Kahramanmara? merkezli 6 ?ubat'ta meydana gelen depremden 48 saat sonra bölgeye ula?an Jeofizik Mühendisleri Odas? ?zmir ?ube Ba?kan? Sinancan Öziçer, yapt?klar? incelemeler ve izlenimleri hakk?nda bilgi verdi. Deprem bölgesindeki yakla??k 20 bin binada enkaz kald?rma çal??malar?n?n ancak bu y?l tamamlanabilece?ini, ?ehirlerin tekrar yap?lanmas?n?n ise 10 y?l? bulabilece?ini dile getiren Öziçer, "Depremden 48 saat sonra oradayd?k. Limandaki yang?n devam ediyordu. Çaresizli?i gördük, herkes yard?m istiyordu, panik ve feryat vard?. Travma ciddi boyutlardayd?. Ancak teknik olarak bakt???m?zda en dikkat çeken tespitim in?aatlardaki imalat hatalar? oldu. Hasarl? yap?lar?n, enkazlar?n içine girdik. Binalar?n temeli zemine ba?l? tasarlanmam??t?. Kolon ile kiri?lerin birle?me yerlerinde yatay demirlerin eksik oldu?unu gördük. Hal böyle olunca sadece 7 de?il 6 büyüklü?ündeki depremde bile bu y?k?mlar olabilirdi. Binalar b?rak?n son yönetmeli?i 1975 veya 1995 yönetmeli?ine uygun ?ekilde dahi yap?lm?? olsa bu kadar can kayb? ya?anmazd?. Elbette deprem nedeniyle ve zeminin fiziksel özelli?ine ba?l? y?k?mlar oldu ama bu eksiklikler yap?lmasayd? bu kadar can kayb? ya?anmazd?" diye konu?tu.
'?NSANLARIN KADERLER? ??Ç?LER?N KEYF?NE BA?LI OLMAMALIYDI'
Yap?la?madaki imalatla ilgili sorunlarda sorumlulu?un fenni mesul, müteahhit ve in?aat alan?nda çal??an i?çilerde oldu?unu kaydeden Öziçer, '?mar Kanunu'nun 28'inci maddesine göre özellikle 2001 öncesi yap?lardaki tüm sorumlulu?un söz konusu ki?ilerde oldu?unu belirtip, "??çiler ü?enebilir ama müteahhit ya da fenni mesuller oradaki eksikleri s?k s?k denetleyerek tespit edebilirdi. ?nsanlar?n kaderleri i?çilerin keyfine ba?l? olmamal?yd?. Geni? perspektifte bakarsak y?k?mlar?n bir di?er nedeni ise o dönemde zemin etüt raporlar?n?n zorunlu hale getirilmemesiydi. 1970-80'li y?llarda zemin etüt raporu zorunlu de?ildi. Her ?eye ra?men denetim çok önemli" dedi.
'KUMAR OYNAMAYIN' UYARISI
Bölgedeki incelemelerin ard?ndan ?zmir'i de de?erlendiren Sinancan Öziçer, miad?n? dolduran 40-50 ya??ndaki binalar?n fazla olmas? nedeniyle ?ehirdeki riskin artt???n? vurgulad?. Eski binalar?n ortalama 8 kat yükseklikte oldu?unu ve 80 ile 150 metreye kadar derinlikte olan alüvyon zemin üzerine kuruldu?unu anlatan Öziçer, "2020 depreminde de gördü?ümüz; o bölgelerdeki zeminin özellikleri gelen deprem dalgas?n? büyütme özelli?ine sahip. Bu durum binalara yük bindirebilece?i için bizler endi?eliyiz. Büyük bir depremde böyle bir s?nav verebiliriz. Kumar oynamamal?y?z. En az?ndan bundan sonraki süreçte neler yapabilece?imizi dü?ünelim. Eski binalar? son deprem yönetmeli?ine göre yenileyip, denetleyerek bu süreci olumluya çevirebiliriz" diye konu?tu.
'GÖZLEMSEL DE??L SAYISAL VER?LERE DAYALI ÇALI?MA'
?zmir'deki yap?lar?n gözlemsel olarak incelendi?ini kaydeden Sinancan Öziçer, say?sal verilerle elde edilen sonuçlar?n daha do?ru oldu?unu dile getirdi. ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ve ?n?aat Mühendisleri Odas?'n?n protokolü dahilinde 2009 y?l?nda Bas?n Sitesi, Alaybey ve Manavkuyu mahallelerinde risk te?kil eden yap?lar?n tespit edildi?ini söyleyen Öziçer, "Bu çal??ma çatlak, k?r?k ya da fiziksel deformasyona u?rayan bir durum olup olmad???yla ilgili gözlemsel bir çal??mayd?. Bizler aletsel verilere dayanarak hareket ederiz. Zeminin 7-8-10 kilometre derinlerine inerek alansal ve hassasiyet oran? yüksek olan çal??malar yürütürüz. Binalar?n rezonansa girip girmedi?i, kolonlar?n kalitesinin ne durumda oldu?u, ta??y?c? sistemde k?r?k, çatlak ve buna benzer bir problemin olup olmad???yla ilgili sismik ultrason, yap? radar? gibi yöntemler ile çal??malar yap?yoruz. Bu ?ekilde net sonuçlara var?yoruz" dedi.
?Pilot bölgeler tespit edilerek kentsel yenileme çal??malar?n?n h?zland?r?labilece?ini dile getiren jeofizik mühendisi Öziçer, Kahramanmara? depremlerinin ard?ndan binalar?n durumuyla ilgili çok soru ald?klar?n? da kaydetti.