Toplant?da konu?an TEKS?S Hidrojen Genel Müdürü Hüseyin Devrim de Türkiye’nin ikinci “Hidrojen Vadisi” projesinin ?zmir’de kurulmas? için çal??malar?n ba?lad???n? belirterek, bu konuda i? birli?i ça?r?s?nda bulundu. ES?AD taraf?ndan düzenlenen “Yenilenebilir Enerjide Hidrojen” konulu toplant?, ES?AD Sanayi ve Yat?r?m Ortam? Yuvarlak Masa Üyesi, TPI Composites Avrupa, Ortado?u ve Afrika K?demli Ba?kan Yard?mc?s? Gökhan Serdar’?n moderatörülü?ünde gerçekle?tirildi. TENMAK Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Ara?t?rma Kurumu Enerji ve Teknoloji Politikalar? Koordinatörü Dr. Celal Erbay, TEKS?S Hidrojen Genel Müdürü Hüseyin Devrim ve ASP?LSAN Enerji Ar-Ge Mühendisi Dr. Can S?nd?raç’?n kat?ld??? toplant?da enerjide hidrojen kullan?m?n?n sanayiciye sundu?u f?rsatlar ele al?nd?.
TÜRK?YE ?Ç?N STRATEJ?K ÖNEMDE
Toplant?n?n aç?l???nda konu?an ES?AD Yönetim Kurulu Ba?kan? Sibel Zorlu, enerjinin tüm ülkeler için stratejik bir konu haline geldi?ini belirterek, ?öyle konu?tu:
“Yenilenebilir enerji küresel ekonomi gündeminin en üst s?ralar?na yerle?mi? durumda. Hidrojen, enerji sektörünün gelece?i için önemli bir kaynak olarak görülüyor. 2021 ?ubat itibar?yla dünya genelinde 30 ülke hidrojen yol haritas?n? haz?rlad?. ?klim nötr hedefine ula??lmas?nda, yenilenebilir enerji kaynaklar? kullan?larak üretilen temiz yani ye?il hidrojenin önemli bir rol oynayaca?? kabul ediliyor. Bu noktada ülkemizde de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl??? taraf?ndan 2023 y?l? ba??nda ‘Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritas?’ haz?rlanm?? olmas?n? son derece önemli görüyoruz. Strateji ile ilk a?amada do?al gaza hidrojen ve sentetik metan kar??t?r?lmas? ve hidrojen enerjisiyle sanayinin ihtiyac?n?n kar??lanmas?n?n hedeflendi?i anla??l?yor. Türkiye’nin ve özellikle bölgemizin rüzgar ve güne? enerjisindeki yüksek potansiyeli dü?ünüldü?ünde, ülkemizde de ye?il hidrojen teknolojileri geli?tirilmesinin stratejik önemde oldu?unu dü?ünüyoruz.”
TE?V?K VE DESTEK ?ART
Avrupa Birli?i’nde kurulu elektrolizör kapasitesinin 2030 y?l?na kadar 65-80 GW’a yükseltilmesinin planland???n? anlatan Zorlu, Türkiye’nin hedefinin ise 2030’da 2, 2035 y?l?nda ise 5 GW oldu?unu söyledi. Hidrojen üretiminde kilogram maliyetinin yüksek oldu?unu ifade eden Zorlu, “Sadece üretim de?il, hidrojen depolama ve da??t?m teknolojilerinin de geli?tirilmesi gerekiyor. Bu ba?lamda önümüzdeki dönemde hidrojen üretimine yönelik yat?r?m te?viklerinin art?r?lmas?n?n, hidrojen teknolojileri konusunda Ar-Ge desteklerinin çe?itlendirilmesinin önemli oldu?unu dü?ünüyoruz” dedi.
TEM?Z ENERJ? ?Ç?N ÇÖZÜM H?DROJEN
Tüm dünyadaki enerji tüketiminin sadece yüzde 20’sinin yenilenebilir enerji kaynaklar?ndan sa?land???n? belirten ES?AD Sanayi ve Yat?r?m Ortam? Yuvarlak Masa Üyesi, TPI Composites Avrupa, Ortado?u ve Afrika K?demli Ba?kan Yard?mc?s? Gökhan Serdar da, “Problemin kalan yüzde 80’ine ba?ka bir çözüm bulmam?z gerekiyor. Bu yüzde 80’in içinde ?s?nma ihtiyac?, sanayinin fosil yak?t kullan?m?, hava, deniz ve kara ula??m?nda kullan?lan fosil yak?tlar var. Bu yüzde 80’in temiz enerjiye dönü?mesi için, ya elektrifikasyon dedi?imiz enerjinin elektrikli hale getirilmesi laz?m ya da buna farkl? bir yak?tla çözüm üretmemiz laz?m. Bunun ad? da tüm dünyada kondu büyük ölçüde. Hidrojen aday teknoloji olarak ilerliyor” diye konu?tu.
H?DROJEN VAD?S? ?Ç?N B?RL?KTE ÇALI?ALIM
TEKS?S Hidrojen Genel Müdürü Hüseyin Devrim ise hidrojenin enerji üretiminde kullan?lmas?n?n ve bu alanda geli?tirilecek teknolojilerin Türkiye’yi enerji ihracatç?s? olma noktas?na getirebilece?ini vurgulad?. Türkiye’nin ikinci hidrojen vadisinin ?zmir’de kurulmas? için çal??malar?n ba?lad???n? belirten Devrim, ?öyle devam etti:
“Sevgili Egeliler size bir sürpriz. ?kinci hidrojen vadisi in?allah ?zmir’de kurulacak. Bununla ilgili çal??malar sürüyor. Hidrojen vadisi projesinde asl?nda iki ba?vuru yap?lm??t?. Biri onayland?. ?imdi s?rada yenilenebilir enerjinin ba?kenti ?zmir var. Bunu da hep birlikte ba?araca??z. Bu organizasyonu yaparken ba?ta ES?AD olmak üzere sivil toplum örgütlerinin kap?lar?n? çalaca??z. ?zmir, Avrupa Birli?i’nin 2050 y?l?nda s?f?r karbon hedefini 2030 y?l?na çekmi? bir ?ehir. Bir uygulama ?ehri. Dolay?s?yla kaynaklara eri?im de biraz daha kolay. Zaten yenilenebilir enerji anlam?nda ola?anüstü bir potansiyeli var. O yüzden bu projenin ?zmir’de uygulanmas? için çaba harc?yoruz. Hidrojen vadileriyle ilgili bir sonraki ba?vuru Eylül ay?nda. 3 ay?m?z var. Hep birlikte çok yo?un bir ?ekilde çal???p ?zmir’e hidrojen vadisi kazand?rabiliriz.”
F?RMALARA FON DESTE??
TENMAK Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Ara?t?rma Kurumu Enerji ve Teknoloji Politikalar? Koordinatörü Dr. Celal Erbay, Türkiye Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritas? hakk?nda bilgiler verdi. Enerji Bakanl???’na ba?l? TENMAK’?n hem Ar-Ge faaliyetlerinde bulundu?unu hem de bu alanlarda Ar-Ge projesi geli?tirmek isteyen firmalara fon sa?lad???n? kaydeden Erbay, “2053 y?l?nda s?f?r karbon hedefimiz var. Öncelikle Türkiye’de kendi ihtiyac?m?z olan ye?il hidrojeni kullanmak ve fazlas?n? ihraç ederek ülkemize ciddi bir döviz sa?lamak istiyoruz. Elektrolizör ve yak?t hücresi gibi alanlarda yerli ve milli teknolojilerin geli?tirilmesi için destekler verece?iz. Geçen y?l ilk ça?r?m?za ç?kt?k. Her bir proje için 50 milyon TL’ye kadar destek verece?iz. Hidrojen vadileri bu alanda teknoloji geli?tirmek için çok uygun bölgeler. Dünyada 80 ülkede hidrojen vadisi var. Bu bölgelerden biri Türkiye’de Band?rma’da. ?zmir’de de birden fazla hidrojen vadisi olmal?. Çünkü çok yüksek bir potansiyele sahip. Liman ?ehri, ihracat için çok uygun. Bu vadilerin art?r?lmas? için firmalar?m?z?n da elini ta??n alt?na koymas? gerekiyor. Devletimiz zaten gerekli te?vikler ve Ar-Ge desteklerini verecektir” diye konu?tu.
UYUM SA?LAYAN HAYATTA KALIR
ASP?LSAN Enerji Ar-Ge Mühendisi Dr. Can S?nd?raç ise hidrojeni “?sviçre çak?s?na” benzeterek, enerji üretiminde hidrojenin sa?lad??? avantajlar? anlatt?. S?nd?raç, “Hepimizin enerjiye ihtiyac? var. Bu enerjinin de en az karbon salan?na ihtiyaç var. Bunun en iyi yolu hidrojen. Özellikle alüminyum, çimento, demir çelik, gübre gibi sektörlerde çal???yorsan?z, karbon sal?m?n? azaltmak için ya elektrifikasyona ya da hidrojene ba?vurmak zorundas?n?z. E?er demir çelik endüstrisinde çal???yorsan?z, Bir tonluk üretim için 1.5-3 ton aras?nda karbondioksit salaca??n?z için çok ciddi bir vergi ödemek zorunda kal?yorsunuz. ?unu unutmamak laz?m: Güçlü olan de?il, uyum sa?layan hayatta kal?r. Hidrojen do?ada en bol bulaca??n?z element. Karbondioksit emsoynu olmadan elde edebiliyorsunuz. S?k??t?rd???n?zda petrol ve dizele göre 5 kat fazla enerji yo?unlu?a sahip oluyor” diye konu?tu.