Sa?l?k Bakanl??? Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Af?in Emre Kay?pmaz, AA muhabirine yapt??? aç?klamada, Kovid-19'a sebep olan ve damlac?k yoluyla yay?lan "SARS-CoV2" virüsünün ana bula?ma ?eklinin solunum yolu oldu?unu hat?rlatt?.
Virüs bula??nda farkl? kaynaklar?n etkili olup olmad???na ili?kin bilgi veren Kay?pmaz, "ABD Hastal?k Kontrol ve Korunma Merkezince (CDC) göz arac?l???yla bir bula?man?n dü?ük ihtimalle de olsa mümkün olabilece?i ama bula?mada ana yolun solunum sistemi oldu?unu vurguland?." dedi.
Kay?pmaz, virüslü bir yüzeye temas eden bir ki?inin ellerini yüzüne ve gözlerine götürmesi sonucunda bula??n söz konusu olabildi?inin bilimsel çal??malarla gösterildi?ini belirtti.
Gözde k?zar?kl???n Kovid-19 belirtilerinden olabildi?ini ifade eden Kay?pmaz, ?unlar? kaydetti:
"Ayr?ca bir ba?ka çal??mada gözya??nda art???n ve çapaklanman?n da belirtiler aras?nda olabilece?i gösterildi. Virüsün kayna?? olan Çin'in Hubei eyaletinden yay?nlanan bir çal??mada yaln?zca bir hastan?n ilk belirtisinin göz kapaklar?n?n içini ve gözlerin beyaz bölgesini kaplayan zar olan konjonktivan?n iltihab? (konjonktivit) oldu?u belirtildi.
RWTH Aachen Üniversitesi'nde 18 Kovid-19 hastas? üzerinde yap?lan bir ba?ka çal??mada ise hastalardan 5'inin (yüzde 28) gözya??nda PCR testi ile koronavirüs RNA's? saptand?. Ayr?ca Milano'da gerçekle?tirilen SERPICO-19 çal??mas?nda Kovid-19'un retinay? da etkileyebilece?i sonucuna var?ld?. Retinadaki etkilenmenin ço?unun da retinan?n damar sisteminden kaynakland??? belirtilmi?tir. Bu nedenle, hasta ki?ilerin gözya??na veya gözya??n?n silindi?i mendil ve peçeteye dokunulmamal?."
Doç. Dr. Kay?pmaz, sa?l???n korunmas? için tedbirli olunmas? gerekti?ini belirterek, "?ster Kovid-19 ister grip isterse sa?l?kl? bir ki?inin, gözya??, kan, balgam gibi vücut s?v?lar? ile vücut s?v?lar?n?n temas etti?i peçete, mendil gibi ürünlerle de temastan kaç?n?lmal?." uyar?s?nda bulundu.
LENS KULLANANLARA V?RÜSÜN BULA?MA ?HT?MAL?
Kay?pmaz, ara?t?rma sonuçlar?na ili?kin, "Bu çal??malar bize göz korumas? bilincinin artt?r?lmas? gerekti?ini göstermektedir. Maske takmak, ellerin s?k s?k yüze ve göze götürülmesini de engellemektedir." de?erlendirmesini yapt?.
Acil sa?l?k çal??anlar? olarak özellikle yüksek damlac?k olu?turan i?lemlerde gözlük kullan?ld???n? an?msatan Kay?pmaz, herkesin maskeyi do?ru takmas?, s?k s?k ellerini y?kamas?, ellerin yüz ve gözlere temas?ndan kaç?nmas? gerekti?ini vurgulad?.
Kay?pmaz, lens kullananlar için de uyar?larda bulunarak, "Kontakt lens kullananlara Kovid-19'a sebep olan virüsün bula?ma ihtimalinin gözlük kullananlardan daha fazla oldu?una dair bir kan?t ?u anda yok. Bununla birlikte kontakt lens kullanan ki?iler, güvenli kontakt lens kullan?m kurallar?na ve el y?kama ba?ta olmak üzere temizlik kurallar?na dikkat etmeyi sürdürmeli." dedi.
Kan ile bula?a ili?kin de Kay?pmaz, Kovid-19 virüsünün kanda nadir olarak görüldü?ünü, kan nakliyle bula?t???na dair bir kan?t ortaya konamad???n? bildirdi.
Kay?pmaz, "E?er sa?l?k çal??an? de?ilseniz, ki?isel koruyucu donan?m?n?z yoksa Kovid-19 hastas?yla ve onun vücut s?v?lar?yla temas etmeniz uygun de?il." diye konu?tu.