Deniz ve iç sularda avc?l?k esnas?nda kopan, kaybolan veya terk edilen av araçlar? bazen y?llarca birer "hayalet a?" olarak ekosistemi tehdit ediyor. Hayalet a?lar, av bask?s? olu?turup su canl?lar?n?n bar?nma ve beslenmelerini olumsuz etkiliyor, ekonomik zararlara, göç yollar? ve habitat?n bozulmas?na, nesli tehdit alt?ndaki türlerin zarar görmesine ve çevre kirlili?ine sebep olabiliyor.
Son y?llarda dal?? turizminin cazibe merkezlerinden biri haline gelen Karaburun ilçesindeki dalg?çlar da denizlerde av yasa??n?n sona erece?i 1 Eylül öncesi bu soruna dikkati çekmek amac?yla çal??ma yapt?. Dalg?çlar, yolcu ta??mac?l???nda yakla??k 40 y?l ?zmirlilere hizmeti eden ve 2016'da dal?? turizmine katk? ve yapay resif olu?turulmas? amac?yla bat?r?lan "Alaybey" vapurunun çevresindeki hayalet a?lar? temizledi.
Su alt?ndaki a?lar tek tek kesildikten sonra küçük bir bal?kç? teknesine al?nd?. Ekiplerin yapt??? 2 saatlik çal??ma sonucu 50 metre uzunlu?undaki a? imha edilmek üzere bal?kç? bar?na??na götürüldü.
Bal?kç?lara uyar?lar
Dal?? e?itmeni Hamdullah Aras, Karaburun'un dal?? turizmi aç?s?ndan her geçen y?l daha da tan?nd???n? söyledi. Deniz dibindeki hayalet a?lar?n deniz ekosistemi aç?s?ndan son derece zararl? oldu?una i?aret eden Aras, her y?l bunlar? temizlemeye çal??t?klar?n? dile getirdi. Y?l içinde belli dönemlerde bu a?lar? toplad?klar?n?, bu kez de 1 Eylül öncesi fark?ndal?k olu?turmak için böyle bir faaliyet planlad?klar?n? ifade eden Aras, belli dönemlerde temizlik yapmalar?na ra?men bölgede çok say?da hayalet a? bulundu?una dikkati çekti.
Aras, "Bal?kç?lar?n, sert kayal?klar?n, bat?klar?n oldu?u yerlere a? atmamalar? gerekiyor. Daha derinlerde dal?? yap?lamad??? için oradaki hayalet a?lar ömür boyu avlanmaya devam ediyor. Bence biraz daha bilinçlenmesi gerekiyor bal?kç?lar?n. Bunlar? biz temizliyoruz, bu yuvalar? tekrar aç?yoruz ama bunlar ula?abildi?imiz yerler. Asl?nda bir yandan kendi bindikleri dal? kesiyorlar. Çünkü ayn? yerde bir daha bal?k avlayamayacaklar." dedi.
Çal??maya kat?lanlardan Berkay Eryeriçer de ayn? zamanda Uluslararas? Atlantik Ton Bal?klar?n? Koruma Komisyonu (ICCAT) gözlemcisi oldu?unu ifade etti.
Eryeriçer, ?unlar? söyledi:
"Bugün a?lar? bir balon yard?m?yla ç?kartt?k. Önce balonu a?a ba?lad?k, daha sonra yollad?k. Yukar?daki arkada?lar?m?z da a?? yukar?ya toparlad?lar. Bu a?lar do?aya, çevreye, su alt? ya?ama ve ekosisteme oldukça zarar veriyor. Sadece ekosisteme de?il bal?kç?lara da ayn? ?ekilde zarar veriyor. Bal?kç?lar bilmedikleri yere a?lar?n? att?klar?nda a?lar?n? denizde b?rak?yorlar ve bu ekosistemi oldukça kötü etkiliyor."
-Hayalet a?lar?n deniz ekosistemine etkisi
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. ?lker Ayd?n, hayalet a?lar?n önlem al?nmad??? takdirde çok ciddi s?k?nt?lar olu?turabilecek boyutta oldu?unu dile getirdi. Kaybolan av araçlar?n?n kontrolsüz avc?l?k yapmaya devam ederek do?aya zarar verdi?ini vurgulayan Ayd?n, "Av sezonu ba?l?yor, bu anlamda hayalet a? konusuna dikkat etmemiz laz?m. Çünkü g?rg?r veya trol a?? koptu?unda bir bölgenin üzerini örtüyor ve oras?n? bal?klar için kullan?lmaz hale getiriyor, alt?nda kalan canl?lar? da öldürüyor. Ayr?ca bal?kç?, a??n? parçalad??? ya da av arac?n? kaybetti?i anda onun yerinin nerede oldu?unu bilir. Bunun kooperatiflere veya Bakanl???n ilgili birimlerine bildirilmesi halinde devletin buradaki av araçlar?n? ç?kartma, habitat? koruma ?eklinde bir projesi ya da bir eylemi olabilir." dedi.