SONKALEİZMİR (ÖZEL) - Dolar ve euro'daki yükseliş, gıda ürünlerinde de zamlara neden olurken bazı marketlerde un, şeker, yağ gibi temel ürünlere satış sınırlamaları konulmaya başlandı. TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, kurdaki dalgalanmanın gıda güvenliğini sorunu yarattığını ve stokçuluk tehlikesini ortaya çıkardığını belirterek, dikkat çeken uyarılarda bulundu.
(TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak)
"KAYIT DIŞI İŞLETMELER ORTAYA ÇIKACAK"
SONKALE'ye konuşan Toprak, kurdaki her yükselişin gıda fiyatlarına direkt yansıdığını vurgularken, şunları söyledi:
"TÜİK’in rakamlarını doğru kabul etsek bile yüzde 30’un üzerinde bir gıda enflasyonu var. Oysa bunun yüzde 50’lere vardığını hepimiz görebiliyoruz. Dün aldığınız ürünün fiyatı bugün farklı olabiliyor. Aynı ürünü iki gün üst üste aynı fiyata alamıyorsunuz. Bugün 90 liradan aşağı normal bir yağ 90 yok. Aynı şekilde un, şeker hepsi artışta. Mevsiminde bile domatesi, salatalığı yüzde 100'e varan zamlarla alabildik. Ekim 2021 enflasyonuna baktığımız zaman ekmek geçen yıla göre yüzde 26 oranında zamlanmış. Onun dışında yine tavuk eti yüzde 60’lara varan, ayçiçek yağı yüzde 50’lere varan zamlar gördü. Ekmeğin yarın bir gün 4 ya da 5 lira olmasını öngörmek yanlış olmaz. Bu ürünlere gelen zamlar işçi ve emekçinin üzerinde yıkıcı bir etki yaratıyor. Ve ne yazık ki kur artışı öncelikli olarak bir gıda güvencesi sorunu yaratıyor. Onun dışında stokçuluk gibi bekleyen bir tehlike var. Fiyatlar sürekli artışta. Bir karne sisteminden hiçbir farkı yok. 'Birer-ikişer tane alacaksınız' diyorlar. Bir nevi stokçuluk yaşıyoruz ve görüyoruz. Ne yazık ki ileride belki daha fazla yaşayacağız. Ürünleri stoklayıp fiyatlar en yükseğe çıktığı zaman bundan haksız kazanç sağlamak isteyenler elbette var. Bunun önüne geçebilmek için mutlaka döviz kurunu dengelemek lazım. Gıda enflasyonunu da dizginlemek gerekiyor. Stokçuluk 'Daha fazla fiyata satalım' mantığı taşıdığı için kayıt dışı işletmelere yol açacak. İnsanlar ürün almak isteyecek. Dolayısıyla kayıt dışı dediğimiz işletmelerde bu ürünler üretilip piyasaya sunulacak. Bu da gıda güvenliği problemini ortaya çıkaracak."
"BAKANLIK 15 AYDIR İFŞA LİSTESİ YAYINLAMIYOR"
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın taklit tağşişli ürünleri 15 Eylül 2020'den bu yana yayınlamadığına işaret eden Uğur Toprak şöyle devam etti:
"2012’den bu yana yayınlıyorlardı ama neredeyse 15 aydır ses yok. Biz 2012'den bu yana 'İfşa listesi yayınlamak yetmez, para cezalarının caydırıcı seviyeye yükselmesi lazım' diyorduk. Bunların sicile işlenmesi ve ticaretten men edilmesi lazım. Hatta hapis cezası getirilmeli. O dönem sayın Bakan gönlümüzden geçen de bu demişti. Daha sonra Kasım 2020 yılında cezalar artırıldı ve aynı noktaya gelebildik. Ancak para cezaları artırıldı, ifşalar rafa kalktı. Bakanlığın bu listeyi yayınlaması lazım. İnsanların bunları bilmeye hakkı var. Cezalar yayınlandığı zaman 'Yetmez, bunun uygulandığını görmemiz lazım’’ demiştik. Ne yazık ki haklı çıktık. O günden bu güne o cezaların uygulanıp uygulanmadığı kamuoyuyla paylaşılmadı. Denetim konusu da oldukça önemli. Ne yazık ki bakanlıkta gıda kontrol görevlisi ve gıda mühendisi sayısı çok az.
"TARIM POLİTİKASI OLUŞTURULMALI"
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanı Uğur Toprak, sözlerini şöyle tamamladı:
"Çiftçinin mazotundan, ekmekten vergi alırken, yatın mazotundan almazsanız, bazı kesimlere af uygularsanız burada eşitlikten ve adaletten bahsedilemez. Mazot fiyatı sürekli artıyor, girdi maliyetleri yükseliyor. Çiftçi hak ettiğini alamıyor. Çiftçi kazanamadığı için köyü terk ediyor. Ne yazık ki en büyük sıkıntılardan biri de bu. Çiftçinin köyüne, üretime dönmesi lazım. Kooperatifçiliğin mutlaka desteklenmesi ve üzerindeki baskının kaldırılması gerekiyor. Tohum dahil olmak üzere kendi ürünümüzü kendimiz üretmeliyiz. Gıda egemenliğine dair bir tarım ve gıda politikası oluşturmak gerekiyor. Çünkü bunları yapmadığımız sürece ne yazık ki bu gıda enflasyonunu her ay konuşmamız gerekiyor. Tüm gıda ürünlerinde KDV’nin sıfırlanması ya da yüzde 1 seviyesine çekilmesi gerekiyor. Yurttaşın üzerindeki dolaylı veya dolaysız vergi yükünün kaldırılması gerekiyor."