BBC'nin haberine göre Google, Kaliforniya merkezli Silikon Vadisinden yönetilen Android Deprem Uyar?lar? (AEA) sisteminin hatalar?n? itiraf etti.
Google, BBC’ye yapt??? aç?klamada, ?ubat 2023’te Kahramanmara? merkezli depremler s?ras?nda AEA'nin hatal? çal??t???n? tespit ettiklerini bildirdi.
Buna göre sistem, merkez üssüne 98 mil (157 kilometre) mesafede yakla??k 10 milyon ki?iye depreme kar?? en yüksek seviye uyar? göndermeliydi. Ancak AEA o gün aktif olmas?na kar??n, tasarland??? ölçekte hizmet veremedi ve "büyüklüklerini hafife ald???" depremlere kar?? kullan?c?lar? uyaramad?.
YANLI?, HATALI TAHM?N VE UYARILAR
Anl?k büyüklük ölçe?i kullanan AEA, gerçek büyüklü?ü 7,7 olan 6 ?ubat'taki ilk depremin büyüklü?ünü 4,5-4,9 aras?nda tahmin edebildi.
Böylelikle sistem ilki yerel saatle 04.17'de meydana gelen 7,7 büyüklü?ündeki deprem için yaln?zca 469 "harekete geç" uyar?s? gönderdi. Yakla??k 500 bin ki?iye ise "hafif sars?nt?" için tasarlanan ve kullan?c?lar? belirgin ?ekilde uyarmayan "dü?ük seviyeli bir uyar?" gönderilebildi.
Ayn? gün ikinci deprem sonras? bu kez 8 bin 158 telefona "harekete geç" ve yakla??k 4 milyon kullan?c?ya da "fark?nda ol" uyar?lar? gönderildi.
Ancak, ula?t???nda güvenlik aç?s?ndan yakla??k 35 saniye kazand?rabilen bu bildirimler, sistemdeki hatalar nedeniyle bölgedeki kullan?c?lar? etkili ?ekilde uyaramad?.
"S?STEM? GEL??T?R?YORUZ"
Google, yapt??? aç?klamada her deprem erken uyar? sisteminin benzer zorluklarla kar??la?t???n? savunarak, algoritmalar?n büyük ?iddetteki depremlere göre ayarlanmas?n?n teknik olarak karma??k oldu?una dikkati çekti.
Google'dan bir yetkili de aç?klamas?nda "Her depremde ö?rendiklerimize dayanarak sistemi geli?tirmeye devam ediyoruz." ifadesini kulland?.
HATAYI SAPTAMAK
ABD merkezli Colorado Madencilik Okulundan (Colorado School of Mines) Elizabeth Reddy, sistem hatas?n? saptaman?n iki y?ldan fazla sürmesini "endi?e verici" olarak niteledi.
Reddy, "Çok üzgünüm. Küçük bir olaydan bahsetmiyoruz, insanlar öldü ve bu uyar?n?n istedi?imiz gibi bir performans gösterdi?ini göremedik." dedi."
Google ara?t?rmac?lar?na göre, olay sonras? deprem analiz sistemi daha iyi ?ekilde geli?tirildi ve halihaz?rda AEA 98 ülkede uyar?lar?n? sürdürüyor.
Kaliforniya merkezli ?irket, Türkiye'de mevcut ak?ll? telefonlar?n yüzde 70'inden fazlas?n? olu?turan Android cihazlarda AEA'n?n çal??t???n? tahmin ediyor.
DEPREMLER
Türkiye, 2 y?l önce "asr?n felaketi" olarak nitelenen Kahramanmara? merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklü?ündeki depremlerin ac?s?yla sars?ld?.
53 bin 537 ki?inin hayat?n? kaybetti?i, 107 bin 213 ki?inin yaraland??? depremlerde 14 milyon vatanda? etkilenmi? ve ülkede 7 gün milli yas ilan edilmi?ti.