?zmir Büyük?ehir Belediyesi, insan sevgisi, ho?görü, bar??, karde?lik, do?ruluk, güzel ahlak, adalet, kad?n-erkek e?itli?i gibi ö?retileriyle dünyaya mal olmu? Hac? Bekta? Veli’yi ve felsefesini Bornova A??k Veysel Rekreasyon Alan?’nda ölümsüzle?tirdi. 2021 y?l?nda UNESCO taraf?ndan Hac? Bekta? Veli y?l? ilan edilmesi üzerine geli?tirilen proje kapsam?nda, Alevi Bekta?i inanc?nda insan-? kâmil olma yolundaki “4 Kap? 40 Makam” ö?retisi heykelde hayat buldu. Heykelin aç?l?? törenine ?zmir Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tunç Soyer, Hac?bekta? Belediye Ba?kan? Arif Yolda? Alt?ok, Alevi Bekta?i Federasyonu Genel Ba?kan? Mustafa Aslan, Alevi Bekta?i dernek temsilcileri, sivil toplum kurulu?u temsilcileri ve çok say?da yurtta? kat?ld?.
Deyi?ler ve Gülbank e?li?inde aç?ld?
Aç?l?? töreni ?zmir Büyük?ehir Belediyesi Kültür Sanat Dairesi Ba?kanl???’n?n Türk Halk Müzi?i sanatç?lar?n?n seslendirdi?i deyi?lerle ba?lad?. Deyi?lerin ard?ndan Alevi dedesi H?d?r Gül, heykel aç?l??? öncesi Gülbank duas?n? okudu. Ard?ndan heykel düzenlemesinin mimar? Esen Keçecio?lu ise projenin detaylar?n? ve simgelerini anlatt?.
“Bizim topraklar?m?z diyebiliyorsak Hac? Bekta? Velilerin etkisi büyüktür”
Aç?l?? töreninde konu?an Ba?kan Tunç Soyer, “Hac? Bekta? Veli, Anadolu kültürünün en k?ymetli dü?ünürlerinden, en büyük bilgelerinden biridir. Bugün bu topraklara bizim topraklar?m?z diyebiliyorsak, Hac? Bekta? Velilerin bunda etkisi büyüktür. Bekta?ilik ö?retisi sadece kendi ça??na hitap etmez. Bütün ça?lar? ve halklar? kapsar. Bu ö?reti, sava? yerine bar???, dü?manl?k yerine dostlu?u, cehalet yerine ak?l ve bilgiyi, kin yerine sevgiyi ve ho?görüyü telkin eder” ?eklinde konu?tu.
“?zmir’de ‘varl???n birli?ine’ bir alan aç?yor”
Ba?kan Soyer, “?zmir’de, bu ö?retiyi tarifleyen bir an?t yapmak üzere çal??malar?m?za ba?lam??t?k. 4 kap? 40 makam ö?retisinden ald???m?z ilhamla tasarlanan bu an?t, insan olman?n erdemlerine, kadim Anadolu kültürüne, burada, A??k Veysel Rekreasyon Alan?’nda yer veriyor. Bu an?t, çokluk içinde birlik, birlik içinde çoklu?un kenti ?zmir’de ‘varl???n birli?ine’ bir alan aç?yor. Buradaki her bir kap? 10’ar makamdan olu?uyor. Bu 4 kap? ve 40 makam kâmil insan olman?n a?amalar?n? ve zorlu?unu gösteriyor. An?t?n ortas?nda yer alan güvercin ise Hac? Bekta? Veli’nin bizatihi kendisini temsil ediyor. Kamil insan nefsini, ruhunu terbiye edebilmi?, ya?am?n? iyiye, do?ruya ve güzele adam?? ki?idir. Bu an?t?n kâmil insan olma yolunda herkese yol göstermesi dile?iyle” diye konu?tu.
Ba?kan Soyer, konu?mas?n? rekreasyon alan?na ad?n? veren halk ozan? A??k Veysel’in “Hac? Bekta?” adl? ?iirinin, “Sana yalvar?yor Veysel biçare, Yine senden olur her derde çare, Bir arzuhal sundum gani Hünkâre, Keremin ihsan?n bol Hac? Bekta?” dizelerini okuyarak son verdi.
“Aya?a kalkacaksan hizmet için kalk”
Hac?bekta? Belediye Ba?kan? Arif Yolda? Alt?ok, “Ela gözlü Pir’im geldi duyan gelsin i?te meydan. 4 kap?y? 40 makam? bilen gelsin i?te meydan. Hünkar?m?z 13’üncü yüzy?lda Hac?bekta?’a geldi?inde insanlar? bir araya getirmenin yolunun sevgiden geçti?ini biliyordu. Her ?eyin özünde insan? aram??t?r. ?nsanlar? ayr??t?rmay?p, bir araya getirmi?; insan? merkeze koyan 4 kap? 40 makam ö?retisinde dinler, diller, ?rklar, cinsiyetler aras?nda köprüler kurmu?tur. Hac? Bekta? Veli’nin 700 y?l önce harc?n? insanla kard??? 4 kap? 40 makam ö?retisi dünyan?n dört bir yan?nda meyvelerini vermi?tir. Hac? Bekta? Veli’nin ‘Aya?a kalkacaksan hizmet için kalk’ anlay???nda insana hizmeti temel esas alan bu güzel ve anlaml? aç?l?? için ba?kan?m?za te?ekkür ediyorum” ifadelerini kulland?.
“Umar?m ?zmir Türkiye’yi yönetenlere ???k olur”
Alevi Bekta?i Federasyonu Genel Ba?kan? Mustafa Aslan ise, “Ülkenin gerçekten Hac? Bekta? bar???na, karde?li?ine ihtiyaç duydu?u bir dönemden geçiyoruz. Hepimizin özlemi bar?? ve karde?lik. Ülkede insanlar?n etnik kimli?inden inançlar?ndan dolay? ötekile?tirildi?i, yok say?ld??? bir dönemde, ülke yönetenlerin bu bar?? ve sevgiye dü?manl???ndan Hac? ve Bekta?’?n aslan ve ceylana bile tahammül olmayan bir dönemde, bir yerel yöneticinin bu bar???, sevgiyi, karde?li?i dünyan?n dört bir yan?na yayan Hünkar’?n dü?üncesini burada eser haline getirdi?i için Tunç Soyer’e te?ekkür ediyorum. Bizim böyle yöneticilere ihtiyac?m?z var. Umar?m ?zmir Türkiye’yi yönetenlere ???k olur” dedi.
Konu?malar?n ard?ndan heykel alk??lar e?li?inde aç?ld?. Her kö?esinde ayr? bir anlam ve ö?reti ta??yan heykel düzenlemesini yak?ndan inceleyen Ba?kan Soyer, heykelin mimar? Esen Keçecio?lu’na te?ekkür etti.
Ziyaretçi d??arda tutan de?il içine alan eser
Heykel düzenlemesi, Hac? Bekta? Veli’nin kâmil insan olma yolunda geçece?i “4 kap?y?” içeriyor. Düzenleme ziyaretçiyi d???nda tutmaz, içine al?r. T?pk? “ziyaret” ritüellerinde oldu?u gibi, ziyaretçi salt izleyici de?ildir. Meydan?n manas?na dâhil olur; kap?lar?n etraf?nda dola?abilir, içinden geçebilir, bir kap?dan ötekine yol alabilir. Her bir makam?n hakk?n? vererek bir kap?dan geçmek zordur. Kap?lar, bu zorlu?u, bu sanc?l? yolculu?u ifade etmek üzere k?rm?z?d?r. K?rm?z?, ate?i, Hak a?k?na yanman?n alevini simgeler. K?rm?z? Alevilikte Hz. Ali’nin de rengidir. Kap?lar?n ve makamlar?n sonu ise Beyaz Güvercin’e ç?kar. Heykele ?eklini ve ruhunu veren güvercin, Anadolu’ya geli?inden ilham alm??t?r. Güvercinin beyaz rengi, velilerin giydi?i velayet h?rkas?n?n da rengidir. Bar???, iyi niyeti, ho?görüyü, mazlumlu?u, ayn? zamanda ruhun özgürlü?ünü simgeler. Heykelin tasar?m?nda “güvercin” imgesi; enerjik, güçlü, duru ve yumu?akt?r. Yollar?n bulu?ma noktas?nda, meydan?n oda??nda yer al?r. Heykel düzenlemesinin önemli bir parças? olan siyah bazalt ta?lar?yla dö?enmi? yollar, ziyaretçiyi kap?lardan geçerek meydana ve Hac? Bekta?'?n güvercin olarak simgelendi?i merkeze ula?t?r?r. Alevili?in “yol bir, sürek bin bir” felsefesinde oldu?u gibi, burada da maksada her bir ziyaretçi farkl? bir sürek izleyerek ula?abilir. E?ik, dört kap?n?n da s?n?r?n? çizer. E?i?in d??? ?eriatt?r; tarikat, marifet ve hakikat kap?lar? ise e?ikten içeridir. Meydan düzenlemesinde e?ikler, yola ve dört kap?ya, zahirden bat?na geçi?in simgesi olarak dü?ünüldü.