İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı ve İzmir Milletvekili Aytun Çıray, Brezilya’ya ait ve asbestli olduğu belirtilen savaş gemisinin İzmir Aliağa’ya getirilip söküm işlemi yapılacak olmasını TBMM gündemine taşıdı. Çıray, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemi ile TBMM Başkanlığı’na soru önergesi verdi.
Çıray; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 600 tondan fazla asbest ve bin 300 tona yakın zehirli kimyasal atık barındırdığı uzmanlarca belirtilen Brezilya donanmasına ait savaş gemisi Sao Paulo’nun İzmir Aliağa’da söküm işlemi yapılmasının geri dönülemez zararlara yol açacağına dikkat çekti. Başta İzmirliler olmak üzere kamuoyunda çok ciddi ve haklı kaygılar olduğunu belirten Çıray, şunları kaydetti:
“ÇOCUKLARIMIZIN VE İZMİR’İN GELECEĞİNİN ADETA KUMAR MASASINA SÜRÜLMESİNE İZİN VEREMEYİZ”
“Söz konusu geminin İzmir Aliağa’da yapılması planlanan sökümünün etkilerinin çok tehlikeli boyutta olacağı açıktır. Bu işlem yapıldığı takdirde gemideki asbest ve diğer tüm kimyasal maddelerin sadece kansere yol açmakla kalmayacağı, aynı zamanda İzmir’in ekolojisine de büyük zararlar vereceği özellikle İzmirli akademisyenler, meslek odaları, tıp doktorları, işçi ve çevre örgütleri tarafından vurgulanmaktadır. Çocuklarımızın ve İzmir’in geleceğinin adeta kumar masasına sürülmesine izin veremeyiz. Derhal bu karardan vazgeçilmelidir.
Gemiyi üreten Fransa başta olmak üzere diğer Avrupa ülkeleri ve geminin sahibi Brezilya gemiyi başlarından savmışken, dünyada bu işlemi yapan 4-5 ülkeden biri olan Türkiye’nin bu zehirli geminin sökümünü üstlenmesi, asbestli gemi sökümlerinin artık Avrupa’dan sadece Türkiye’ye mi yönlendirileceği sorusunu gündeme getirmiştir.
“KİM YALANLAR SÖYLEYEREK HALK SAĞLIĞIYLA OYNARSA GÜNÜ GELDİĞİNDE BEDELİNİ ÖDEMEKTEN KURTULAMAYACAKTIR”
Hatırlarsanız geçtiğimiz aylarda Londra’dan yola çıkan plastik atıkların dönüp dolaşıp sonunda Adana’ya, üstelik geri dönüşüm tesisi olmayan bir alana varması tam bir skandaldı. Şimdi de bakanlık onayıyla gelecek olan asbestli gemi sökümü halk sağlığımızı ve İzmir’in ekolojisini büyük bir riske atacak. Türkiye başka ülkelerin çöplüğü değildir ve olmayacaktır. Ayrıca gelecek olan Sao Paulo gemisinin ikizi olan gemi Clemenceau’da 760 ton asbest tespit edildi. Sayın bakan Sao Paulo’da 9 ton asbest var diyor. Bu 9 tonu hangi resmi verilere dayandırarak söylüyor açıklamalıdır. Bu skandal karara imza atan sorumlular aynı zamanda Anayasanın 56. Maddesini de ihlal etmektedirler. Kim yalanlar söyleyerek halk sağlığıyla oynarsa günü geldiğinde bedelini ödemekten kurtulamayacaktır.”
Çıray, Bakan Kurum’a şu soruları yöneltti:
“SAO PAULO GEMİSİNİN SÖKÜMÜNDEN HANGİ ŞİRKETLER SORUMLU OLACAKLARDIR, BU ŞİRKET YA DA ŞİRKETLER İLE İLİŞKİNİZ NEDİR?”
“Söz konusu geminin sökümü İzmir Aliağa’da yapıldığı takdirde gemi işçilerine, denize, toprağa ve tüm İzmirli vatandaşlarımızın sağlığına olumsuz etkileri hakkında bakanlığınız tarafından detaylı ve bilimsel bir çalışma yapılmış veya yaptırılmış mıdır? Bir çalışma yapıldıysa sonuçlarını kamuoyu ile paylaşır mısınız? Sao Paulo gemisinin aynı tarihlerde aynı büyüklük ve teknik özelliklerle yapılan ikizi Clemenceau’nun 2009-2010 yıllarında İngiltere’de gerçekleştirilen sökümü öncesinde yapılan analizlerde, barındırdığı asbest miktarının 760 ton olduğu tespit edilmiştir. Sao Paulo gemisinin barındırdığı asbest miktarının yalnızca 9 ton olduğunu hangi resmi analizlere veya kuruluşların raporlarına dayandırıyorsunuz? Sao Paulo gemisinin sökümünden hangi şirketler sorumlu olacaklardır ve ne kadar kazanç elde edeceklerdir? Bu şirket ya da şirketler ile ilişkiniz nedir? Avrupa’nın çöpünün büyük bölümünün geri dönüşüm için ülkemize gelmesi gibi, Avrupa’nın asbestli gemilerinin sökümü de artık Türkiye’ye mi yönlendirilmektedir? Bu konuyla ilgili ülkelerle yapılan anlaşmalar var mıdır? Konuyla ilgili açıklama yapan ve sökümün İzmir’de yapılmaması çağrısında bulunan bilim insanlarını, çevre örgütlerini, mühendislik odalarını, tıp doktorlarını ve en önemlisi İzmirli vatandaşlarımızın haklı kaygılarını dikkate alıp kamu yararı için bu sökümü iptal etmeyi düşünüyor musunuz?”