?zmir Büyük?ehir Belediyesi ?klim De?i?ikli?i ve S?f?r At?k Dairesi Ba?kanl???, Avrupa genelinde iklim direncini art?rmay? hedefleyen CLIMAAX projesi kapsam?nda geli?tirilen “?klime Haz?r ?zmir: Dirençlilik Stratejilerinin Geli?tirilmesi (CRIZ-ERS) Projesi’ni sürdürüyor. Büyük?ehir Belediyesi, iklim krizi ile mücadele stratejilerini güçlendirerek kentin çoklu iklim krizlerine haz?rlanmas?n?n yan? s?ra olas? risklerin bilimsel bir çerçevede analiz edilmesini, k?r?lganl?klar?n belirlenmesini ve uyum stratejilerinin geli?tirilmesini hedefliyor.
Sel ve ta?k?n riskleri kent ölçe?inde haritaland?r?ld?
Proje, 3 fazdan oluyor. ?lk fazda, tüm ?zmir için haz?rlanan iklim risk de?erlendirme raporu CLIMAAX platformuna sunuldu. Bu raporda a??r? hava olaylar?n?n mekansal da??l?m? analiz edilerek, s?cak hava dalgalar?, tar?msal kurakl?k, sel ve ta?k?n gibi riskler kent ölçe?inde haritaland?r?ld?. Risklerin s?kl??? ve ?iddetindeki art??lar bilimsel verilerle ortaya kondu.
“?zmir için öncelikli oldu?unu gördü?ümüz tehlikelere odaklan?yoruz”
CLIMAAX projesinde ?ehir planlama ve iklim de?i?ikli?i konular?nda sorumlu uzman olarak görev yapan Orta Do?u Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ?ehir ve Bölge Planlama Bölümü Ö?retim Görevlisi Prof. Dr. Osman Balaban, yürütülen çal??maya dair bilgi verdi. Balaban, ?zmir’de iklim de?i?ikliklerinden kaynakl? risklerin belirlenmesi ve bundan hareketle uyum eylem planlar?n?n, çözüm önerilerinin geli?tirilmesi, ?zmir’in di?er planlama çal??mas?na entegre edilmesi için çal??t?klar?n? anlatt?. Çal??malar?n sonunda ?zmir’in iklim krizlerine kar?? daha dirençli kent olmas?na katk? sa?lamak istediklerini söyleyen Osman Balaban, “Bu proje kapsam?nda tüm iklimsel tehlikeleri çal??am?yoruz çünkü iklim de?i?ikli?inin etkileri çok yayg?n ve geni?. Deniz seviyesinin yükselmesinden orman yang?nlar?na, s?cak hava dalgalar?ndan tar?mda kurakl??a, çe?itli ta?k?nlara, hava kirlili?i ve sa?l?k sorunlar?na varana kadar birçok olay? iklim de?i?ikli?i ile ili?kilendirmek mümkün. Ama CLIMAAX projesi kapsam?nda ?zmir için öncelikli oldu?unu gördü?ümüz tehlikelere odaklan?yoruz. Bunlardan biri s?cakl?klardaki belirgin art??lar ve bunun neden oldu?u s?cak hava dalgalar?. S?cakl???n mevsim normalleri dedi?imiz seviyenin üzerine ç?kmas? ve bunun ard???k olarak belli günler devam etti?i dönem. Birincisi buna bak?yoruz. Çünkü bu ?zmir için önemli bir konu. Zaten s?cak iklim bölgesi. S?cak hava dalgas? iklim için önemli risk unsuru ve tehlikeli” diye konu?tu.
?zmir’i neler bekliyor?
Prof. Dr. Osman Balaban, çal??malar?n bir di?er aya?? olan k?y? ta?k?nlar?n? da incelediklerinin alt?n? çizerek, “Hem deniz seviyesinin yükselmesine ba?l? olarak hem de a??r? hava olaylar?, f?rt?na kabarmalar? gibi sudan kaynakl? a??r? hava olaylar?n?n, ?zmir’in k?y? kesimlerini su bask?nlar?, ta?k?nlarla tehdit etmesi durumu var. Bununla birlikte tar?msal kurakl?k, tar?mda verimlilik dü?ü?ü ve belli ölçülerde orman yang?n?... Biz bu tehlikelere, bu proje kapsam?nda yo?unla??yoruz. ?u ana kadar küresel modellerden elde etti?imiz de?i?imleri inceledi?imiz ve haritaland?r?ld???m?z çal??malar? tamamlad?k. Bu da bize ?zmir’de s?cakl?klarda art?? olaca??n?, özellikle 11 merkez ilçenin yo?unla?t??? Körfez çevresinde bu s?cakl?k de?i?imlerinin belirgin olaca??n? ve dolays?yla bunlara kar?? önlem al?nmas? gerekti?ini gösteriyor” dedi.
“?zmir bütününde risklerin de?erlendirilmesi a?amas? sürüyor”
Elde edilen bir di?er bulguyu payla?an Balaban, ?unlar? söyledi: “Elde etti?imiz verilere göre ya???larda toplamda bir azalma olacak ama ?iddetli ya???lar?n s?kl??? artacak. Bu da kurakl?k habercisi. Ya???lar?n ?iddetinin ve s?kl???n?n artmas? ayn? zamanda ta?k?n ve su bask?n? olaylar?n?n habercisi. Kurakl?k da tar?msal verimlili?in dü?mesi riskini beraberinde getiriyor. Bunlar? haritaland?rd?k k?smen. Ama proje henüz faz 1 a?amas?nda. Yani ?zmir bütününde risklerin de?erlendirilmesi a?amas? sürüyor. Yapt???m?z çal??malarla veri seti olu?turaca??z. Bunu yapt?ktan sonra haritalar kesinlik kazanacak, çözünürlü?ü yüksek haritalar haline gelecek. Bu haritalar? geli?tirdikten sonra onlar? kentin planlama süreçleri, afet riskleri ve tehlikeleri, kültürel miras ile ekosistem alanlar?n?n bozulma tehlikesi aç?s?ndan yorumlayaca??z.”
?klim Uyum Eylem Plan? haz?rlanacak
?kinci fazda, daha yüksek çözünürlüklü ve yerel düzeyde bir analiz yap?lacak. Özellikle dezavantajl? mahallelerde risk ve k?r?lganl?k haritalar? güncellenecek, öncelikli müdahale alanlar? belirlenecek. Üçüncü ve son fazda ise elde edilen bulgular do?rultusunda ?zmir geneli ve Konak ilçesi özelinde uygulanabilir uyum stratejilerini içeren iki ayr? ?klim Uyum Eylem Plan? haz?rlanacak. Bu süreçte payda? kat?l?m?, kamuya aç?k dijital haritalar, e?itim programlar? ve bilgilendirme toplant?lar?yla hem kurumsal kapasite art?r?lacak hem de toplumsal fark?ndal?k güçlendirilecek. CLIMAAX projesi, sadece teknik bir çal??ma de?il ayn? zamanda ?zmir’in iklim krizine kar?? daha dirençli, kapsay?c? ve bilim temelli ad?mlar atabilmesi için stratejik bir f?rsat sunacak.
Uluslararas? alanda ba?ar?lar?n? sürdürüyor
?zmir Büyük?ehir Belediyesi’nin iklim nötr çal??malar? kapsam?nda haz?rlad??? projelerden biri olan ?klime Haz?r ?zmir: Dirençlilik Stratejilerinin Geli?tirilmesi (CRIZ-ERS) Projesi ?klim De?i?ikli?ine Uyum Misyonu kapsam?nda fonlanan CLIMAAX projesinden 145 bin Avro hibe almaya hak kazanm??t?. Avrupa Komisyonu’nun iklimle mücadele konusundaki ça?r?s?na kabul edilerek AB üyesi kentler d???nda “AB ?ehirler Misyonu Etiketi” unvan?n? alan ilk kent olan ?zmir, do?a dostu projelerle uluslararas? alandaki ba?ar?lar?n? sürdürüyor