Garanti edilen yolcu say?s?nda yüzde 97’lik sapma ile hizmet veren Zafer Havaliman? Yap-??let Devret (Y?D) modeliyle yap?lan ?stanbul ve Ankara Esenbo?a havalimanlar?n?n gelirlerini de yutuyor. Buna göre ?stanbul ve Ankara Esenbo?a Havaliman?’ndan garanti üstü yolcu için son 5 y?lda 44 milyon 357 bin 480 Avro gelir elde edilirken, bu gelirin yüzde 69’u olan 30 milyon 605 bin 786 Avro Zafer Havaliman?’n?n i?leticisine ödendi.
29 y?l 11 ay i?letme hakk? bulunan Zafer Havaliman? için y?lda yakla??k 6 milyon Avro (bugünkü de?erle 57 milyon 540 bin TL) garanti yolcu ödemesi yap?l?rken, ?irket bu y?l?n sonunda tüm yat?r?m tutar?n? (50 milyon Avro) ç?karm?? olacak. Garanti edilenle gerçekle?en yolcu say?s?ndaki yüzde 98’e varan sapma oran? dikkate al?nd???nda IC ?çta? adl? ?irkete 2044’e kadar 208 milyon 131 bin 332 avro ödeme yap?lacak.
Ula?t?rma ve Altyap? eski Bakan? Cahit Turhan, kendi dönemindeki soru önergesine verdi?i yan?tta, “Kamu olarak biz bu havaalan?n? yapsayd?k yap?m maliyeti ve i?letme maliyeti, yani 2044 y?l?na kadarki i?letme maliyeti öngörümüz 85 milyon 304 bin 878 avro” demi?ti. 85 milyon 304 bin 878 avroluk kamu yat?r?m?yla yap?labilecek Zafer Havaliman? için devletin kasas?ndan 122 milyon Avro (bugünkü de?erle 1 milyar 169 milyon 980 bin TL) fazla para ç?km?? olacak.
HATA PAYI YÜZDE 98
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ?zmir Milletvekili Atila Sertel’in K?T Üst Komisyonu’ndaki sorular?na yaz?l? cevap veren Devlet Hava Meydanlar? ??letmesi (DHM?) Genel Müdürü Hüseyin Keskin, ?stanbul, Esenbo?a ve Zafer Havaliman?’na ili?kin son 5 y?ll?k verileri payla?t?.
50 milyon Avro’luk yat?r?m ve Y?D modeliyle hizmet vermeye ba?layan Zafer Havaliman? için 2016 y?l?nda 5 milyon 581 milyon 610 Avro, 2017’de 5 milyon 834 bin 778 Avro, 2018’de 6 milyon 80 bin 24 Avro, 2019’da 6 milyon 370 bin 716 Avro ve 2020 y?l?nda 6 milyon 738 bin 658 Avro olmak üzere toplamda 30 milyon 605 bin 786 Avro görevli ?irkete garanti edilen yolcu ödemesi yap?ld?. Zafer Havaliman?’na 2016-2020 y?llar? aras? toplamda 3 milyon 485 bin 33 iç hat yolcu garantisi verildi. Buna kar??n 5 y?lda garanti edilen yolcu say?s?n?n yüzde 4’ü olan 142 bin 265 ki?i Zafer Havaliman?’n? kulland?.
D?? hatlarda ise 2016-2020 y?llar? aras?nda toplamda 2 milyon 439 bin 525 yolcu garantisi verildi. Buna kar??n garanti edilen yurtd??? yolcunun yaln?zca yüzde 1.96’s? olan 47 bin 918 ki?i Zafer Havaliman?’n? kulland?. Garanti edilenle binen yolcu aras?ndaki yüzde 98’lik sapma nedeniyle 2016-2020 y?llar? aras?nda toplamda 30 milyon 605 bin 786 Avro IC ?çta? firmas?na ödeme yap?ld?. 2012 y?l?ndan 2020 y?l?na kadarki ödeme tutar? da 45 milyon 891 bin 152 avroyu buldu.
?STANBUL VE ESENBO?A GEL?R GET?RD?
Zafer Havaliman?’na oldukça yüklü ödemeler yap?l?rken Yap ??let Devret Modeliyle yap?lan ?stanbul ve Esenbo?a Havalimanlar? ise garanti fazlas? yolcu nedeniyle 5 y?lda 44 milyon 357 bin 480 Avro gelir getirdi. Ankara Esenbo?a Havaliman? için DHM?’nin kasas?na 2016 y?l?nda net 5 milyon 436 bin 951 Avro, 2017 y?l?nda 10 milyon 52 bin 643 Avro, 2018’de 11 milyon 714 bin Avro ve 2019 y?l?nda ise 7 milyon 838 bin Avro para girdi. Pandemi nedeniyle uçu?lar?n durma noktas?na geldi?i 2020 y?l?nda ise DHM? taraf?ndan görevli ?irkete 13 milyon 94 bin 421 Avro ödeme yap?ld?. DHM?, Ankara Esenbo?a Havaliman?’ndan garanti fazlas? yolcu nedeniyle net olarak 212 milyon 947 bin 551 Avro gelir elde etti.
Öte yandan 2019 y?l?nda hizmet vermeye ba?layan ?stanbul Havaliman?’ndan ise 22 milyon 409 bin 929 Avro garanti üzeri gelir elde edildi. ?stanbul ve Esenbo?a Havalimanlar?’ndan 2016 – 2020 y?llar? aras?nda toplamda 44 milyon 357 bin 480 bin Avro garanti üzeri gelir elde edilirken elde edilen gelirin yüzde 69’u olan 30 milyon 605 milyon 786 Avro Zafer Havaliman?’n? i?leten ?irkete ödendi. Böylece DHM?’nin geliri dü?erek son 5 y?l için kasas?na net 13 milyon 7651 bin 694 Avro girmi? oldu.
SERTEL : ZAFER M? HEZ?MET M??
Zafer Havaliman?’n?n verilerine bak?ld???nda 2012 y?l?nda hizmete aç?lan havaliman?n?n AKP hükümeti için “Hezimet”, yapan ve i?leten ?irket için ise “Zafer” niteli?inde oldu?unu belirten CHP ?zmir Milletvekili Atila Sertel, bölgesel havaliman?n?n iki uluslararas? havaliman?n?n gelirlerini kara delik gibi yuttu?unu vurgulad?.
CHP ?zmir Milletvekili Atila Sertel, ?unlar? söyledi:
“Zafer Havaliman? kanayan bir yara hâline dönü?tü ve paray? yutan kara bir delik hâline geldi. T?pk? otoyollar?nda araç geçi? garantisi gibi Zafer Havaliman?’nda da yolcu garantisi verildi. Ancak garanti edilen yolcu say?s? ile binen yolcu say?s? aras?ndaki fark yüzde 98’leri buluyor. Dolay?s?yla devletin kasas?ndan her y?l milyonlarca avro gidiyor. U?ak Milletvekilimiz Özkan Yal?m Ula?t?rma ve Altyap? Bakanl???na verdi?i soru önergesinde ‘Zafer Havaliman?’yla ilgili yani bir maliyet olsa, siz yapsan?z, kamu yapsa kaça mal olur?’ diye sormu?tu. Dönemin bakan? Cahit Turhan da ‘Zafer Havaliman?’n?n kamu kayna??yla yap?m? ve i?letilmesi hâlinde kamunun 85 milyon 304 bin 878 avro harcayaca?? görülmektedir’ diye yan?t vermi?ti. Hükümet için hezimet, yapan ?irket için zafer niteli?indeki bu havaliman?na verilen yolcu garantisi nedeniyle bugüne kadar 45 milyon 891 bin 152 avro ödendi. AKP’ye yak?n oldu?u iddia edilen bu ?irket bir y?l sonra yap?m maliyetini ç?karacak ve geriye kalan 21 y?l 11 ay boyunca da milyonlarca avro para almaya devam edecek. Öyle bir hesaplama yap?lm?? ki yüzde 98 hata pay? var. Nereden bakarsan?z bak?n tutars?zl?k. Bu ülkenin paralar? har vurup harman savrulmamal?. ?tinayla, özenerek ihaleler yap?lmal?, özenerek i? yap?lmal?.”