SONKALE?ZM?R- Sa?l?k Bakanl??? Ekonomik De?erlendirmeler ve ?laç Tedarik Yönetimi Dairesi Ba?kanl???'n?n ilaç fiyatlar?na ili?kin, her y?l ?ubat ay?nda, euro kuruna göre yapt??? güncellemeye k?sa süre kala sektörde büyük bir kriz ya?an?yor. Bu y?l döviz kurundaki yüksek art?? nedeniyle fiyatlar?nda ciddi art?? beklenen ilaçlar daha ?imdiden piyasadan kayboldu.
SONKALE'ye konu?an ?zmir Eczac?lar Odas? Ba?kan? Tuncay Say?lkan, artan maliyetler nedeniyle ilaç firmalar?n?n üretimi yava?latt???n?, bunun da grip, so?uk alg?nl???, tansiyon ve kalp ilaçlar?nda temin s?k?nt?s? yaratt???n? aç?klad?.
"YÜZDE 40 ZAM BEKLENT?S? VAR"
2020'de 3 lira 80 kuru? olan, 2021'de ise 4 lira 57 kuru? olarak sabitlenen euro kurunun yakla??k 50 gün daha dikkate al?naca??n? belirten Say?lkan ?öyle konu?tu:
"?laç fiyatland?rmas? için 20-21 ?ubat gibi yeni euro kuru belli olacak. Türkiye'de eurodaki de?i?imin yüzde 60'? baz al?n?yor burada. Geçen y?l yüzde 30 civar?nda zam yap?lmas? gerekirken, son gece Cumhurba?kanl??? kararnamesi yay?nlanarak '?laca getirilecek zam yüzde 20'yi geçemez' denilmi?ti. Sabit kur da 3.80 üzerine yüzde 20 zamla 4.50 olmu?tu. Dövizdeki h?zl? yükseli?le beraber bu y?l yerli ilaç firmalar? da s?k?nt? ya?amaya ba?lad?. Cam ?i?elere, ambalaj maliyetlerine zam geldi. Hammaddelerin bir k?sm?n?n da ithal oldu?unu bildi?imiz için bir zam beklentisi art?yor. Maliyetlerin bu kadar yüksek noktaya ta??nd???, i?letme giderlerinin h?zl? yükseldi?i dönemde beklenti daha da büyük oluyor. Bu y?l ilaç firmalar? Sa?l?k Bakan?'na mektup gönderdi. '?artlar bizi zorluyor. Sorunumuzu çözecek oranda zam bekliyoruz" dediler. Yüzde 35-40 civar?nda bir zam bekliyorlar. Türkiye'de sat?lan ilaçlar?n yüzde 50'si ithal. Kalan yüzde 50'sinin yar?s? da Türkiye'de yabanc?lar taraf?ndan sat?n al?nm?? firmalar taraf?ndan üretiliyor. Yani 75-80 oran?nda yabanc? sermayenin elinde olan ve 4.50'lik euro kurundan bahsediyoruz."
"H?ÇB?R ECZACI STOKÇULUK YAPMAZ"
Sektörde ya?ad?klar? s?k?nt?lar? anlatan Say?lkan, sözlerini ?öyle sürdürdü:
“Zamm?n yap?laca?? tarih öncesi ilaç firmalar?n?n üretimi azaltmas? kaç?n?lmaz son. Eczanelerde her üç kalemden biri için 'Yok' demek durumunda kal?yoruz. K?? aylar?nda grip vakalar?n?n artt???, Covid nedeniyle insanlar?n tedirgin oldu?u süreçte bu ilaçlar?n temininde sorunlar ya??yoruz. Nöbetlerde de olmayan ilaçlarla ilgili vatanda?la tart???p çözüm bulmaya çal??t???m?z için kuyruklar olu?uyor. Bu sefer de nöbetçi say?s?n?n azl???ndan bahsedilerek ayr? bir yarg?lamaya gidiliyor. Biz '?laçlar bulunam?yor' dedi?imizde eczac?lar stok yapmaya çal???yor alg?s? oluyor. Biz bunlar? hak etmiyoruz. ?lac?n fiyat?, ne kadar zam geldi?i bizi ilgilendirmiyor. Biz sadece sa?l?kl? bir ?ekilde ilac? bulup vatanda?a ula?t?rmaya çal???yoruz. Hiçbir eczac?n?n stok yapt???na inanm?yorum. Eczanedeki tüm ilaçlara zam gelece?ini bildi?iniz bir yerde hangi ilac? ay?r?p stoklars?n?z ki. Böyle mant?ks?z bir i?i bize yak??t?rmalar?n? do?ru bulmuyorum. Zamm?n y?lda bir kez yap?lmas? bence s?k?nt?y? yaratan etkenlerden biri. Belli aral?klarla daha küçük oranlarla y?la yay?lmal?."
"CAM ???ELERE YÜZDE 28 ZAM GELD?"
Özellikle grip ?uruplar?n?n bulunmad???n? söyleyen Say?lkan sözlerini ?öyle sürdürdü:
"Baz? ?uruplar zaman zaman ç?k?yor, eczane ba??na dü?ük miktarda veriliyor. Biz, ba?vuran herkese ilac? bulmak durumunday?z. Depoda yoksa çaresiz kal?yoruz. Grip, so?uk alg?nl???, tansiyon ve kalp ilaçlar?nda zaman zaman yokluk ya?an?yor. Bunlar? günlük olarak listeleme ?ans?n?z yok. Bu hafta yok dedi?iniz ilaç pazartesi ç?kt???nda bu kez de ba?ka bir ilaç olmuyor. Sipari? vermek için ekrana döndü?ünüzde iki üç ilaçtan birini bulam?yorsunuz. ?thal firmalarla uzla?maya varmak zorunday?z. Onlar?n istedi?i kadar yüksek olmayabilir, bizim uygulanan kur da dü?ük olabilir. Ortada bir yerde bulu?up sa?l?k hizmetlerindeki sorunu çözmek laz?m. 'Ya?am?n temeli sa?l?k' diyoruz ama yat?r?m yaparken en çok tasarrufu önceledi?imiz de sa?l?k asl?nda. Yerli firmalarla konu?tu?umuzda belli hammadde giri?leri ve i?letme giderlerindeki art?? ile cam ?i?elerdeki yüzde 28'lik zamdan bahsediyorlar. Bu maliyet art??? ile beraber her bir kutuda 50 kuru?, 1 lira zarar ettiklerini söylüyorlar. Zarar eden kuruma siz 'Bo? verin zarar?, sineye çekin, üretin' deme lüksünüz yok. Eczanede oluyor bazen. Çocuk ?uruplar? 11 lira, vatanda??n üzerinde 10 lira para oluyor. Biz 'Önemli de?il' diyoruz. Ancak bir milyon, 5 milyon kutudan bahsetti?inizde kimseden böyle bir fedakarl?k bekleme ?ans?n?z yok. Ya yapm?yorlar ya da ruhsatlar? iptal olmas?n diye az üretiyorlar. ?ubat ay?ndaki zamm? bekliyorlar."