Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Elif Koparal ba?kanl???nda yürütülen yüzey ara?t?rmas? çal??malar? Urla, Çe?me ve Seferihisar bölgesinde devam ediyor. ?yon medeniyetinden izler ta??yan ve yakla??k 1600 kilometrekarelik alandaki çal??malarda, 16's? geç neolitik döneme ait 35 prehistorik yerle?im alan? tespit edildi.
Bölgede antik dönemde kullan?lm?? kutsal alan, tümülüs, patikalar, teraslar, köyler, çiftliklerin oldu?u 460 yerle?im birimi ve peyzaj unsuru tan?mland?. Ara?t?rmalarda tarihi milattan önce 6 bine uzanan bölgede ya?ayan halk?n ekonomik ve sosyal ili?kilerine ili?kin veriler de elde edildi.
Heyecan verici buluntu
Doç. Dr. Elif Koparal, alandaki yüzey çal??malar?n?n 2006 y?l?nda ba?lat?ld???n? belirtti. Yar?madan?n neolitik dönem yerle?imi oldu?unun bilindi?ini aktaran Koparal, bu çal??ma sayesinde bütün bölgede önemli bir sosyal ve ekonomik a??n ortaya ç?kt???n? dile getirdi. Elde ettikleri bulgularda o dönem insanlar?n birbirlerine belli mesafede yerle?tiklerini fark ettiklerini anlatan Koparal, ?u bilgileri verdi:
"Yüzey ara?t?rmalar?m?zda milattan önce 5. yüzy?la ait Afrodit Tap?na?? tespit ettik. Heyecan verici bir buluntu oldu. Tap?na?a ait kal?nt?lar çok etkileyici. K?rsal bir tap?nak. Afrodit o dönemde çok yayg?n bir kült. Elimizdeki buluntular bu bölgede de Afrodit Tap?na?? oldu?una i?aret ediyor. Yüzey ara?t?rmas?nda tap?nak bulmak çok rastlan?r bir durum de?il. Buldu?umuz bölge araçla ula??labilecek bir noktada de?ildi. Patikadan 1,5 saatlik yürüyü?le ula??labiliyor. Yerde bir kad?na ait heykel parças? bulduk, daha sonra da pi?mi? topraktan kad?n ba?? figürüne rastlad?k. Bulgulardan ?unu anlad?k ki bölgede bir kült alan? olmal?yd?. Epigrafik yay?nlar? taray?nca büyük ihtimalle Afrodit Tap?na?? oldu?u anla??ld?. Tap?na??n çevresinde yaz?t? da var. 'Buras? kutsal aland?r' diyerek s?n?r? belirliyor. Toprak üzerinden tarama yöntemi ile tap?nak plan?n? da ortaya ç?kard?k."
Tap?na?a ili?kin ilk buluntuya 2016 y?l?nda rastlad?klar?n? aktaran Doç. Dr. Elif Koparal, bunu da bir makale ile dünyaya duyurduklar?n? aktard?. Heykelci?in erozyon, ya?mur gibi nedenlerle tahrip oldu?unu dile getiren Koparal, "Ama bize söyledi?i, anlatt??? ?ey çok önemli." diye konu?tu.
Definecilere kar?? bölge halk?yla nöbet tutmu?lar
Yüzey ara?t?rmalar?n?n oldukça me?akkatli oldu?una dikkati çeken Elif Koparal, geçmi? dönemlere ait buluntulara ve bilgilere ula?man?n ise çok heyecan verici oldu?unu ifade etti. Koparal, tarihte toplumun ileri gelenlerinin mezarlar?n?n yer ald??? tümülüslere ve neredeyse tamam? kutsal alan olarak kullan?lan ma?aralara ili?kin olarak da önemli bilgiler elde ettiklerine i?aret ederek tarihi alanlara yönelik en büyük tehdit unsurlar?n?n ise defineciler ve kentle?me oldu?unu vurgulad?. Tarihi eserleri korumak için yerel halk ile çaba gösterdiklerini vurgulayan Koparal, zaman zaman bölgede definecilere kar?? birlikte nöbet tuttuklar?n? kaydetti.