mimarisini bozmam?z laz?md?. Onu da yapamayaca??m?z için minimum müdahaleyle maksimum verim alma ?eklinde bir çal??ma yap?ld?. Deprem yönünde bunu söyleyebiliriz. Baz? sütun bulunan noktalar?n?n zeminine bakt?k. Özellikle Cevahir Bedesteni’nin etraf?ndaki caddelerde baz? tedirginlikler gördük. Onlar?n zeminlerine takviye amac?yla müdahale edildi.
Zeminde s?v?la?ma vard?, yumu?ak bir zemin. Bu bölge tabi çok eski bir yerle?im bölgesi, hep dolgu zemin. Dolgu zemin üzerine yap?ld??? için biz o zemini biraz daha sertle?tirdik. Yani eski tabirle pekle?tirildi, o ?ekilde müdahaleler yap?ld?. Baz? gergi demirlerinin zaman içinde kesildi?ini gördük. Bunlar e?er yap?da stati?e müdahale ve tedirginlik yaratm??sa biz o kesilmi? gergi demirlerine de müdahale ettik. Yaratmad???n? de?erlendirdi?imiz noktalarda hiçbir ?ey yapmad?k” ?eklinde konu?tu.