?stanbul Büyük?ehir Belediyesi ba?kanl???na yeniden seçilen Ekrem ?mamo?lu, yeni dönemin ilk meclis toplant?s?nda ?BB’nin mali tablosunu kamuoyuna aç?klad?. Art?k bu ?ehrin yönetimi ile ilgili tart??malar?n son buldu?unu belirten ?mamo?lu “Ben de milletimin bana verdi?i yetkiyi ve ?effafl?k iradesini dikkate alaca??m ve belediyenin ve ba?l? ?irketlerinin tüm hesaplar?n? ?effaf bir ?ekilde milletime anlataca??m. O nedenle, yeni dönemin ilk meclisinde milletime ilk hesab? vermek için ekibimden ?BB'nin mevcut durumunun finansal foto?raf?n?n çekilmesini istedim. H?zla tamamlad?lar ve üç gün önce bana sundular. Gördü?üm manzara s?k?nt?l? ve tüyler ürpertici” dedi.
KASADA 7 M?LYON TL VARDI
?mamo?lu, göreve geldi?inde ?BB'nin kasas?nda sadece 7 milyon TL oldu?unu aç?klayarak “Buna kar??l?k müteahhitlere, ?irketlere, i?tiraklere, firmalara, ?ah?slara kasa teslim al?nd???nda 5,8 milyar TL vadesi geçmi? ve ödenmemi? borç bekliyordu. Bu 5,8 milyarl?k vadesi geçmi? borcun 1,5 milyarl?k k?sm? i?tiraklere olan borçtur. ??tirakler ödeme alamad?klar? için ta?eronlara ödeme yapam?yor. Bu ise hizmetlerde aksakl?klara neden oluyor. Hatta yap?lamama noktas?na getiriyor. Örne?in A?aç A.? ta?eronlara ödeme yapamad???ndan park ve bahçeler bak?ms?z duruma getirilmi?tir” dedi.
MAA?LAR ?Ç?N TEK KURU? BIRAKMADILAR
Normalde Temmuz ay?nda kullan?lacak olan Maliye katk? pay?n?n ?BB'ye, ülke tarihinde ilk defa, 15 gün önce yani kendileri yönetime gelmeden önce ödendi?ini aç?klayan ?mamo?lu, “Maliye’den gelen ve Temmuz ay?nda kullan?lmas? gereken 980 milyon liral?k tüm nakit bir hafta içerisinde kullan?l?p bitirilmi?. Yakla??k 1 milyar liran?n nereye ve nas?l harcand???n? elbette aç?klayaca??z. Bizden önce erken ödeme yap?l?rken, bizim i?ba??na geçti?imiz Temmuz ay?n?n ödemesi ise yap?lam?yor. Her ay?n sonunda gelen Maliye Bakanl??? pay? önden al?nd?, tamam? harcand?. Vergiler ve maa?lar için de tek bir kuru? dahi b?rak?lmad?” dedi.
YEDEK ÖDENEK 6 AYDA TÜKET?LD?
?mamo?lu, ?BB yönetiminin giderlerinin ço?unu öteledi?ini ve yüzde 60'?n? ikinci alt? aya b?rakt???n? söyleyerek “Daha da önemlisi, gider bütçesinin 1,7 Milyar TL’lik yedek ödene?inin tamam?n?n ilk alt? ayda tüketildi?ini tespit etmi? bulunuyoruz. Bugün burada do?ru ad?mlar? atmaz, gereken kararlar? almazsak, yak?n gelecekte gider bütçesinde revizyonlar yap?lmas? gerekecektir. Tasarrufla ilgili al?nm?? olan tek tedbir, ?BB'nin cari borçlar?n?n ödenmemesi olmu?. Gördü?ümüz kadar?yla ?BB'ye mal ve hizmet tedarik eden çok say?da yüklenici uzun zamand?r ödeme alamad??? için batma noktas?na getirilmi?tir” tespiti yapt?.
3.2 M?LYARLIK FARK
Büyük?ehir Belediye Meclisi’nin onaylad??? 2019 bütçesinin, gerçek gelirler ve ihtiyaçlara göre yap?lm?? bir bütçe olmad???n? belirten ?mamo?lu” Planlanan bütçeye göre gelirlerle giderler aras?nda eski parayla 3.2 katrilyon liral?k, yeni parayla 3.2 milyar liral?k fark vard?r. Paran?n, eme?in, üretimin, hak ederek kazanman?n önemini, de?erini bilen hiç kimse, kendi bütçesini bu anlay??la yapmaz. Bu, s?rt?n? merkezi hükümete yaslaman?n, sorgulanmad???n? bilmenin rahatl??? içinde haz?rlanm??, tam bir mirasyedi bütçesidir. Ne beklenen gelirler gerçekçidir, ne giderler” dedi.
7-8 M?LYARLIK FON
Bütçe yap?l?rken 7-8 milyarl?k bir fon bulunmas? öngörülmesine kar??n bu y?l içinde herhangi bir kredi ya da fon yoluyla borçlanmaya gidilmedi?ini kaydetti. Ödemelerde hiçbir gerçekçi öncelik gözetilmedi?ine dikkat çeken ?mamo?lu kasada vergi ve maa?lar için para b?rakmak yerine belediyeyle i? yapm?? ki?ilerin geçmi?e dair borçlar?n?n kapand???n? vurgulad?. ?mamo?lu, her ne kadar planlanan bütçede gelir gider fark? 3,2 milyar lira olsa da toplam gelirlerin ilk alt? ayda planlanandan 2 milyar TL daha az gerçekle?ti?inin alt?n? çizdi.
R?SK UYARISI
Bu fark?n y?l sonunda en az 4 milyara ula?aca??n? dile getiren ?mamo?lu ” 4 milyar TL'lik gelir kayb?na kar??l?k giderleri dü?ürmek amac?yla hiçbir çal??ma yap?lmam?? oldu?u için giderlerde bir gerileme olmayacak. Bu nedenle bütçe aç???m?z an itibariyle 7,2 milyar liradan az de?ildir” diye konu?tu. ?BB'nin gelirleri ve giderleri aras?ndaki fark?n 2008 krizinde bile bu kadar aç?lmad???n? ifade eden ?mamo?lu “Bir kamu kurumunun gelir ve giderleri aras?nda bu kadar büyük bir uçurum olu?ursa, o uçuruma herkesten önce vatanda?lar dü?er, dar ve sabit gelirliler dü?er. Do?acak kriz bütün ülkeyi etkiler. Yarat?lan gelir – gider uçurumu nedeniyle böyle bir riskin e?i?indeyiz” uyar?s? yapt?.
B?R AVUÇ ?NSANIN ÇIKARI…
?mamo?lu ?BB’nin gelirleri artmad??? halde giderlerinin bu kadar hesaps?z ve ölçüsüz artmas?n?n nedenlerini ?öyle anlatt?:
“Belediyedeki mevcut israf düzeninden nemalanan bir avuç insan?n ç?kar? gözetilmi?tir. Onlar?n sürekli artan talepleri kar??lanmaya çal???lm??t?r. Son y?llarda, ülkenin sürekli bir seçim atmosferi içerisinde olmas? nedeniyle, makro ekonomik gerçekleri ve dengeleri hiçe sayarak ‘seçim ekonomisi' uygulayan hükümet, bunun bedelinin önemli bir bölümünü de ?stanbul Büyük?ehir Belediyesi’ne y?km??t?r. ?BB yönetimi de, seçim zamanlar?nda mevcut hükümeti korumak istemi?, ekonomik krizi yönetemeyen hükümetin daha fazla zorlanmamas? için yükü vatanda??n s?rt?na yüklemi?tir. Hani, merkezi hükümetin deste?i olmadan belediyede nas?l i? yapacaks?n diye soruyorlar ya? Bütçeyi inceleyince, bu sorunun tam tersinin geçerli oldu?unu gördük. Bilhassa seçim zamanlar?nda hükümetin pozisyonunu gözetme çabas? yüzünden, ?stanbul Belediyesi’nin mali durumu daha da a??rla?m??t?r.”
YATIRIM DE??L BATIRIM
?mamo?lu, an itibariyle fiilen 7,2 milyar olan gelir-gider fark?n?n önceden al?nm?? kredilerin ödemesiyle birlikte ise 9,8 milyara kadar ç?kt???n? vurgulad?. ?BB'nin ka??t üstünde yat?r?m yap?yor gibi gözüktü?üne dikkat çeken ?mamo?lu “2015’ten beri belediye gelirlerinde herhangi bir art?? olmuyor ama buna ra?men yat?r?ma yönelmi?ler. Yani olmayan paray? yat?rm??lar. Sonra da yat?r?mlar?n yava? ilerlemesi, kur fark?ndan dolay? maliyetlerin katlanarak artmas?yla bütçeye çok a??r bir yük binmi?tir. Buna yat?r?m denmez, buna ‘bat?r?m' denir. ?stanbul Belediyesi istikrarl? bir biçimde bat?r?lmaktad?r” dedi.DEVLETTEN BEKLENEN GEL?R AZALDI
?BB'nin bütçe gelirlerinin yakla??k yüzde 97'sinin devlet kurumlar?ndan al?nan paylar, gayrimenkul sat?? geliri ve i?tirak karlar?ndan olu?tu?una vurgu yapan ?mamo?lu “Toplam gelirin yüzde 72'si devletten gelmektedir. ?lk 6 ayl?k sürede devletten beklenenden çok daha az gelir gelmi?tir. Yani, ilk 6 ayda devlet ?BB'ye ödemesi gereken tüm rakamlar? ödememi?tir. Ayr?ca i?tiraklerden beklenen kar paylar? da ?irket performanslar?n?n çok üzerinde öngörülmü? ve performanslar?n? art?r?c? hiçbir stratejik ad?m at?lmamas? nedeniyle karl?l?klar dibe vurmu?tur. Bütün bunlar ?BB'nin hizmetlerini aksatmas?na neden olmu?tur” diye konu?tu.
YOLUN SONU ?FLAS
?mamo?lu, ?BB'nin elindeki gayrimenkulleri satarak durumu idare etmeye çal??t???n? ifade ederek “Y?l?n ikinci yar?s?nda 1,7 milyar TL öngörülen gayrimenkul sat??? bu ekonomik kriz ortam?nda ne kadar gerçek d??? bütçe yap?ld???n?n göstergesidir. Bu yolun sonu çökü?tür, iflast?r. Günü kurtarma zihniyeti ?stanbul’un gelece?ini ipotek alt?na almaktad?r” dedi.
?mamo?lu, ?BB ?irketlerinin hem performanslar?n?n hem de karl?l?k durumlar?n?n son üç y?ld?r istikrarl? biçimde dü?tü?ünü vurgulayarak 2019 y?l?n?n ilk 6 ay?nda ?BB ?irketlerinin kendi maa?lar?n? bile ödeyemez duruma getirildi?ini söyledi.
?BB’nin finansal yap?s?n?n ciddi bir biçimde bozulmas?n?n nedenlerini ?öyle anlatt?:
“Yat?r?mlar uzun ve plans?z projelere dönü?türülmü?. Uygulanan yanl?? politikalar?n yaratt??? ekonomik kriz nedeniyle ?stanbul Belediyesi’nin gelirleri enflasyonun da üzerinde tepe taklak edilmi?tir. Hile yap?lm??, kamu maliyesinin bilinen tüm kurallar? çi?nenmi? ve korkunç bir israfa yol aç?lm??. Gerçekçi bütçe yap?lmam??, krize ve seçime ra?men gelirler ?i?irilmi? ve giderler dü?ük öngörülmü?tür. Gerçekler kar??s?nda bütçe dengeleri alt üst olmu?. Son 2 y?ld?r, elde avuçta h?zl? sat?labilecek ne varsa sat?lm??. Bütçeyi dengelemek için belediyenin elindeki gayrimenkuller de?erini bulmadan sat?lm??. Belediye ?irketleri çok kötü yönetilmi?, yönetiliyor… ?irketler istismar ediliyor ve karl?l?klar? azald??? için belediyeye kar pay? veremedikleri gibi, maa? ve vergi ödemeleri için de belediyeye muhtaç durumdalar. Ülkedeki seçim ekonomisinin bedeli ?stanbullulara ödetiliyor.”
?STANBUL'UN GELECE?? ?POTEK ALTINA ALINMI?
?mamo?lu, Aral?k sonuna kadar beklenen gelirlerin toplam?n?n 6,2 milyar lira, yap?lmas? gereken ödemelerin toplam?n?n ise 10,7 milyar lira oldu?unu kaydetti. ?stanbul'un gelece?inin, hesap vermeye yana?mayan yönetimlerce ipotek alt?na al?nd???n? vurgulayan ?mamo?lu “Mevcut 28,8 milyar TL gerçekle?mi? borcun yan? s?ra devam eden, ihalesi ve sözle?mesi yap?lm?? projelerden kaynaklanan yükümlülüklerle birlikte toplam yükümlülü?ümüz 52 Milyar TL'ye ula?maktad?r. Özetle ortada çok önemli, çok ciddi bir finansal sorun vard?r” dedi.
BORÇLANMA TALEB?
Nakit ak???n düzeltilmesi için acilen kredi bulunmas? gerekti?ini belirten ?mamo?lu gelirlerde ortaya ç?kan dü?ü? neticesinde bütçe aç???n?n 4 Milyar TL daha artt???n?, bu nedenle ortaya ç?kan toplam net borçlanma ihtiyac? 7,2 Milyar TL'ye yükseldi?ini, bu rakama kredi geri ödemeleri de eklenince gerçek borçlanma ihtiyac?n?n 9,8 Milyar TL'ye ula?t???n? vurgulad?. Hedeflerinin 9,8 milyar TL yerine 6, 5 Milyar TL'lik bir borçlanma ile bütçe hedeflerini tutturmak oldu?unu söyleyen ?mamo?lu, “Bu borçlanma ihtiyac?n?n minimum 2,2 Milyar TL'si için bu meclisten, bakiyesi için Eylül Meclisinden onay almay? planl?yoruz. ?imdiki talebimiz, bu ihtiyac?n münhas?ran oylanmas? ve kabulüdür. Gerçekte, talep etti?imiz ?ey tam olarak bir borçlanma bile de?ildir. Nakit ak??? için kredi al?p, eski borçlar?n kapat?lmas?d?r. Böylece vade uzat?lacak ve piyasan?n rahatlat?lmas? sa?lanacakt?r. Aksi taktirde, bu ?ehre ve bu belediyeye gerçekten i? yapan yüzlerce yüklenici ?irket bat?r?lm?? olacakt?r” dedi.
?SRAF VE ?ATAFATA SON
?sraf? ?atafat? tüm boyutlar?yla ortadan kald?racak ve bir tasarruf seferberli?i ba?latacaklar?n? duyuran ?mamo?lu ?BB'nin art?k d??ar?dan sat?n ald??? mal ve hizmetlerde 1’e 1 kural?n? uygulayacaklar?n? aç?klad?. ?mamo?lu “Bir mal ya da hizmetin bedeli, ticari hayat?n gerçeklerine ve kamuoyunun vicdan?na göre 1 lira ise kar??l???nda da yaln?zca 1 lira ödenecektir. Ayn? özellik ve kalitedeki mal ve hizmetlere oranla 1’e 3, 1’e 5, 1’e 15 fazla ödeme yap?lmas?na asla izin verilmeyecektir. Makam arac? saltanat?na derhal son verece?iz. Yönetimde oldu?umuz sürece, belediyemizde makam arac? saltanat? görmeyeceksiniz” dedi.
AKP:EVET DER?Z
?mamo?lu'nun sunumunun ard?ndan söz alan AKP Grup Ba?kanvekili Tevfik Göksu “ Bu kadar uzun uzun anlatman?za gerek yoktu. Bize gelip anlatsayd?n?z ‘evet' derdik. Acil ihtiyac?n?z varm?? biz borçlanma yetkisi talebinize ?imdiden evet diyoruz” aç?klamas? yapt?.