TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Mu? ba?kanl???nda 5 y?ll?k 12’nci Kalk?nma Plan?’n? görü?mek üzere topland?. Hükümet ad?na komisyona kat?lan Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Cevdet Y?lmaz, milletvekillerinin ele?tiri ve sorular?n? yan?tlad?.
“YA?LANMADAN ZENG?NLE?MEY? DÜ?ÜNÜYORUZ”
Y?lmaz, milletvekillerinin “Demografik f?rsat penceresi kaç y?l?nda bitiyor?” ?eklindeki sorular?na, “2037’ye, 2040’lara kadar bir f?rsat dönemindeyiz. Ya?lanmadan zenginle?meliyiz. E?er bunu ba?aramazsak, ya?lanmadan zenginle?emezsek yoksul ve ya?l? bir nüfusa dönü?me riskimiz var, bu da gerçekten en kötü durum. Gençseniz ve yoksulsan?z ümidiniz var demektir, ya?l?ysan?z ve zenginseniz ya?l? nüfusunuzu idare edebilirsiniz ama en kötü durum zenginle?meden ya?lanmak. Geli?mekte olan baz? ülkelerin bu riskle kar?? kar??ya oldu?unu söyleyebilirim. Türkiye bunu a?acakt?r diye inan?yorum. 2053 perspektifinde ?u anda orta gelir düzeyindeyiz, üst orta gelir planda öngördü?ümüz, bu plan dönemi sonunda yüksek gelirli ülkeler ligine alt s?ralardan da olsa kat?lmak ve daha sonra daha üst noktalara do?ru gitmek” dedi.
” TÜRK?YE BA?ARACAK VE YA?LANMADAN ZENG?NLE?ECEK”
Türkiye’nin on üç, dört y?ld?r en yüksek insani geli?mi?lik grubunda bir ülke konumuna geldi?ini aktaran Y?lmaz, sözlerine ?öyle devam etti:
* “?lk 50 ülke aras?nday?z. En yüksek insani gruptay?z, bu iyi bir ?ey ama bunu daha da ileriye ta??mam?z laz?m. Orada da 3 tane alt parametreyle hesapl?yorlar. Sat?n alma gücü paritesine göre milli geliriniz, ki?i ba??na geliriniz; e?itim hem örgün e?itimde geçirilen süre hem beklenen süre; bir de sa?l?k, do?u?ta ya?amda kalma ümidi gibi farkl? 3 ana eksende hesaplanan bir gösterge. Burada Türkiye iyi bir durumda ama daha da iyi olmas? laz?m.
* ??te, 2053’te ilk 20 ülke aras?na girelim diyoruz. Yüksek gelirli ülkeler ligi s?n?fland?rmas?n? ise Dünya Bankas? yap?yor. Dünya Bankas? da yine ülkeleri 4 gruba ay?r?yor. Birincisi, dü?ük gelirli ülkeler; ikincisinde orta geliri ikiye bölerek söylüyorlar, alt orta gelir, üst orta gelir grubundaki ülkeler ve yüksek gelirli ülkeler. Yüksek gelirli bir ülke olman?z için nominal bazda ki?i ba??na millî gelirinizin 13 bin 800 dolar?n üstünde olmas? gerekiyor. Biz, orta vadeli program?m?zda 2026 itibar?yla Türkiye’nin bu seviyeyi, bu e?i?i geçece?ini dü?ünüyoruz. Kolay de?il orta geliri geçmek çünkü e?ikler her zaman zordur. Türkiye ba?aracak ve ya?lanmadan zenginle?ecek, benim burada hiç tereddüdüm yok.”
Y?lmaz, “Yabanc? istihdam? ihtiyac? var m?, bunu tespit ettiniz mi?” ?eklindeki sorulara ise, “Vatanda?lar?m?zda; belli i?lerde in?aatta da bunu görüyoruz, imalatta görüyoruz, madencilikte görüyoruz biraz daha zorlu ortamlarla ilgili çal??ma arzusunun dü?tü?ünü görüyoruz. Bu, geli?me süreciyle ilgili bir hadise diye dü?ünüyorum, zaman?nda belki Avrupa’da da ayn? süreçler ya?and?, bizden i?çiler gitti Avrupa’ya, benzer süreçleri biz de ya??yoruz. Bu realiteleri görmemiz laz?m, bunlara gözümüzü kapatamay?z. Üniversite say?s?n?n artmas? bunu ne kadar etkiledi tart???labilir, gelir düzeyinin belli bir seviyeye gelmesi nas?l etkiliyor, bunu da tart??abiliriz” yan?t?n? verdi.
“TÜRK?YE’N?N DÜZENL? GÖÇE ?HT?YACI VAR”
Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Y?lmaz, ‘düzenli ve düzensiz göç’ ile ilgili de?erlendirmelerde de bulunarak, “Türkiye’nin düzenli göçe ihtiyac? var, önümüzdeki dönemde düzensiz göçle mücadele ederken düzenli göçü, ihtiyaç duydu?umuz nitelikleri iyi tespit ederek, öncelikle elbette vatanda?lar?m?z? daha fazla bu alanlara te?vik ederek mesleki e?itimlerle, ba?ka çabalarla bu eksikleri gidermeye çal??mal?y?z ama gideremedi?imiz noktada da belli oranda bir düzenli göç, ülkeleri daha bilinçli bir ?ekilde seçerek, nereden ne kadar göç alaca??m?za iyi karar vererek, planlayarak yapmak durumunday?z” dedi.
Son yirmi y?lda 260 milyar dolar civar?nda uluslararas? sermayeyi Türkiye’ye cezbettiklerini aktaran Y?lmaz, “Önümüzdeki dönemde bunun artarak devam etmesinin gayreti içinde olaca??z tabii ki. Uzun vadeli, üretken sermayeye biz hep ?unu söylüyoruz: Kim olursa olsun, gelip ülkemizde yat?r?m yap?yorsa, istihdam sa?l?yorsa, ihracat yap?yorsa, teknoloji getiriyorsa bu bizim firmam?zd?r, bu gözle bak?yoruz ve bu firmalar?n say?s?n?n artmas? için gayret ediyoruz” diye konu?tu.
AVRUPA B?RL??? AÇIKLAMASI
Türkiyenin Avrupa Birli?i (AB) hedeflerine ili?kin aç?klamalarda bulunan Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Y?lmaz ?öyle dedi:
* “Biz aday bir ülkeyiz ama ?unu da kabul etmemiz laz?m: Bakt???n?zda AB’ye üye olan baz? ülkeler kendilerince tan?mlad?klar? ulusal ç?karlar için veya ülkelerinin bireysel menfaatleri için, ülke menfaatleri için AB’yi kullan?yorlar Türkiye’ye kar?? maalesef ve birçok alanda bizim önümüzü kesmi? durumdalar. Tek tek bu ülkeleri saymak istemiyorum ama bir anlamda kendi hesaplar?n?, Türkiye ile olan hesaplar?n? Avrupa Birli?i üzerinden görmeye çal??an ülkeler var ve bunlar büyük oranda süreci t?kam?? vaziyette.
* Göç meselesinden enerjiye, ?imdi güvenlik meselelerine var?ncaya kadar Avrupa maalesef farkl? iç tart??malara girmi? durumda. Her zaman ?unu söylüyorum, iki tane Avrupa var: Bir tanesi, bizim üye olmak istedi?imiz demokratik, piyasa ekonomisine dayal?, dünyaya aç?k, belli medeniyet de?erlerini savunan, evrensel de?erleri savunan bir Avrupa, buna gerçekten hep birlikte üye olmak istiyoruz ama bir de kimlik siyaseti yapan, yabanc? dü?manl??? yapan, çifte standartlar uygulayan, Müslümanlara, Türklere, yabanc?lara nefret suçlar?n? demokrasinin gere?i gibi me?rula?t?rmaya çal??an bir Avrupa var.
* Bu ikinci Avrupa’y? da herhalde hiçbirimiz arzu etmeyiz ve Avrupa’n?n kendisi için de bu Avrupa tehlikeli, insanl???n gelece?i ad?na da tehlikeli diye ifade etmek istiyorum. Bizim üyelik, adayl?k sürecimiz devam edecektir ama burada tabii, Avrupan?n tavr? önemli. Müktesebatla ilgili uyum sürecini devam ettirme, uluslararas? kurulu?larla vergisel alanda standartlara uyum çal??malar?n? yürütmeye ili?kin tedbirlerimiz var, Ki?isel Verilerin Korunmas? Kanununun uyumla?t?r?lmas?, dijital pazarlarla ilgili mevzuata uyum gibi hususlar var, karbon düzenlemelerinden etkilenecek sektörler için çal??malar?m?z var, burada da belli bir a?amaya gelmi? durumday?z. Özellikle, bu emisyon ticaret sisteminin kurulmas? konusunda belli bir olgunlu?a gelmi? çal??malar?m?z var, bitti?inde Meclisimizin takdirine sunaca??z.”
“KURDA HAREKETL?L?K BEKLEM?YORUZ”
Y?lmaz, ortalama döviz kuru beklentilerine ili?kin, “Serbest kur rejimi uygulayan bir ülkeyiz ne bir tahminimiz var ne de bir hedefimiz var. Kur gündelik arz ve talep ?artlar?nda, haberlere göre, geli?melere göre de?i?meye devam edecektir. Sadece uzun dönemli baz? yap?sal yorumlar yapabiliriz bu konuda. ?unu söyleyebilirim bu çerçevede: Birincisi ?u; nominal kur ve reel kur var, ben reel anlamda konu?uyorum tabii, enflasyondan ar?nd?r?lm?? anlamda kur. Geli?mekte olan bir ülkeyseniz uzun dönemde paran?z de?er kazan?r, daha h?zl? büyürsünüz. Oturmu?, olgunla?m?? ekonomilere göre uzun vadede reel bazda diyorum, nominal de?il, yine alt?n? çizerek söylüyorum paran?z de?er kazan?r, uzun vadede bunu beklemeniz normaldir yap?sal olarak. Geçti?imiz seçim sonras? kurda önemli bir hareketlilik ya?and?; yeni politikalar, yeni bir geçi? sürecinin getirdi?i bir hareketlilik ya?and?, oldukça önemli bir de?i?im oldu. Önümüzdeki dönemde böyle bir de?i?im bekliyor muyuz? Beklemiyoruz. O ya?and? zaten, o enerji diyelim bo?alm?? oldu. Serbest kur rejimimiz var, bir tahminimiz de yok, hedefimiz de yok” diye konu?tu.
Hükümetin yoksulluk konusundaki perspektifine ili?kin Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Y?lmaz “3 düzeyli bir perspektifimiz var. En tepede makro politikalar?m?z var; fiyat istikrar?n? sa?lama, büyüme ve istihdam. Bunlar? yapmazsan?z yoksullu?u zaten azaltamazs?n?z. O makro politikalar?n?z, büyüme ve istihdam politikalar?n?z ayn? zamanda yine fiyat istikrar?na dönük politikalar?n?z yoksullukla mücadelenin makro çerçevesini olu?turur. ?kinci düzey, orta düzey dedi?imiz yoksullu?u azalt?c? sektörel politikalard?r. E?itim, bunun ba??nda gelir; f?rsat e?itli?i olu?turmak, yoksullu?un kendini yeniden üretmesini engellemek, sa?l?k politikalar? yine öyle. K?rsal alana dönük politikalar?m?z KÖYDES ba?ta olmak üzere. KOB? politikalar?m?z, bölgesel kalk?nma politikalar?m?z, bütün bunlar yoksullukla mücadele politikam?z?n sektörel bölümünü olu?turur. Türkiye mutlak yoksulluk sorununu çözdü; bu önemli bir ba?ar?” dedi.
“EMEKL?L?KTE YA? YÜKSELT?LMES?NE ?L??K?N B?R ÇALI?MAMIZ YOK”
Emeklilikle ilgili ‘ya?? yükseltme’ diye bir gündemlerinin olmad???n? aktaran Y?lmaz, “?u anda, böyle bir çal??mam?z yok” aç?klamas?nda bulundu.
Çocuklara okulda yemek meselesiyle ilgili ise Y?lmaz, “2 milyon diye hat?rl?yorum ben” dedi.
Cumhurba?kan? Yard?mc?s? Y?lmaz, öncelikli konular?ndan bir tanesin afet oldu?unu belirterek ?öyle dedi:
* “Afet konusu önemli, ona müsaadenizle birkaç ?ey söylemek istiyorum. Afetlerle ilgili, bizim Türkiye’de risk kalkan? dedi?imiz bir yakla??m?m?z var, bu çerçevede yakla??yoruz ve bütüncül bir afet yönetimini savunuyoruz. Krize müdahale, kriz sonras? toparlanma ve esas olarak da krizler ç?kmas?n diye riskleri yönetme, riskleri azaltma ba?l?klar?ndan olu?an entegre bir yakla??m?m?z var.
* Bu çerçevede, AFAD gibi yeni bir kurumu bu dönemde kurduk; geçmi?te çok da??n?k bir yap? vard?, ?u anda büyük oranda toparlanm?? durumda. AFAD yurt içinde ve uluslararas? alanda önemli bir yetkinlik kazanm?? durumda, bunu daha da geli?tirece?iz. Bu dönemde, bu plan döneminde, en önemli önceliklerimizden biri bu ve ilk defa bir planda afet konusu bir eksen haline getirilmi? durumda. Yani plan?n 5 temel ekseninden bir tanesi afetin rehabilitasyonu ve yeni afetler olu?mas?n diye al?nmas? gereken tedbirler. Dolay?s?yla, bu anlamda da afet konusuna çok daha büyük bir öncelik vermi? durumday?z. Orta vadeli programda da ifade etti?imiz gibi, bu y?l dahil önümüzdeki üç y?lda 3 trilyonun üzerinde bir kayna?? sadece afet rehabilitasyonu için harcayaca??z. Bunun d???nda, kentsel dönü?ümle ilgili çok önemli ad?mlar at?yoruz.”
Türkiye’de ikamet eden yabanc?lara ili?kin son verileri de payla?an Y?lmaz, yabanc? say?n?n 4.7 milyon oldu?unu bunlardan 3.3 milyonun Suriyeli göçmen oldu?unu aç?klad?.