Do?a Derne?i Biyoçe?itlilik Ara?t?rma Koordinatörü ?afak Arslan, Ankara'da 2002'de kurulan ve ?imdiki merkezi ?zmir Seferihisar olan ulusal sivil toplum kurulu?unun, 2 y?ld?r Gediz Deltas? sulak alan?nda kapsaml? biyoçe?itlilik ara?t?rma çal??malar? yürüttü?ünü söyledi. Arslan, flamingo ve tepeli pelikan yuvalar?yla ilgili ara?t?rmalar?nda 2 türün de üreme alanlar?nda azalma gördüklerini dile getirdi. '2022 y?l? Gediz Deltas? Biyoçe?itlilik Ara?t?rmalar? ve Fark?ndal?k Çal??malar?'n? Do?a Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlü?ü ve ?zmir Büyük?ehir Belediyesi'nin destekleriyle tamamlad?klar?n? belirten Arslan, bu sene Gediz Deltas?'nda toplam 93 gün saha ve fark?ndal?k çal??mas? yapt?klar?n? anlatt?.
Ku?lar? izleyerek ekosistemdeki de?i?im ve tehditleri incelediklerini de kaydeden ?afak Arslan, "Ku?lar o bölgede rahatl?kla ya?am?n? devam ettiriyorsa ekosistemde sa?l?kl? giden bir döngü var demektir. Ancak bunun tam tersi durumlarda o bölgede kötüye giden bir durum söz konusudur. Gediz Deltas?'nda yapt???m?z ara?t?rma ve geli?tirme çal??malar?n? son 2 y?lda art?rd?k. Ku? izleme çal??malar? gerçekle?tirdik. Flamingo ve tepeli pelikanlar için yuva say?lar?n? belirledik. Ku? gözlem yürüyü?leri yapt?k. 300'ü a?k?n ö?renci ve 30'dan fazla e?itmene ula?t?k. Ayn? zamanda orta ve büyük memeli yaban hayvanlar?n? tespit ederek bunlar?n yo?un olarak kulland??? alanlar? belirledik. Çal??mam?z Türkiye'deki di?er sulak alanlara da örnek olabilir" dedi.
YAPILA?MA BASKISI VE K?RL?L?K
Sulak alanlar?n di?er do?al alanlar gibi farkl? biyoçe?itlilik zenginli?ine sahip oldu?unu vurgulayan ?afak Arslan, tatl? ve tuzlu suyun birbirine kar??t??? delta ekosisteminin farkl? habitatlar? da bir arada bar?nd?rd???na dikkat çekti. Farkl? ku? türlerinin y?l?n hangi döneminde geldi?ini, göç s?ras?nda hangi ku? türlerinin konaklad???n? gözlemlediklerini aktaran Arslan, "Geçmi?ten gelen verileri güncelledik. Deltada yap?la?ma bask?s? ve kirlilik var. Ava kapal? olmas?na ra?men kaçak avc?l?k söz konusu. Bunlar?n önüne geçmek için her noktada ne kadar canl? var bunlar? bilmeliyiz. Flamingo ve tepeli pelikan yuvalar?yla ilgili yapt???m?z ara?t?rmada bu iki türün üreme alanlar?nda azalma gördük. Bunun birinci sebebi flamingolarda adalar?n erozyona u?ramas? ikinci sebebi ise flamingolar?n e?leyerek biriktirdikleri topraklar nedeniyle yuvalar?n büyümesiyle daha az flamingo yuvas?n?n belli yüzey alan?nda yerle?iyor olmas?. 2021 y?l?nda 13 bin 750, 2022 y?l?nda ise 10 bin 124 flamingo yuvas? say?lm??t?r. 2017 y?l?ndan sonra flamingolar?n yuva say?s?nda büyük dü?ü? görülmektedir. Tepeli pelikanlarda ise insan bask?s?n? net olarak görebiliyoruz. Özellikle Gediz Deltas? içerisinde bulunan tepeli pelikan yuvalar?ndaki azal???n ilk sebebi insan bask?s?d?r. Tepeli pelikanlar bu bask?dan dolay? alanlar?n? terk ederek deltan?n farkl? noktalar?nda üremeye ba?lad?lar. Say?lar? azald?. Geçti?imiz y?llarda yapt???m?z çal??malarda çift say?s?n?n 120 iken bu y?l 80 çifte dü?tü?ünü gördük" diye konu?tu.
'UNESCO DÜNYA DO?A M?RASI' HAZIRLI?I
Gediz Deltas? için belirledikleri tehditlerin bir an önce azalt?l?p, alandan ç?kar?lmas? için rapor haz?rlad?klar?n? söyleyen ?afak Arslan, hasar görmü? alanlarda restorasyon ve rehabilitasyon çal??mas? yap?labilece?ine dikkat çekti. Deltan?n belirli noktalar?nda gerekli restorasyonlar yap?l?p, alanda iyile?menin sa?lanabilece?ini belirten Arslan, "?zmir gibi metropol bir kentin yap?la?ma maksad?yla deltaya do?ru kaymas? büyük bir risktir. Özellikle bizim 'Güney Gediz' diye bahsetti?imiz ?ehirle iç içe olan bölgenin yap?la?maya aç?lmas? da tehdit olu?turuyor. Bununla ilgili ?zmir Büyük?ehir Belediyesi ve ilgili kurumlar önlemler al?yor. Biyoçe?itlili?i kaybetmememiz için restorasyon çal??malar?n?n yap?lmas?n? ve ilerleyen zamanlarda tehditle kar?? kar??ya kalmamas?n? istiyoruz" dedi.
?afak Arslan, son olarak 2019'dan beri kampanya yürüttüklerini söyleyerek Gediz Deltas?'n?n 'UNESCO dünya do?a miras?' ilan edilmesi için haz?rlad?klar? bütün verileri altl?k olarak sunacaklar?n? kaydetti.