DEÜ ve Afyon Kocatepe Üniversitesi i? birli?inde iki y?ld?r devam eden TÜB?TAK projesi kapsam?nda ?zmir'i en çok etkileyen faylar?n jeolojik geçmi?i ara?t?r?l?yor. Urla ilçesindeki Ya?c?lar fay?n?n ard?ndan Menderes'teki Tuzla fay?nda hendek açan deprem uzmanlar?, fay?n gelecekte 7'ye varan büyüklükte bir deprem üretebilece?ini ortaya koydu. Proje kapsam?nda di?er 4 fay? kestiklerini ve Tuzla fay? üzerinde çal??malara ba?lad?klar?n? anlatan Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Ara?t?rma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisli?i Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, ayn? fay üzerinde iki hendek açt?klar?n? üçüncüsünü ise Kurban Bayram?'ndan sonra açacaklar?n? dile getirdi.
'UZUN SÜRED?R DEPREM ÜRETMEM??'
Tuzla fay?n?n ?zmir'in en büyük fay? oldu?una dikkat çeken Sözbilir, "Bu fay olas? bir depremde ?zmir'i etkileyecek en büyük faylardan biri ve 7 büyüklü?üne kadar deprem üretme potansiyeli var. Yakla??k 50 kilometre uzunlu?a sahip. Do?anbey'den ba?lay?p Gaziemir, Konak ve Bornova'ya kadar uzan?yor. Çal??ma mekanizmas? da kuzey Anadolu fay? gibi olan bu fay?n etki alan? ve olu?turaca?? deprem büyüklü?ü di?erlerinden farkl? olabilir. 50- 60 metre fayzon geni?li?i var. Hem 50 kilometre uzunlu?a sahip hem geni?li?i fazla. Bu tür faylar?n üzerini yap?la?maya kapatmak gerekir mi, gerekmez mi bu sorular?n yan?t?n? ar?yoruz. Bunu bilmek için de fay?n geçmi?ini bilmek gerekiyor. Bu fay hangi y?llarda, kaç adet deprem üretmi?, en son üretti?i depremden sonra ne kadar zaman geçti, bunu ara?t?r?yoruz. Tuzla fay?n?n bu kolunda yapt???m?z çal??malarda uzun süredir deprem üretmedi?i ortaya ç?k?yor. Örnekleme yap?p analiz sonuçlar?na göre ya? ile ilgili verileri elde edece?iz. Uzun bir süredir bu kol deprem üretmemi?. Bu da depremin yakla?t??? anlam?na gelir" dedi.
Fay yasas?yla ilgili çal??malar?n sürdü?ünü aç?klayan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, faylar?n ta??d??? özelliklere göre yap?la?maya kapat?l?p, kapat?lmayaca??n?n gündeme geldi?ini dile getirdi.
'HENDEK AÇTIKTAN SONRA DEPREM OLMASI TESADÜF'
Son olarak Urla'daki Ya?c?lar fay? üzerinde hendek açt?klar? gün ayn? fay üzerinde bir deprem meydana geldi?ini ifade eden Dr. Sözbilir, ?öyle konu?tu:
"Ben ne zaman bir faya gidip hendek açsam orada deprem oluyor. Geçen Urla'da ayn? durumu ya?ad?k. Ama bunlar birer tesadüf. Biz hende?i açt???m?z için deprem olmuyor. ?u an meydana gelen 3, 4, 5 büyüklü?ünde depremler küçük ölçeklidir. Bunlar?n sürekli olmas?n? bekliyoruz. Ama 6'y? a?t???nda y?k?c? özellik ta??r can ve mal kayb? meydana gelebilir. Bu bölgede de bu özellikleri sa?layan 17 tane fay var. ?zmir ölçe?inde 30 ilçeyi bir bütün olarak dü?ündü?ümüzde 17 fay var ama bunlar?n sadece 5'inde çal??ma yapabildik. Geçmi?ini ortaya ç?karmadan fay?n tehlikesini net ortaya koyamay?z. Yakla??k 10 y?ld?r bu çal??malar yap?l?yor ve 100 tane fay kesildi."
'FAYDAK? KIRILMA ÇEVRE ?LLER? DE ETK?LEYECEK'
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Tuzla fay?n?n en son 1992 y?l?nda Do?anbey civar?nda bir depreme neden oldu?unu belirterek bölgede yerle?im yerlerinin çok az oldu?unu ifade etti. Tuzla fay?n?n 3 segmenti bulundu?unu anlatan Sözbilir, en güneydeki parças?n?n k?r?ld???n? ancak orta ve kuzeydeki bölümün henüz k?r?lmad???n? dile getirdi. Prof. Dr. Sözbilir Tuzla fay?ndaki bir k?r?lman?n sadece ?zmir'i de?il Manisa, Ayd?n ve Ku?adas?'n? da etkileyece?ini sözlerine ekledi.