Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an’?n imzas?yla, Bas?n ?lan Kurumu Genel Kurulu’na 12 ki?iden olu?an temsilci atand?. Atama karar? Resmi Gazete’de yay?mland?. Karara göre resmi ilanlar? da??tmak ile görevli Bas?n ?lan Kurumu (B?K) Genel Kurul temsilcileri aras?nda yer alan, Fecir Alptekin, Saadet Oruç, Mehmet Akarca, Muhammet Mücahit Küçüky?lmaz, Hamdi K?l?ç halen Cumhurba?kan? Recep Tayyip Erdo?an’?n ba?dan??manlar? aras?nda yer al?yor.
Kurulda dikkat çeken isimlerden biri de gazetecileri fi?leyen SETA Vakf? raporunu yazan, Takvim gazetesi yazar? ?smail Ça?lar.
SETA Vakf? için çal??an bir di?er isim ise Siyaset Ara?t?rmalar? Direktörü Doç. Dr. Zahid Sobac?. Sobac? ayn? zamanda Cumhurba?kanl??? ?leti?im Ba?kan? Fahrettin Altun’un da yard?mc?s?.
Kurulda ayr?ca, RTÜK Ba?kan? Ebubekir ?ahin, Hasan Kalyoncu Üniversitesi (HKÜ) Rektör Vekili ve eski AK Parti Milletvekili Prof. Dr. Edibe Sözen, ?bn Haldun Üniversitesi Medya ve ?leti?im Bölümü Ba?kan? Doç. Dr. Mehmet Emin Babacan, Cumhurba?kanl??? ?leti?im Ba?kanl??? Medya ?li?kileri Koordinatörü Mücahid Eker ve Marmara Üniversitesi Dr. Ö?r. Üyesi Kübra Güran Yi?itba?? yer al?yor.
‘?KT?DARLARIN DENET?M ALANINDAN ÇIKARTILMALI’
Evrensel gazetesi Genel Yay?n Yönetmeni Fatih Polat, “?lan kurumunun, bas?n meslek örgütlerinin belirleyici temsili ile iktidarlar?n denetim alan?n?n d???na ç?kar?lmas? gerekiyor. Aksi takdirde bir sansür arac? olarak i?lemesi kaç?n?lmaz.” görü?ünde. Ya?ad?klar? bir olay? ise “Çe?itli yay?nlar?m?zdan ötürü, ilan kesme cezalar? ald???m?z zamanlar oldu. Örne?in, Bas?n ?lan Kurumu Genel Müdürlü?ü, 8 Eylül 2015 tarihli “Tek adam çok ölüm” ba?l?kl? man?etimiz nedeniyle Evrensel’e iki gün ilan kesme cezas? verdi. Yine ?HH’n?n Suriye’deki faaliyetlerine dair yapt???m?z ve dava dahi aç?lmayan bir haberimiz nedeniyle, ?HH’n?n B?K’e ba?vurusu üzerine bir savunma istendi. Dedi?im gibi dava aç?lmayan, dolay?s?yla mahkemeye savunma vermedi?imiz haber için Bas?n ?lan Kurumu, bizden savunma istedi. Ben de bol mesleki referansl? ele?tirel bir savunma yazd?m. O dönemki B?K yönetimi, bizim ilan servisinden arkada?lar?m?za ‘Fatih Bey çok iyi bir savunma yazm??’ demi?. Ama ona ra?men 2-3 gün ilan kesme cezas?n? çakt?lar bize. Bir de, teknik baz? nedenlerle ciddi bir para cezas? verdiler. O cezay? 1 y?l ilan alamamak olarak tamamlad?k. ?imdi özel bir sorun ya?am?yoruz. Bir süredir en az?ndan. Biz tiraj?m?za ba?l? olarak dü?ük bir miktarda resmi ilan al?yoruz. Ku?kusuz, halk?n vergilerinden veriliyor bu ilan ödemeleri ve bunun siyasi tercihlere ba?l? cezalarla kesilmesi, küçük bütçeli gazetelerin i?ini zorla?t?r?yor. ” diye anlat?yor.
‘B?K EKONOM?K DENET?M ARACI’
D?SK Bas?n ?? Genel ba?kan? Faruk Eren ise kurumun kurulu? amac?nda oldu?u gibi adaleti sa?lamak amac?yla de?il bas?n üzerinde ekonomik denetim sa?lamak amac?yla çal??t??? görü?ünde. Eren, “Devlet eliyle da??t?lan ilan ve reklamlar yerel bas?na, küçük bütçe ile çal??an bas?n kurumlar?na destek için kullan?labilir. Ama öncelikle kurumun siyasi denetimden kurtar?lmas? gerekir. Aksi taktirde yerel bas?nda bile gazeteciler ilan deste?inin kesilmemesi için otosansür uygulamak zorunda kal?yor. Bir de yerel yöneticilerin yak?nlar? taraf?ndan sadece ilan almak için ç?kart?lan gazeteler var. Bas?n ?lan Kurumu nemalanma sa?layan bir kurum de?il, gazetecilere destek olan bir kurum olmal?d?r.” diyor.
‘B?K, BU ATAMALAR ?LE BA?IMSIZLI?INI KAYBETT?’
Bas?n ?lan Kurumu atamalar?na meslek örgütlerinden de tepki geldi. Türkiye Gazeteciler Sendikas? (TGS) Genel Ba?kan? Gökhan Durmu?, son atamalar ile Bas?n ?lan Kurumu’nun ba??ms?zl???n? ve tarafs?zl???n? kaybetti?ini savundu.
Durmu?, iktidar?n medya organlar?n?n nefes borusunu t?kamakta oldu?unu ifade ederek ?öyle konu?tu: “Geçti?imiz günlerde de Bas?n ?lan Kurumu’nun ba??na SETA’n?n Genel Koordinatörü Burhanettin Duran’?n karde?i R?dvan Duran atand?. Tam da SETA’n?n gazetecileri fi?leyen raporunun hemen arkas?ndan. Bugün ise Genel Kurula yap?lan atamalar ile Bas?n ?lan Kurumu tarafs?zl???n? ve ba??ms?zl???n? tamamen yitirdi. AK Parti’nin kamu kurumlar?n? çiftli?e çeviren anlay??? ülke demokrasisine ciddi zararlar vermektedir. Gazeteciye, gazetecili?e dü?man bir anlay?? ile hareket eden iktidar, muhalif medya kurulu?lar?n?n nefes borular?n? t?kamakta halk?n haber almas?n?n önüne geçmeye çal??maktad?r.”
‘ATAMALAR GAZETEC?LER ?Ç?N ME?RU DE??L’
ÇGD Genel Ba?kan? Can Güleryüzlü de, Bas?n ?lan Kurumu atamalar?n? de?erlendirdi. Bas?nla ilgili kamu kurumlar?n?n iktidar?n kontrolünde i?letilmek üzere dizayn edilmeye devam edildi?ine dikkat çeken Güleryüzlü, “Resmi ilanlar?n bas?n organlar?na da??t?m?n? düzenleyen Bas?n ?lan Kurumu’na yap?lan son atamalar, yanda?l??a ek fi?lemecili?i de temel kriter olarak göstermi?tir. Aralar?nda SETA’n?n, yabanc? bas?n kurulu?lar?n?n Türkiye ofislerinde çal??an meslekta?lar?m?z?, ‘rapor’ ad? alt?nda fi?leyen bir ismin de yer ald??? atamalardaki ortak tek özellik iktidara ba?l?l?kt?r” ifadelerine yer verdi. Bas?n ?lan Kurumu’na yap?lan görevlendirmenin gazeteciler için me?ru bir taraf?n?n olmad???n?n alt?n? çizen Can Güleryüzlü, “Atamalar yasal olabilir ancak biz gazeteciler için me?ru de?ildir. Burada, resmi ilanlarla ba?ta yerel olmak üzere tüm bas?n?n tek sesli hale dönü?türülmesi amaçlanmaktad?r. ” diye konu?tu.
Bas?n ?lan Kurumu’nun bas?n kurulu?lar?na ekonomik aç?dan do?rudan etki eden bir kurum oldu?una dikkat çeken Can Güleryüzlü, B?K’in uzun zamand?r bas?n kurulu?lar? aras?nda ayr?mc?l?k yapt???n? savundu. ?ktidar?n büyük?ehir belediyelerini kaybetmelerinden do?an ekonomik bo?lu?un Bas?n ?lan Kurumu üzerinden doldurulmaya çal???ld???n? iddia eden Güleryüzlü, ?unlar? söyledi: “Üyeliklere atanan ki?ilerin iktidara yak?nl??? göz önüne al?nd???nda, gerçekleri yazan kurulu?lara kar?? sergilenen bu tutum, ekonomik bask? ?eklinde daha da artacakt?r. ?ktidar?n elindeki büyük?ehir belediyelerini kaybetmesinden kaynakl? buralardan yanda? bas?na ak?t?lan parasal bütçenin kurumas?yla olu?an bo?lu?un, bu atamalarla tamamen kontrol alt?na al?nan Bas?n ?lan Kurumu üzerinden daha da fazla doldurulaca?? anla??lmaktad?r.”
BASIN ?LAN KURUMU NED?R?
27 May?s 1960 sonras? kurulan Bas?n ?lan Kurumu, internet sitesinde yer alan bilgiye göre ‘Bas?n’, ‘Hükümet’ temsilcileri ile ‘tarafs?z’ olarak adland?r?lan temsilcilerden olu?uyor. Kurumun kurulu? amac? ise resmi ilanlar?n ‘adaletsiz davran?ld??? gerekçesiyle hükümet ile gazeteleri kar?? kar??ya getiren uygulamaya son vermek’ olarak tan?mlan?yor. Genel Kurul 36 üyeden olu?uyor.
Kurumdan resmi ilan alma hakk? bulunan Türkiye genelinde bin 90 gazete (Ocak 2019 itibariyle) bulunuyor. Kurumun yetki alan? d???nda kalan yerlerde ise görevi valiler üstleniyor.
Kurum zaman zaman bas?n ve yay?n kurulu?lar?na reklam kesme cezas? veriyor. 19 Aral?k operasyonu ile ilgili haberleri nedeniyle Adalet Bakan? Hikmet Sami Türk’ün ba?vurusu üzerine Radikal gazetesine iki kez reklam kesme cezas? verilmesi de tepkiyle kar??lanm??t?. (DUVAR)