Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, 650 milyar dolarlık özel çekme hakkının (SDR) üye ülkelere tahsis edildiğini açıkladı.
IMF tarihinin en yüksek finansmanı olan bu miktar, ekonomilerin delta varyantı nedeniyle belirsizlik içerisinde olduğu bir döneme denk geldi.
Özel çekme hakları olarak bilinen rezerv varlıkların üye ülkelere gönderilmesi, 2009 yılındaki küresel mali krizden bu yana bir ilk olma özelliğini taşıyor.
IMF, dün yaptığı açıklamada, rezervlerin gelişmekte olan ülkelere kanalize edilmesine yardımcı olmak için özel araçlar kurulması gerektiğini belirtti.
TÜRKİYE’YE 6,4 MİLYAR DOLAR
Toplam 190 üye ülkeye fondaki mevcut kotaları oranında SDR tahsisi yapıldı.
En çok SDR tahsis edilen ülkeler 112,6 milyar dolarla ABD, 41,8 milyar dolarla Japonya ve 41,3 milyar dolarla Çin oldu.
Türkiye’ye ise yaklaşık 6,4 milyar dolarlık SDR tahsis edildi.
PARA GELİŞMİŞ ÜLKELERE AKTI
ABD Hazine Bakanlığı hesaplamalarına göre, 650 milyar doların yaklaşık 21 milyar dolarının düşük gelirli ülkelere, 212 milyar dolarının ise Çin hariç gelişmekte olan ülkelere gideceği belirlendi. SDR ihracında Afrika ülkelerine ayrılan pay yalnızca 33 milyar dolar oldu.
Georgieva açıklamasında gelişmiş ülkere çağrı yaparak, “İklimle ilgili zorluklarla yüzleşmek de dahil olmak üzere yapısal dönüşümde en savunmasız ülkelere yardım etmek için SDR’ler kullanılabilir” dedi.
AFGANİSTAN, VENEZUELA’YA PARA YOK
Venezeula ve Afganistan ise SDR tahsisinden yoksun kaldı. Venezuela hükümetinin bazı ülkeler tarafından resmi olarak tanınmaması gerekçe gösterilerek Maduro yönetimi mevcut tahsisin dışında tutuldu. Venezuela uzun süredir ambargolar ve ekonomik kriz nedeniyle yüksek enflasyon ve yoksullukla boğuşan ülkelerden birisi.
Afganistan’da ise Taliban’ın Kabil’in kontrolünü ele geçirmesinin ardından IMF, SDR tahsisi de dahil olmak üzere Afganistan’ın IMF kaynaklarına erişimini askıya aldı.
İç savaşın devam ettiği Yemen’e ise IMF’den yaklaşık 665 milyon dolar değerinde rezerv tahsis edildi. Ancak Husi’ler ve Suudi destekli koalisyon arasında ikiye bölünmüş olan ülkede fonun tamamı Suudi destekli koalisyonun kullanımına sunuldu. 2014’ten beri iç savaşın sürdüğü ülkede nüfusun yüzde 80’i açlıkla boğuşuyor.
Belarus’un SDR’lere erişimini sınırlamak için çağrılar yapılmış olmasına rağmen, Alexander Lukashenko hükümeti yeterli sayıda IMF üyesi tarafından reddedilmediği için hükümetin fona erişime izin verildi.
SDR NEDİR?
SDR, Uluslararası likiditeyi arttırmak için IMF tarafından yaratılan özel bir uluslararası rezerv aracıdır. IMF tarafından 1969 yılında meydana getirilmiş uluslararası bir rezerv para birimi olan SDR, aynı adı taşıyan ayrı bir departman tarafından çıkartılır.
Bu kanaldan üye ülkelere IMF’deki Normal Çekme Hakları’ndan ayrı bir dış rezerv sağlanır ve SDR’nin değeri 5 büyük uluslararası para biriminin oluşturduğu sepet kura göre belirlenir.