SONKALEİZMİR (ÖZEL) - Temel gıda ürünleri ile elektrik ve doğalgaza gelen zamlardan sonra geçim derdine düşen yurttaş, artık balık tezgahlarına da uzaktan bakar oldu. İzmir'de balık almak isteyen dar gelirli yurttaşların uğrak yeri olan Kemeraltı Çarşısı Havra Sokağı'nda bile tezgahlardaki yüksek fiyatlar dikkati çekti. Çarşıdan eli boş dönmek zorunda kalan yurttaşlar yüksek balık fiyatlarından şikayet ederken, esnaf ise girdi maliyetlerinin artması ve iş yapamamaktan dert yandı.
"6 KİŞİ ÇALIŞIYORDUK, 4'E DÜŞTÜ"
SONKALE'ye konuşan Havra Sokağı esnafı, yüksek maliyetler nedeniyle çalışan sayısını azalttıklarını ve kiralarını ödeyemez duruma geldiklerini belirtti. İşlerin iyi olmadığını vurgulayan bir esnaf şöyle konuştu:
"Fiyatlar çok yüksek. Çupra'yı 40 liraya satıyorduk, 65 oldu. Sardalya 20'den 30-35 liraya yükseldi. Hem mal yok, hem de dolardan sonra her gün zam geliyor. Somonu 180 liradan kim alacak? Ne kadar satabileceğiz. Eskiden 5 tane satıyorduk, şimdi 1 tane zor satıyoruz. Eskiden vatandaş 10 tane balık alıyordu 200 lira tutuyordu, şimdi 400 oldu. Mazota zam geldikten sonra kayıkçılar tur atamıyor. 50 kayık varsa 30 tanesi balığa çıkmıyor. Daha elektrik faturaları gelmedi. Burada 6 kişi çalışıyorduk şimdi 4'e düştü."
"HALK SEFALET İÇERİSİNDE"
Başka bir esnaf da sigorta ve kirasını ödeyemediğini belirterek, "İnsanlar boynunu büke büke bakıp gidiyor. Para yok, halk sefalet içinde. Balığın başında bekliyorum. 25-30 lira sardalya. Kimse almıyor. Torunlarımız bize 'Nasıl ülke bıraktınız' diyecek. Kiramızı, sigortalarımızı ödeyemiyoruz. 6-7 kişi çalışırken 2 kişi kaldık. İnsanlar ağlıyor. Yazık bu insanlara" dedi.
"200 GRAM BALIK ALIYORLAR"
Somon balığını 85-90 liraya sattıklarını, şimdiki fiyatın ise 180 liraya kadar yükseldiğini belirten bir diğer esnaf, "Bir somon balığını iki günde anca satabiliyoruz. Vatandaş iki üç dilim alacağına bir dilim alıyor. 200 gram balık alıyor. Biz nasıl iş yapacağız, nasıl kiralarımızı ödeyeceğiz?" diye konuştu.
"TANE İLE SARDALYA SATMAYA BAŞLADIK"
Sardalyayı tane ile satmaya başladığını belirten bir esnaf, "İnsanların alım gücü çok düştü. Sayıyla istiyorlar artık. Sadece elektriğe bir ay içinde yüzde 200 zam geldi. Hani bunun suyu, kirası. Evden dışarı çıkamıyoruz. Ulaşım da zamlandı. Her şey zamlı artık. Millet ne yapacağını şaşırdı. Biz de bir şey diyemiyoruz. Hükümetin yanlış politikaları yüzünden millet bu hale geldi. Her şey bu hükümetin yüzünden. Bütün cefayı biz çekiyoruz" dedi.
"ÖZENEREK BALIK ALMAK 250-300 LİRA"
Bir akşam yemeğinde iyi bir balık yemenin maliyetinin 250 lirayı bulduğunu söyleyen başka bir esnaf ise şunları söyledi:
"Tezgahta balık var insanlar alamıyor. Çünkü para yok. 100 lira bir kilo balık. 2 kilo alsa 200 lira tutuyor. Salatası malzemesi derken 250 lira akşam yemeği. Millete kaşıkla veriyorlar sonra kepçeyle geri alıyorlar. Çupra levrek fiyatları 55-60 lira. Deniz çuprası 150-200 lira. Barbun 150 lira, karides 250 lira. İnsan şuradan özenerek balık alsa 250-300 vermek zorunda. Milletin maaşı ne ki?. Her sene kötüye gidiyoruz. Memleket ilerleyeceğine geriye gidiyor. Milletin burasına geldi. Esnaf da bitik, memur da işçi de. Memleket bitmiş. Adam çıkmış evinden 'Benim param yok, gezmeye geldim' diyor. Cebinde 5 kuruş para yok. Acıyıp bir kilo balık veriyoruz. Patlıcan 25 lira. Amerika'da mı yaşıyoruz?"
"İKTİDARIN UMURUNDA DEĞİL"
Havra Sokağı'nda balık alışverişi için gelen yurttaşlar da fiyatların yüksek olduğunu söyledi. Her zaman balık yiyemediklerini haftada bir ya da 15 günde bir aldıklarını belirten emekli bir yurttaş şöyle konuştu:
"Hamsi, sardalya gibi balıkları alabiliyoruz. Diğerlerine gücümüz yetmiyor. Peynir aldım 98 lira kilosu. En ucuzu 66 lira o da yarım yağlı. Kredi kartı ile borçlanıyoruz. Bu iktidardan hiçbir umudumuz yok. Maaşlarımıza 25.47 zam yapıldı, enflasyon ise yüzde 82. Nereye yetişeceğiz bilmiyoruz artık. Artık bizden geçti. Gençleri torunları düşünüyoruz. İktidarın umurunda değil, kendi koltuklarını etraflarını düşünüyorlar. Yazık oluyor ülkeye."
GÖZLERİ DOLARAK ANLATTI: "YOK İŞTE, YEDİREMİYORUM"
Gözleri dolarak konuşan bir emekli kadın ise "Millette para yok. Üniversitede çocuk mu okutayım, kira mı ödeyeyim? Tek başıma emekli bir kadınım. Kocam rahmetli oldu. 'Temizliğe gideyim' diyorum iş bulamıyorum. Ne diyeyim. Allah yar yardımcımız olsun. Torunum da var. Yok işte yediremiyorum, alamıyorum. Torunlarımız bile borçlu. Emekliler ölmüş zaten" dedi.
"BALIK ALMADAN GERİ GİDECEĞİM"
Bir başka emekli yurttaş ise şunları söyledi:
"3 nüfuslu bir aileyim. Oğlum üniversitede okuyor, evim kira. Aldığımız 2 buçuk milyar para. Bununla ben ne yapayım. Bakıyorum balık en düşüğü 30 lira. Meyve alamayacak güçteyiz. Bizimki intihar. Balık almaya geldim, almadan geri gideceğim. Hayat şartları pahalılık. 5 kiloluk en küçük ayçiçeği yağı 109 liraya aldım. Bir makarna 7 buçuk lira olmuş. Nasıl idare edeceğim, nasıl ev geçindireceğim. Bugün gittim kredi çektim. Borç üzerine borç. 700 lira elektrik parası olur mu 3 nüfuslu bir aileye? 280-290 iken şimdi 700 lira geldi. Emekliye yüzde 25 zam verdiler. Enflasyonu düşük gösterdiler. Yüzde 25 verdiler bir kalemde elimizden aldılar."