Türkiye Ziraat Odalar? Birli?i (TZOB) Genel Ba?kan? ?emsi Bayraktar, gübre fiyatlar?ndaki astronomik fiyat art??lar?na önlem al?nmazsa tar?msal üretimin dü?ece?ine, bunun da enflasyon olarak yans?yaca??na dikkat çekti.
Son bir y?lda DAP gübresinin yüzde 146, amonyum sülfat gübresinin yüzde 157 zamland??? bilgisin veren Bayraktar,
“Gübredeki art??lara bir de tar?msal kurakl?k eklenince verimde ve üretimde sert dü?ü?ler görülecek. Üretimi dü?en üreticimiz zarar edecek, ürün fiyatlar?nda art?? olacak, tüketiciler de yüksek fiyattan ürün tüketmek zorunda kalacak. Bu da ülke ekonomisine daha yüksek enflasyon olarak geri dönecektir” dedi.
AC?L ÖNLEM ÇA?RISI
Bayraktar, gübre sektörünün ithalat ba??ml?l???ndan kurtulamad??? sürece gübrenin ucuzlamayaca??n?n alt?n? çizerek ‘acil önlem’ ça?r?s?nda bulundu.
Devletin 2005’te gübre sektöründen çekildi?ini an?msatan Bayraktar, “Üretim büyük oranda 7 firma taraf?ndan yap?l?yor. Sektör temsilcileri, pazar?n büyük bir k?sm?n?n da 6 veya 7 firman?n kontrolünde oldu?una dikkat çekiyor” dedi.
Yerli üretimin gübre tüketimindeki pay?n?n yakla??k yüzde 65 oldu?unu, geriye kalan yüzde 35'lik pay?n ithalat yoluyla kar??land???n? belirten Bayraktar, “Ancak yerli üretim ham madde aç?s?ndan yüzde 80-85 oran?nda d??a ba??ml?. Dolay?s?yla son y?llara ait bu verilere göre gübrede d??a ba??ml?l?k oran? gerçekte yüzde 87 dolay?nda” dedi.
Bayraktar, ?u taleplerde bulundu: “Destek verilmeyen karma yem ve bitki koruma ürünlerine destek getirilmeli, tar?msal sulamada kullan?lan elektrikte vergi ve fonlar kald?r?lmal? fiyatta dü?ü? sa?lanmal? ve sertifikal? tohumluk deste?i art?r?lmal?.”
‘Ç?FTÇ? END??EL?, ÖNÜNÜ GÖREM?YOR’
Bayraktar’?n aktard???na göre, çiftçinin gübre kullan?m? zaten yetersiz. 3.5 milyon ton civar?nda potansiyel ihtiyaç varken üretici ancak 2.2 milyon ton gübre kullanabiliyor.
Son zamlarla birlikte var olan yetersiz gübre kullan?m?n?n daha da dü?ecek olmas? riskine vurgu yapan Bayraktar, “Yeterli gübre kullan?lamamas? sonucu, üretim dü?üklü?ü sebebiyle yeterli arz sa?lanamayacakt?r” dedi.
Yeni üretim sezonuna haz?rlanan ve kurakl?k endi?esi ta??yan üreticilerin önünü göremedi?ine vurgu yapan Bayraktar,
“Kurakl?ktan dolay? rekolte kay?plar? ya?ayan, geliri azalan ve borcunu borçla kapat?p yeni kredi alamayan çiftçi bu fiyatlarla gübre alamaz ve gübre kullanamazsa verimde ve kalitede kay?plar meydana gelecek, bitkisel üretim dü?ecek, bu üretimi hammadde olarak kullanan hayvanc?l?k sektörü de bundan darbe yiyecektir” diye konu?tu.
‘?THALATÇIYI DA VURACAK’
Bayraktar, ?öyle devam etti: “Yurt d??? fiyatlar?n?n ve döviz kurlar?n?n yüksekli?i bahane edilerek üreticiye yüksek fiyatla gübre satmak, dü?en talep nedeniyle gübre ithalatç?lar?n? ve üreticilerini de vuracakt?r. Bu nedenle ithalatç? ve üreticiler de ellerini ta??n alt?na sokmal?d?r.
Üretimi devam ettirebilmek için devletimizin de en k?sa sürede tar?msal girdi fiyatlar?n? dü?ürecek tedbirleri almas? an itibar?yla en önemli konular?n ba??nda geliyor.”
TARLA ?LE MARKET ARASINDA F?YAT FARKI 3.5 KAT
Öte yandan Bayraktar, eylül ay?nda üretici ve market aras?ndaki fiyat fark?n?n 3 buçuk kata ula?t???n? bildirdi.
Bayraktar, kuru so?an?n 3.5 kat, maydanoz ve elman?n 3.4 kat, limonun 3.3 kat, ye?il fasulyenin 3.1 kat, kuru üzüm ve marulun 2.7 kat, sütün 2.6 kat fazlaya tüketiciye sat?ld???n? vurgulad?.
Üreticide 62 kuru? olan kuru so?an?n markette 2 liraya, 66 kuru? olan maydanozun 2 lira 26 kuru?a sat?ld???na dikkat çeken Bayraktar, “2 lira olan elma 7 liraya, 2 lira olan limon 7 liraya, 4 lira olan ye?il fasulye 12 liraya, 12 lira kuru üzüm 32 liraya sat?l?yor” dedi.
K?LOSU 1 TL’YE ÜRET?LEN SO?AN TARLADA 62 KURU?
So?an fiyatlar?n?n üreticide dü?ük seyretti?ine, tarlada kilosu 1 liraya üretilebilen so?an?n hasad?n yo?unla?mas?yla 62 kuru?a indi?ine dikkat çeken Bayraktar, “Ürünler tarlada bekliyor. Üreticilerimiz kuru so?an? tarladan toplatacak i?çilik maliyetini bile kar??layacak durumda de?il” dedi.
Bayraktar, “Fiyat istikrar? için kuru so?anda ivedi olarak geçen y?l oldu?u gibi TMO al?m yaparak müdahale etmeli. Belediyeler ile kamu kurumlar? al?m konusunda harekete geçmeli” taleplerinde bulundu.