İzmir’in Foça ilçesi sahilleri ve özellikle Gencelli bölgesinde, 31 Ağustos 2018 tarihinde çevre faciası yaşadı. Sahil, önce ağır bir kokuyla, ardından akaryakıtla kaplandı. Rüzgarın da etkisiyle denizdeki kalın petrol tabakası Yeni Foça kıyılarına kadar uzandı. Sahilde, yüzü aşkın kişi ve araçlarla günler süren temizleme çalışmaları başlatıldı. Akaryakıtın Palau bandıralı ‘Harrier’ isimli kuru yük gemisi tarafından denize döküldüğü tespit edildi. Vatandaşlar ve çevre gönüllüleri sahilde toplanarak, duruma tepki gösterirken, kirletenler hakkında, çevre gönüllülerini temsilen gazeteci Mustafa Feyzi Hepşenkal adına avukat Senih Özay, avukat Murat Fatih Ülkü, avukat Ahu Tahmilci tarafından Foça Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu. Ayrıca Foça Asliye Hukuk Mahkemesi'nde ‘delil ve zarar tespiti’ davası açıldı. Çevreye verilen zararın tespiti için bilirkişi heyetinin atanması ve heyetin olay yerinde incelemede bulunması talep edildi.
Foça Cumhuriyet Başsavcılığı suç duyurusuna ilişkin dilekçeyi geminin bulunduğu bölge olması nedeniyle Aliağa Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderdi. Ayrıca TÜBİTAK raporları ile geriye dönük uydu görüntüleri incelendi. Denizi kirlettiği kesinleşen Palau bayraklı Harrier isimli gemiye Çevre Kanunu’nca 1 milyon 644 bin 742 TL idari para cezası kesildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca da denizde yapılan temizlik çalışmalarının yaklaşık 15 milyon TL tutarındaki tüm masrafların geminin ait olduğu firma tarafından karşılanacağı bildirildi.
GEMİ DONATANI VE KAPTAN HAKKINDA KAMU DAVASI
Aliağa Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmasını tamamladı. Geçen yıl 17 Kasım'da Aliağa 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde Gemi Donatanı Julia Shipping Inc. ve gemi kaptanı Mahesh Kaushal'a 'İnsan veya hayvanlara zarar verecek şekilde çevreyi taksirle kirletmek' suçundan kamu davası açıldı. Davanın iddianamesinde Foça Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 'delil ve zarar tespiti' davasındaki bilirkişi raporlarına da yer verildi.
İddianamede, bilirkişi raporuna dayanılarak Harrier isimli gemiden denize kirletici madde bırakıldığı ve kirliliğin kalıcı ortamda yayıldığının tespit edildiğine dikkat çekildi. İddianamede, gemiden denize bırakılan ve deniz yüzeyine yayılarak Yeni Foça sahiline kadar ulaştığı tespit edilen akaryakıt kirliliğinin bilimsel veriler ve tespitler neticesinde toprakta, kumda ve deniz sedimentinde yıllar sürecek kalıcı etki bırakabileceği, kirlettiği alandaki deniz canlıları (bitki ve hayvanlar) ve kuşlar üzerinde direkt olarak sağlıklarına zarar verebileceği, hatta ölümlerine sebep olabileceği, kirlilikten etkilenmiş deniz canlılarının tüketilmesi durumunda insan sağlığına da zarar verebileceği için gemi adamlarının kusurlu olduğu belirtildi. Bu nedenle geminin donatanı Julia Shipping İnc.'nin asli kusurlu olduğu kaydedildi. Tedbirli davranmaya mecbur olduğu için geminin kaptanı Mahesh Kaushal'in de asli kusurlu olduğuna iddianamede yer verildi. Gemi kaptanı ve donatanın 1 yıla kadar hapis istemiyle yargılanmalarına önümüzdeki günlerde başlanacak.
'FOÇA KIYILARINDAN GEÇECEK TÜM GEMİLER DİKKATLİ OLSUN'
Harrier isimli gemi hakkında çevre gönüllüleri adına hukuk sürecini başlatan Feyzi Hepşenkal, "Medeni dünyada seyrine bile izin verilmeyen, sökümünün çok özel koşullarda yapılması gereken gemiler, denizlerimizde seyir yapabilmekte, limanlarımıza girebilmekte, tehlikeli ne varsa denizlerimize boşaltmaktadır. Ege Kıyıları, gözde turizm cennetlerimiz Foça, Çeşme, Karaburun, Urla sürekli bu ölümcül tehdit ile burun burunadır. Gerek Çeşme gerekse de Foça'da meydana gelen faciaların küçümsenecek bir yanı yoktur. Bu çevre facialarında ihmali bulunan sorumlular ortaya çıkarılarak haklarında gerekli işlemler yapılmalı, benzer faciaların yaşanmaması için gerekli tedbirler ciddiyetle alınmalıdır. Haklılığımız görüldü, Aliağa 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi’nde gemi donatanı Julia Shipping Inc. ve kaptanı hakkında dava açıldı. Geminin sahibi olan şirket ve kaptanı hakkında açılan kamu davasının sonunda, sanıkların cezalandırılmasını diliyor ve bekliyoruz. Bundan sonra Foça'nın yakınından, uzağından geçecek tüm gemiler çok dikkatli olsun" dedi.