Gediz Nehri'nin on binlerce y?lda ta??d??? alüvyonlar?n ?zmir Körfezi'nde birikmesiyle olu?an Gediz Deltas?, 40 bin hektarl?k yüzölçümü ile Do?u Akdeniz'in en büyük deltalar?ndan biri olma özelli?ini ta??yor.
Ramsar Alan?, Yaban Hayat? Koruma Sahas? ve Do?al Sit Alanlar? Koruma statülerini ta??yan ve UNESCO Dünya Do?a Miras? ilan edilmesi için ba?vuru yap?lan Gediz Deltas?, halen yakla??k 300 ku? türüne ev sahipli?i yap?yor.
Türkiye'de all? turna olarak da bilinen flamingolar?n iki üreme sahas?ndan biri olan bölge, her mevsim çok say?da su ku?una yuva oluyor.
Her y?l birçok ülkede gerçekle?tirilen 2020 y?l? K?? Ortas? Su Ku?u Say?m? (KOSKS) kapsam?nda Do?a Koruma ve Milli Parklar ?u Müdürlü?ü koordinasyonunda sivil toplum kurulu?u üyeleri ve gönüllü ku? gözlemcilerinin de kat?l?m?yla Gediz Deltas?'nda da çal??ma yap?ld?.
Belirlenen noktalarda teleskop ve dürbünle görü? alanlardaki ku?lar? tek tek veya gruplar halinde sayan uzmanlar, buradaki de?erlendirmelerin ard?ndan bir sonraki noktaya hareket ediyor.
Ekipler, bölgede nadir olarak rastlan?lan türlerden Hazar mart?s?n? tek birey olarak gözlemledi.
Do?a Koruma ve Milli Parklar 4. Bölge Müdürlü?ü sorumluluk sahas?ndaki 24 sulak alanda yürütülen ve 1 ay sürecek k?? ortas? su ku?u say?m?nda tespit edilecek ku? say?lar? daha sonra ilgililerle payla??lacak.
Bir alanda say?m ayn? gün tamamlanmak zorunda
?zmir Ku? Cenneti Saha Sorumlu Mühendisi Celal Murat Aslanapa, AA muhabirine, k??layan su ku?lar? türleri hakk?nda popülasyon büyüklü?ü ve de?i?imi ile alanlar?n?n tehdit unsurlar?n? belirlemek, elde edilen bilgilerin payla??larak alanlar? ve türleri korumak amac?yla K?? Ortas? Su Ku?u say?mlar?n?n yap?ld???n? aktard?.
Her y?l 15 Ocak-15 ?ubat'ta Avrupa ülkeleriyle ayn? zamanda yap?lan bu çal??man?n, biyoçe?itlili?in izlenmesi için önemli bir araç olarak tüm dünyada kabul gördü?ünü ifade eden Aslanapa, Türkiye'de ilk su ku?u say?mlar?n?n 1967 y?l?nda gerçekle?tirildi?ini, 2004'ten sonra ise her y?l yap?lmaya ba?land???n? anlatt?.
Gediz Deltas?'n?n ku? türleri aç?s?ndan çok önemli bir yere sahip oldu?unu ve bu kapsamda titizlikle çal??ma yürüttüklerini vurgulayan Celal Murat Aslanapa, ?unlar? kaydetti:
"Say?mlar koordinemizde su ku?u tan?mlama konusunda uzman olan ku? gözlem topluluklar? ve gönüllü say?m ekipleri taraf?ndan yap?lmakta, sonuçlar? ülke genelinde toplanmaktad?r. Say?m sonuçlar? dünya ölçe?inde Uluslararas? Sulak Alanlar Kurumu ve Dünya Ku?lar? Koruma Kurumu ile payla??lmaktad?r. Her say?m ekibinde uzman ku? gözlemcisi ve ona yard?mc? yaz?c? ile gözlemci bulunmaktad?r. Her say?m ekibinin, sabahtan ba?layarak ak?ama kadar bitirmek zorunda oldu?u say?m noktalar? vard?r. Her say?m noktas?na gelindi?inde teleskop ve dürbünle görü? alan?ndaki tüm su ku?lar? tek tek veya gruplar halinde say?l?r ve bir sonraki noktaya hareket edilir. Ku?lar, gruplar?n yo?unlu?una ve grup içerisindeki tür çe?itlili?ine göre tek tek say?labilir. Büyük gruplar?n say?lmas? için bir ba?ka yöntemse 5'er, 10'ar, 20'?er bireylik gruplar halinde say?m?n yap?lmas?d?r. Bir sulak alandaki say?m, en çok bir günde tamamlan?r. Ku?lar?n gece hareketleri, say?m? farkl? günlerde yapmay? geçersiz k?lmaktad?r. Amaç alandaki say?mlar? detayl? ama en h?zl? ?ekilde bitirmek."
"K??layan su ku?lar?n?n say?s? ortalama 70-80 bin aras?nda"
Do?a Koruma ve Milli Parklar ?zmir ?ube Müdürü Hakan Özdur da Gediz Deltas?'n?n 1998 y?l?nda, nesli tehlike alt?nda olan su ku?lar?na ya?ama ve üreme alanlar? sa?layan habitat çe?itlili?i ile alanda ya?ayan su ku?u say?s?n?n yüksek olmas? nedeniyle Uluslararas? Ramsar Sözle?mesi kapsam?na dahil edildi?ini belirtti.
Buradaki Homa Dalyan?'n?n 1982 y?l?ndan itibaren Yaban Hayat? Koruma Sahas? statüsünde oldu?unu ve deltan?n ayn? zamanda Arkeolojik Sit Alan? ilan edildi?ini hat?rlatan Özdur, bu anlamda Gediz Deltas?'n?n çok önemli bir yer oldu?unu aktard?.
Hakan Özdur, bu y?l ki ku? say?m?n? da titizlikle yürüttüklerini ifade ederek, ?öyle konu?tu:
"Alanda bu zamana kadar 300 farkl? ku? türü gözlemlendi. Bu ku?lardan tepeli pelikan, bozk?r delicesi, Sibirya kaz? ve boz kiraz ku?u türleri nesli dünya ölçe?inde tehlike alt?nda olan türlerdir. K?? aylar?nda ördek türleri de dahil olmak üzere alanda k??layan su ku?lar?n?n say?s? ortalama 70-80 bin aras?nda. Deltada 2020 y?l? KOSK say?mlar?nda 60 tür ve 64 bin 325 birey ku? say?lm??t?. Bu y?l da ayn? ?ekilde çal??mam?z? yapt?k."