?laç Endüstrisi ??verenler Sendikas? (?E?S) Ba?kan? Nezih Barut, kur etkisi ve ham maddeye eri?imde ya?anan küresel s?k?nt?lar nedeniyle piyasada baz? ilaçlar?n bulunmas?nda s?k?nt? oldu?unu; baz? ilaçlarda da 30-35 gün olmas? gereken stok seviyelerinin 1 haftaya dü?tü?ünü söyledi.
?laç ?irketleri olarak, halk?n ilaçs?z kalmamas? için büyük çaba gösterdiklerini ve çok say?da ilac? zarar ederek piyasaya sunduklar?n? belirten Barut, ancak bu kur seviyeleri ile ilaç üretimi ve ithalat?n?n sürdürülebilir görünmedi?ini söyledi.
Barut, ?ubat ay?nda güncellenecek ilaç fiyatlar?nda en az yüzde 35-36 art??a ihtiyaç oldu?unu ifade etti.
645 ?LAÇTA SIKINTI VAR
Türkiye’de ilaç fiyatlar?, y?lda bir kez güncelleniyor. Ancak güncel euro kuru ile ilaç fiyatlar?n?n belirlenmesinde temel al?nan kur seviyesi aras?ndaki fark, özellikle kurun yükseldi?i dönemlerde ilaç tedarikinde sorunlara yol aç?yor.
?laçlar?n fiyatland?r?lmas?nda kullan?lan euro de?eri, Fiyat De?erlendirme Komisyonu taraf?ndan her y?l ?ubat ay?nda güncelleniyor. Mevcut durumda ilaçlar?n fiyatland?rmas?nda kullan?lan euro/TL kuru 4.5786 olarak kabul ediliyor. Ancak reel euro/TL kuru ?u anda 13.6 seviyelerinde bulunuyor.
Söz konusu fark, ilaç ?irketlerinin ithal etti?i ilaçlar?n yan? s?ra, Türkiye’de ürettikleri ilaçlarda kulland?klar? döviz bazl? etken madde ve hammaddeler nedeniyle zarar yazmalar?na neden oluyor.
Türk Eczac?lar? Birli?i geçti?imiz günlerde yapt??? aç?klamada, kurdaki yükseli?e ba?l? olarak piyasada 645 ilac?n bulunmas?nda s?k?nt? ya?and???n? belirtmi?ti. Türk ?laç ve T?bbi Cihaz Kurumu (T?TCK) ise söz konusu ilaçlar?n ekseriyetinde tedarik problemi bulunmad???n? aç?klam??t?.
?stanbul Eczac? Odas? Ba?kan? P?nar ?eker Özcan ise önceki gün bas?nda yer alan aç?klamalar?nda, piyasada ilaç s?k?nt?s?n?n ba? gösterdi?ini; kanser, antidepresan, tansiyon gibi ilaçlar da dahil 650’ye yak?n ilac?n ?ubatta ilaç kuruna yap?lacak zam nedeniyle bulunamad???n? söyledi.
‘ZARARINA SATIYORUZ’
Konu ile ilgili Reuters’a de?erlendirmelerde bulunan ?E?S Ba?kan? Nezih Barut, ?u anda piyasada baz? ilaçlara eri?imde s?k?nt? oldu?unu do?rulayarak, “Baz? ilaçlar?n olmad??? bir gerçek. Bu durum ithal ilaçlarda da var, burada üretti?imiz ilaçlarda da var” dedi.
Sorunun bir k?sm?n?n kurlardan, bir k?sm?n?n ise küresel olarak hammaddeye eri?im s?k?nt?s?ndan kaynakland???n? belirten Barut, “Mesela so?uk alg?nl???nda kullan?lan vitamini yurt d???ndan getirtemiyoruz. Çünkü ham madde bulam?yoruz. Bu kurlarla alakal? de?il, genelde aktif maddelerin üretiminde de s?k?nt? ya?an?yor. Bundan da ilaç yoklu?u olabiliyor” dedi.
Buna kar??n yükselen kurlar?n da çok büyük etkisi oldu?unu belirten Barut, “Baz? ilaçlar? zarar?na sat?yoruz, satmam?z gerekti?ini dü?ünüyoruz. Ama baz? ilaçlarda o kadar büyük zararlar var ki, firmalar bu zararlar? kar??layam?yor diye dü?ünüyorum. ?thal edemiyor ya da yurtd???ndan çok k?s?tl? geliyor” dedi ve ekledi:
“Baz? ürünlerde depolardaki stok seviyesi haftal?k diye duyuyorum. Normalde 30-35 gün olmas? gereken stoklar baz? ilaçlarda 1 hafta olarak görünüyor. Baz? ilaçlarda böyle bir stok s?k?nt?s? da var.”
‘ARTIK FEDAKARLIK YAPMA ?ANSIMIZ YOK’
Barut, kurlar?n artaca?? beklentisiyle eczane ve depolardan da kendilerine gelen çok yo?un bir ilaç talebi oldu?unu söyledi.
Barut ?öyle devam etti:
“Kulland???m?z kura göre bak?ld???nda, ithal ilaçlar?n tamam? zarar. Burada üretilen ilaçlara da bugünkü kurlarla bak?nca üretmek mümkün de?il. Biz bu ilaçlar? üretip de verebiliyorsak gerçekten büyük fedakarl?k yap?yoruz. Halk?m?z?n ilaçs?z kalmamas? için büyük gayret gösteriyoruz, birçok ilac? hala verebilir haldeyiz. Ama bu kurlarla sürdürülebilir de?il.”
Bugünkü kur seviyeleri göz önüne al?nd???nda ?ubat ay?nda en az yüzde 35-36 art?? gerekti?ini belirten Barut,
“?u anda bizim yapt???m?z hesaplara göre ilaç fiyatlar?na yüzde 35-36 zam al?nmas? gerekiyor. Bu bile çok dü?ük… 21 ?ubat’ta yeni fiyat uygulanacak. O zamana kadar da kurun ne olaca??n? bilmiyoruz. Art?k bizim bundan fedekarl?k yapma ?ans?m?z yok. Y?llard?r her fiyat döneminde fedekarl?k yapt?k. Art?k bundan sonra bir fedekarl?k yapma ?ans?m?z yok” diye konu?tu.
YUNAN?STAN’DA 10 EURO, TÜRK?YE’DE 1.5 EURO
Türkiye’de ilaç fiyatlar?n?n belirlenmesinde “referans fiyat” sistemi kullan?l?yor. Buna göre, ilaçlar?n fiyat?n?n belirlenmesinde Avrupa Birli?i’nde referans al?nan be? ülkedeki en dü?ük sat?? fiyat?, euro cinsinden referans kabul ediyor. Fiyat De?erlendirme Komisyonu her y?l?n ba??nda toplanarak fiyatland?rmada bir y?l boyunca kullan?lacak euro de?erini ilan ediyor.
Bu fiyatlaman?n üzerinden ilaç firmalar?n?n Sosyal Güvenlik Kurumu’na ek iskontolar da uygulad?klar?n? belirten Barut, “Avrupa’daki en ucuz ülke Yunanistan’da 10 euro olan ilaç Türkiye’de 1.5 euro. Bu ?ekilde sürdürülebilir olmas? mümkün de?il. Muhakkak birtak?m tedbirler al?nmas? gerek” diye konu?tu.
?E?S verilerine göre, Türkiye ilaç pazar? 2020 y?l?nda 47.9 milyar TL olarak gerçekle?mi?ti. Bunun 23.6 milyar liras?n? ithal ilaçlar olu?turmu?tu.
?E?S’in aralar?nda Abbott, Abdi ?brahim, Acino, Bilim ?laç, Centurion, Daiichi-Sankyo, Genveon, ?lko, Koçak Farma, Recordati, Sanofi ve Servier gibi firmalar?n yer ald??? yerli yabanc? 60’a yak?n üyesi bulunuyor.