Küresel ham madde ve emtia fiyatlar?ndaki dü?ü?ün sürmesi beklense de içeride yüksek kur ve yüksek enflasyon nedeniyle haz?r giyim ve ayakkab?ya büyük zamlar bekleniyor.
Sözcü'den Gamze Bal'?n haberine göre yaz aylar?n?n bitip, sonbaharda yeni sezonun ba?lamas?yla ayakkab?da yurtta?a yans?yacak zamm?n en az yüzde 30 oran?nda olaca?? öngörülürken; haz?r giyim ürünlerine gelmesi beklenen zam oran? ise baz? sektör temsilcilerine göre yüzde 100’leri de a?acak.
SONBAHARDA EN AZ YÜZDE 30'LUK ZAM
Enflasyon yüzde 70’lerin üzerinde iken ayakkab?daki fiyat art??lar?n?n yüzde 25-30’larda kald???n? ifade eden Türkiye Ayakkab? Sanayicileri Derne?i Ba?kan? Berke ?çten, “Tüketici bizim maliyet ve fiyatland?rmas?n? ?u an yapt???m?z ürünleri 6-7 ay sonra raflarda görebiliyor. Fiyatland?rma geriden geldi?i için fiyat art??lar? s?n?rl? kal?yor” dedi.
“Maalesef tüketicinin fiyatlarda ciddi bir art?? ya?amak durumunda kalmas?n? bekliyoruz” diyen ?çten, “K??l?k ürünlerin ç?kmas?yla birlikte, eylül-ekim aylar?nda fiyatlarda bir art?? hissedilecektir” diye konu?tu.
?çten, yap?lacak zam oranlar?n?n ise ayakkab?dan ayakkab?ya de?i?kenlik gösterece?ini, ancak sonbaharda yap?lacak en az yüzde 30’luk zamla y?ll?k zam oran?n?n yüzde 70’leri a?aca??na i?aret etti.
TALEP EKONOM?K ÜRÜNLERE KAYDI
?çten ayr?ca, 2022’nin hareketli ba?lad???n?, özellikle ihracatta art?? yakalad?klar?n? ancak yurt içinde yurtta??n al?m gücündeki azalma nedeniyle talebin daha ekonomik ürünlere kayd???n? anlatt?.
“Sat?? adetlerimizde azalma yok ama sat?n al?nan ürünün niteli?i de?i?ti” diyen ?çten, ?öyle devam etti:
“Bu y?l daha pahal? olan yüksek segmentli deri ayakkab?lardan ziyade, daha ekonomik olan tekstil ve sentetik malzemelerden yap?lan ayakkab?larda talep art??? var.
Deri ayakkab?lar?n toplam sat??lar içindeki pay? geçen y?l yüzde 18’ler civar?ndayken bu y?l yüzde 15’lere indi. Dünyada da bu e?ilim var ama bizde daha fazla” diye konu?tu.
"BU KI? YÜZDE 130 ZAM ?A?IRTICI OLMAZ"
Türkiye Giyim Sanayicileri Derne?i (TGSD) Ba?kan? Ramazan Kaya ve Birle?mi? Markalar Derne?i (BMD) Ba?kan? Sinan Öncel ise, halihaz?rda fiyatlardaki y?ll?k zam oranlar?n?n yüzde 80’i buldu?unu; k?? aylar?nda yap?lacak zamlar?n y?ll?k bazda yüzde 100’leri a?arak yüzde 130’lar? ula?mas?n?n ?a??rt?c? olmayaca??n? dile getirdi.
Öncel, “Çünkü zor bir dönem. Kur art???na ba?l? bir fiyat art??? söz konusu. Emtia ve ham maddede dü?ü? beklesek de uluslararas? enerji maliyetlerindeki art??lar yurt içindeki maliyetlerimizi art?rmaya devam edecek. Bu k?? da ciddi girdi maliyetleriyle kar?? kar??ya kalabiliriz. Bu da nihai ürün fiyatlar?na yans?yacakt?r” diye konu?tu.
YILLIK YÜZDE 30 AZALMA VAR
TGSD Ba?kan? Ramazan Kaya, haz?r giyimde fiyatlar?n son bir y?lda ikiye katland???n?, bunun etkisiyle sat??larda y?ll?k bazda yüzde 10 ila 20 aral???nda dü?ü? ya?ad?klar?n? anlat?rken, BMD Ba?kan? Öncel ise sat?? adetlerindeki dü?ü?ün haziranda y?ll?k bazda yüzde 30’lar? buldu?unu söyledi.
Sat??lardaki bu daralman?n y?l?n ikinci 6 ay?nda da devam etmesini beklediklerini kaydeden Kaya, “Dünyada oldu?u gibi Türkiye de enflasyon ç?kmaz? içinde. Enflasyon nedeniyle hane halk?n?n ekonomik s?k?nt?da oldu?unu görüyoruz. Tüketici, cebindeki paray? daha ekonomik olarak kullanacakt?r” dedi.
SATI?LARIN YÜZDE 40-60 ARALI?I TUR?STLERE
Yurtta??n al?m gücü günden güne erirken turistlere yap?lan sat?? ise art?yor.
“Türk mü?terilerin al?m gücü dü?tükçe toplam sat??lar içinde yabanc?lar?n pay? artt?” diyen BMD Ba?kan? Öncel, “Baz? AVM’lerde turistlere yap?lan sat??larda yüzde 40, baz?lar?nda ise yüzde 60 art?? var” dedi.
Ancak Öncel’in aktard???na göre bu durum, markalar? tedirgin eden bir durum.
“Baz? markalar yabanc?lara bu kadar fazla sat?? yapmaktan endi?eli” diyen Öncel, “‘?lerleyen dönemde turist gelmezse bu sat??lar? kime yapaca??z’ endi?esi hakim” diye konu?tu.
"KAPANMALARLA KAR?I KAR?IYA KALAB?L?R?Z"
Öte yandan, TGSD Ba?kan? Ramazan Kaya, yurtta? taraf?nda durum bu iken firmalar taraf?ndaki büyük s?k?nt?lardan birinin de ‘kârs?zl?kla mücadele’ oldu?unu anlatt? ve finansmana eri?im konusundaki talepleri kar??lanmad?kça iflaslar ya?anabilece?ine i?aret etti.
“Önceden kârl?l??? konu?urken ?imdi kârs?zl??? konu?uyoruz” diyen Kaya, ?öyle devam etti:
“Firmalar neredeyse genel gideri kar??layacak etiket fiyatlar?yla hayatlar?n? devam ettirmeye çal???yorlar.
Son BDDK kararlar?yla finansmana eri?im de art?k kolay de?il. Ancak orta ve uzun vadede finansmana ihtiyac?m?z var. Maliyetlerin yan?nda önümüzdeki dönemdeki en büyük s?k?nt?, finansmana eri?im. Bu konudaki s?k?nt?lar sürerse, o zaman kapanmalarla kar?? kar??ya kalabiliriz.”